Pionieren met kerkplanting

Het speeltuintje voor het huis van Verkerk in Nieuw-Vennep ligt er deze ochtend stil en verlaten bij. Evenals de rest van de buurt.

Hier, in deze Vinex-wijk, ontstond zijn liefde voor het kerkelijke pionierswerk, vertelt de directeur van International Church Plants in zijn lichte en modern ingerichte woning. Toen hij er vijftien jaar geleden kwam wonen bleek dat er in de wijk, die zo’n 15.000 inwoners telt, geen enkele kerk stond. Samen met een aantal christelijke buurtgenoten organiseerde hij samenkomsten, wat in 2003 leidde tot de oprichting van een christelijke geloofsgemeenschap: Crosspoint. Inmiddels is de pioniersplek een zelfstandige wijkgemeente van de hervormde gemeente binnen de Protestantse Kerk (PKN) in Nieuw-Vennep.

Vanuit het „verlangen” om zijn ervaringen met kerkplanting breder te delen, solliciteerde Verkerk in 2011 naar de functie van directeur bij ICP. Hij gaf zijn baan bij een advies- en ingenieursbureau gedeeltelijk op en ging aan de slag om samen met oprichter en mededirecteur Theo Visser „de organisatie op poten te zetten.”

En met succes. ICP groeide de achterliggende jaren. Het aantal aangesloten gemeenten dat zich bezighoudt met kerkplanting onder mensen uit verschillende culturen steeg in 2014 naar 32. Er werden 40 procent meer mensen gedoopt dan in 2013 (zie kader). „Het is heerlijk om betrokken te zijn bij mensen uit andere culturen die tot geloof komen”, zegt Verkerk. Tegelijkertijd wil hij niet te veel nadruk leggen op die 40 procent. „Als ik me alleen richt op het aantal dopelingen doe ik tekort aan het werk van gemeentestichters. Dat is veel breder. Zij laten zien dat kerk-zijn heel anders kan en beïnvloeden op die manier ook bestaande kerken.”

In zijn functie coachte en begeleidde Verkerk kerkplanters die zijn aangesloten bij ICP. Zijn belangrijkste advies aan hen? „Voorkom dat je wordt opgeslokt door allerlei interne zaken, waardoor er geen tijd meer overblijft voor de wereld om je heen.” Dat is een groot risico voor kerkplanters, en eigenlijk voor alle mensen die werken in de kerk, zegt hij. „Ze zijn druk met taken zoals het aansturen van het team en het verlenen van pastorale hulp aan leden en komen aan contacten buiten hun christelijke kring niet toe.”

Skype

Hij pleit daarom voor maandelijks contact tussen kerkplanters, bijvoorbeeld via Skype, om „afgestemd te blijven op de Heilige Geest en op basis daarvan aan de slag te gaan. Dat voorkomt dat iemand zijn eigen koers vaart.”

Hoewel het aantal gemeentestichtingsprojecten in Nederland fors toeneemt, is het einddoel nog lang niet in zicht, stelt Verkerk. „Er zijn steden waar nog geen multiculturele gemeente aanwezig is, bijvoorbeeld in Zwolle en in Eindhoven. Daarover zijn wij in gesprek met voorgangers en pioniers. Verder zijn de noordelijke provincies en Zeeland, Brabant en Limburg ondervertegenwoordigd. Daar wonen minder allochtone Nederlanders.”

Het doel van ICP om in 2020 honderd kerkplantingen te ondersteunen is haalbaar, denkt Verkerk. „We zien in Almere dat een kerkplanting op haar beurt ook een geloofsgemeenschap sticht. Als dat overal gebeurt, is er over circa vijf jaar sprake van een verdubbeling.”

Volgens theoloog en filosoof Gerko Tempelman lukt het kerkplantingen slechts beperkt om niet-christenen te bereiken. Herkent u dat?
„Ja. Het is heel moeilijk om mensen met een niet-kerkelijke achtergrond te bereiken. Ik geloof er niet meer in dat we hen kunnen vangen met kerkelijke samenkomsten. Als niet-christenen de kerk niet meer weten te vinden, zal de kerk naar hen toe moeten komen. Of dat nu thuis is, in het café of in een buurtcentrum, dat maakt mij niet uit. De kerk heeft een prachtige boodschap. Die moet ze niet voor zichzelf houden.”

Welke nieuwe manieren zou de kerk moeten inzetten?
„De meeste gemeenten denken nog te veel in oude manieren van kerk-zijn. Noem preken. Een gemiddeld kerklid beluistert er zeker vijftig per jaar. Wat doet iemand met de inhoud ervan? Kerken denken in oude manieren om mensen te bereiken, met activiteiten binnen hun eigen kerkmuren. Een christen heeft echter een missie voor de wereld. Daar zou veel meer aandacht voor moeten komen.”

Dus we kunnen de kansel sluiten.
„Preken blijven nodig, maar er zou wat mij betreft meer variatie mogen zijn. Bij Crosspoint experimenteren wij veel met de vorm van een samenkomst. We houden diensten voor en door tieners, gebedsbijeenkomsten en organiseren met Kerst een wandeling door de buurt waarin wij het kerstevangelie verwerken.”

„Zo is dan het geloof uit het gehoor, en het gehoor door het Woord Gods” (Rom. 10:17).
„Inderdaad, maar het Woord Gods kan ook thuis opengaan. Ook in mijn gezin breng ik God de eer. Kerk-zijn is veel breder dan alleen de zondagse samenkomsten.”

Waar ligt voor u de grens, als het gaat om nieuwe vormen van kerk-zijn?
„Ik weet niet of er grenzen zijn. De kerk moet durven uitproberen. Als ze niets probeert, weet ze ook niet hoe ze mensen kan bereiken. God heeft ons mensen veel creativiteit gegeven. Laten wij die inzetten voor Zijn Koninkrijk. De huidige participatiesamenleving biedt kansen voor christenen.”

Kerkplantingsprojecten roepen nogal eens spanningen op binnen kerkverbanden. Hoe betrekt ICP zijn achterban bij zijn werk?
„Wij lopen vaak voor de troepen uit. Daarin zijn wij onderscheidend. Voor sommige reformatorische kerken gaan keuzes van kerkplanters echter een stap te ver. Het is aan de lokale teams om op een goede manier met dergelijke bezwaren om te gaan en te zoeken naar verbinding. Het gaat immers om de kerk als het Lichaam van Christus. Zoeken naar eenheid betekent echter niet dat er maar één vorm of wijze van kerk-zijn is.”

De wortels van ICP liggen volgens oprichter Theo Visser in de reformatorische theologie. In hoeverre noemt u ICP een reformatorische organisatie?
„Verschillende kerkplantingen die bij ICP zijn aangesloten behoren tot een reformatorisch kerkverband, maar het voert te ver om ICP reformatorisch te noemen. Wij zijn Bijbelgetrouw, breed georiënteerd en laten ons leiden door wat de Heilige Geest op ons pad brengt. In principe accepteren wij iedere kerkplanting waar de Bijbel het vertrekpunt is en Jezus centraal staat.”

U neemt morgen na drie jaar afscheid van ICP. Dat is snel.
„Bij ICP deed ik steeds vaker organisatorisch werk. Gaandeweg kwam ik erachter dat daar mijn hart niet ligt. Ik wil meer betrokken zijn bij de vernieuwing van bestaande kerken. In de kerstvakantie heb ik daarom besloten om te stoppen bij ICP.”

En nu?
„Op die vraag heb ik nog geen concreet antwoord. Ik bid daarvoor en laat me leiden door de Heilige Geest. Ik heb ooit een adviesbureau laten registreren bij de Kamer van Koophandel met de naam Restore Your Church, maar daar verder weinig mee gedaan. De laatste tijd zie ik steeds meer in dat als de kerk meer voor de samenleving wil betekenen er eerst eenheid nodig is. Kerken begeleiden in dat proces van samenwerking en eenwording lijkt mij een mooie uitdaging.”

Kerkplantingsorganisatie ICP tien jaar

Het netwerk International Church Plants (ICP) bestaat tien jaar. De interkerkelijke stichting werd in 2005 opgericht door Theo Visser om bestaande gemeenten, van welke denominatie dan ook, te ondersteunen bij het stichten van multiculturele dochtergemeenten.

De organisatie hoopt dat via kerkplanting „verschillende culturen in Nederland, en via hen de thuislanden, het Woord van God mogen ontvangen.”

De afgelopen jaren is de organisatie hard gegroeid, blijkt uit recente cijfers. Inmiddels zijn er 32 gemeenten aangesloten bij ICP, vanuit verschillende denominaties. Via de interculturele gemeenten worden bijna 6500 personen bereikt. Afgelopen jaar zijn er 68 mensen gedoopt en hebben 57 personen zich opnieuw aangesloten bij een kerk (”herintreders”). Dertien gemeenten begonnen een nieuwe „missiegroep.”

De droom van ICP is om tot 2020 door te groeien naar een netwerk van honderd gemeenten. Daarnaast wil de organisatie niet alleen in Nederland, maar ook breder in Europa en daarbuiten interculturele kerken helpen planten.

Zaterdag viert ICP zijn tienjarig bestaan tijdens een landelijke toerustingsdag. Het thema is ”Churchplanting in the power of the Holy Spirit” met de Engelse Terry Virgo, voormalig leider van het internationale kerkplantingsnetwerk New Frontiers, als hoofdspreker. Er worden diverse workshops gegeven. Wim Verkerk neemt op deze dag officieel afscheid van ICP.

>>icpnetwork.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen