Zonder buidel of male op reis gegaan
Het heeft de Franken wat een moeite gekost om de Friezen eronder te krijgen. Het is de vraag of het ooit helemaal gelukt is. En het heeft nog veel meer moeite gekost om de Friezen te christianiseren. Het verhaal daarvan is nogal turbulent. Men hoeft slechts één naam te noemen, om het plaatje voor zich te zien: Bonifatius.
Merkwaardig genoeg steekt Bonifatius ver uit boven alle anderen die in de zomer van 754 bij Dokkum het leven lieten. Het gezelschap telde 52 vrienden, kennissen, burgerlijke functionarissen en militairen, meegekomen om Bonifatius te beschermen. Hoe komt het dat we die halve honderd mensen niet zo goed kennen, en dat er één naam altijd genoemd wordt?
Het zal in ieder geval wel iets te maken hebben gehad met zijn postuur. In Fulda, waar de zendeling begraven ligt, is nog niet zo lang geleden zijn tombe geopend. Medisch onderzoek wees uit dat het inderdaad ging om de grote missionaris. Bijzonder fors gebouwd moet hij zijn geweest, met een lengte van 1,90 meter. Hij moet iets van Saul gehad hebben, de koning die van de schouderen opwaarts groter was dan al het volk.
Zijn lichaamskracht moet hem van pas gekomen zijn, om de kolossale Donar-eik bij Geismar met een enkelen slag te vellen. Een heiligdom in Thüringen werd veranderd in een kerkgebouw, opgetrokken uit het hout van de heilige eik. Mag men de legende geloven, dan was er op het moment van de bijlslag een windvlaag die de boom de goede kant deed omvallen, en splijten in vier stukken.
Bonifatius moet ook wel heel gezond zijn geweest. Toen hij de energieverslindende tocht naar Friesland ondernam, was hij rond de tachtig jaar. Hij moet behalve over die lichaamskracht ook beschikt hebben over een sterke psychische en geestelijke gezondheid.
Maar dit laatste verklaart lang niet alles. Als jong kind in een klooster in Engeland opgevoed en geschoold, lag om zo te zeggen een stevige carrière, hetzij bij de monniken, hetzij in de kerkelijke bestuurssfeer voor hem open. Hij had zijn loopbaan glansrijk kunnen invullen. Maar op een goed moment trok hem het reizen buitenslands aan. Dit laatste niet vanuit de groezelige motieven die bij ons in de zomer hele volksstammen naar het zuiden doen trekken, om zich over te geven aan dat leeg zitten dat wij vakantie plegen te noemen. "Peregrinatio" is de technische term voor het reizen dat in dienst staat van een diepe vorm van onthechting.
Merkwaardig: Monniken stichten een klooster om zich los te maken van de wereld. Maar dat is voor de volledige onthechting nog slechts een eerste stap. Het ware loskomen van de wereld vindt plaats wanneer men de wereld ingaat, arm, zonder buidel of male, zoals het in het Evangelie staat. Déze motivatie bracht, voordat Bonifatius erdoor gegrepen werd, talloos velen tot het letterlijke beleven van de vreemdelingschap hier beneden. Een groot deel van West-Europa heeft daaraan de verworteling in het christendom te danken. Het was beslist geen vorm van "innerweltliche Askese", die men vanuit de sociologie het calvinisme wel heeft aangewreven. Het was een vorm van hogere missie, van gedreven zijn, om strikt naar het Evangelie te leven en de boodschap van het Evangelie te verkondigen.
Wij weten met wat voor moeiten dit alles gepaard is gegaan bij Bonifatius. Hij was literair geschoold. Hij verstond de kunst van het schrijven van brieven. Hij wist waar hij de boeken kon vinden die hem op een goed spoor konden brengen. Hij kreeg ook de pittige opdracht om de structuur van de pasgevestigde kerken zo te regelen dat zij de relatie met Rome konden onderhouden. Hij organiseerde synoden, hij reorganiseerde bisdommen, en hij diende zich voortdurend te hoeden voor politiek gedrijf en gedram.
Toch noemt men zijn naam, wanneer het gaat om de cultureel-christelijke toonzetting van de westerse samenleving. Daaruit alleen mag men reeds afleiden dat zijn invloed enorm is geweest. Ook toen waren de "kerkelijke kringen" onderling verdeeld. En net als vandaag moest hij ook proberen te zeilen tussen de gevoeligheden van mensen onderling.
Dát hij gezien was, bleek wel toen een zo groot gezelschap hem op zijn reis naar Friesland volgde. Bonifatius was er eerder geweest, zonder veel succes echter. Zijn besluit om naar het noorden van ons land te trekken, hing mogelijk samen met de gedachte dat zijn leven spoedig zou eindigen. Als hoogbejaarde keerde hij nog eenmaal terug tot in de tijd van zijn volle kracht. We kennen het verschijnsel. Het lijkt op de cirkel die zich sluit.
Maar wie kon vermoeden dat zijn leven zo'n gruwelijk einde zou vinden? In Fulda is het boek te zien dat hij, toen de bijlslag zou vallen, ter bescherming boven zijn hoofd zou hebben gehouden. Eens tot bisschop gewijd, onder het Evangelie, wijdde het hem tot de dood ter wille van het Evangelie.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 januari 2004
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 januari 2004
Reformatorisch Dagblad | 24 Pagina's