„Christen minder onbevangen in lezen Schrift”

In 2004 verscheen het boek ”Gereformeerde theologie vandaag”. Daarin leggen docenten van de Theologische Universiteit Kampen (TUK) uit hoe zij aankijken tegen de theologie als wetenschap. Theologie is zowel dienst aan de kerk als een wetenschap die in de postchristelijke cultuur het gesprek zoekt met andere wetenschappen.

Deze bundel belichtte ook het belang van de hermeneutiek (uitleg van de Bijbel) voor de gereformeerde theologie, maar die werd daarin nergens expliciet uitgewerkt. Vandaar dat er een vervolg op het boek is verschenen onder de titel ”Gereformeerde hermeneutiek vandaag” (uitg. Vuurbaak. Hilversum), onder redactie van de TUK-docenten prof. De Bruijne, hoogleraar ethiek en spiritualiteit, en dr. J. M. Burger, universitair docent systematische theologie. Twaalf vakdocenten belichten de hermeneutische thematiek binnen hun vakgebied.

In beweging

De laatste decennia raakte binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) veel in beweging, schrijft prof. De Bruijne in zijn inleiding. Vaak gaat de discussie over de manier waarop de Bijbel wordt gebruikt. Dat komt tot uiting in synodale rapporten met daarin verschillende benaderingen van de Schrift.

In reactie op dit klimaat vol hermeneutische vragen gaan de wegen onder kerkleden soms uiteen, aldus de Kamper hoogleraar. Sommigen verwachten van de Bijbel nauwelijks sturing, anderen klemmen zich vast aan wat zij zien als „tijdloze bijbelse waarheden”, zonder aandacht voor eigentijdse vragen. „Evenals de postmoderne cultuur als geheel pendelen ook christenen nogal eens tussen relativisme en absolutisme”, stelt prof. De Bruijne.

De noodzaak om aandacht te besteden aan hermeneutiek is des te sterker omdat ‘Kampen’ op dit terrein enige achterstand heeft in te halen, aldus de Kamper hoogleraar. Steeds meer wordt de urgentie gevoeld om in een geseculariseerde cultuur trouw te blijven aan God en Zijn Woord. Moderne hermeneutiek is niet synoniem met Schriftkritiek, maar is juist een kritische reactie hierop. Ze wil, onder druk van de moderniteit, de oude overtuiging van de Bijbel als Gods Woord vasthouden, zo benadrukt de hoogleraar.

Prof. dr. B. Kamphuis stelt in de bundel dat de vraag naar de interpretatie van het Evangelie in deze tijd dé grote vraag van de systematische theologie is. Met Bonhoeffer zoekt prof. Kamphuis in zijn bijdrage naar een nieuwe taal die de gelovigen vandaag kunnen verstaan. Hij baseert zich op de duidelijkheid van de Schrift: God wil en kan ons aanspreken door Zijn Woord. „Daarmee is de hermeneutische problematiek natuurlijk niet opgelost. Wij zijn het die Gods Woord moeten horen, verstaan en gebruiken. Wij moeten het vertalen en aan anderen uitleggen.”

Los van actualiteit

Prof. De Bruijne benadrukt dat het symposium morgen inhoudelijk losstaat van recente discussies in de GKV over de vrouw in het ambt, zegt hij desgevraagd. „Het boek had al jaren eerder moeten verschijnen, maar is door omstandigheden erg vertraagd. De aanleiding was de vaststelling in het boek uit 2004 dat de hermeneutiek in de hele theologie van belang is, waarbij mensen nadien gingen vragen: Maar hoe dan? Het is toevallig dat er twee losse lijnen bij elkaar komen.”

De hoogleraar gaat morgen op het symposium wel in op de man-vrouwdiscussie en homoseksualiteit, maar dan als illustratie, niet om daarover een standpunt naar voren te brengen. „Het is meer zo dat we deze kwestie niet uit de weg willen gaan. Hermeneutiek leert je bijvoorbeeld erover na te denken hoe je bepaalde teksten leest, hoe de context bij Paulus was en wat de grote Bijbelse lijnen zijn ten aanzien van de plaats van man en vrouw. Maar uit hermeneutiek volgt niet één conclusie over de vrouw in het ambt. Ik zou niet zo gauw zeggen dat hernieuwde studie van de Schrift geleid heeft tot het toelaten van vrouwelijke ambtsdragers. Opties voor en tegen de vrouw in het ambt zijn beide denkbaar en ook andere factoren spelen mee. Daarom is hernieuwde bezinning op hermeneutiek zo belangrijk.”

Zie ook Puntkomma pag. 11.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen