'De klok van de Martinitoren sloeg elf'

Veel verhalen zijn al gedeeld. Nog steeds voegt Ivo ’t Lam er nieuwe aan toe. Amper binnen in de gezellige Gorinchemse woning raken we staande voor het tuinraam al verdiept in een Woord en Daad-gesprek. Mevrouw ’t Lam brengt ons terug in de werkelijkheid: ‘Ivo, wij zitten hier hoor en onze gasten willen vast koffie of thee.’
Ivo ’t Lam is van 1924, zijn vrouw Liesbeth acht jaar jonger. Ze voelen dat ze ouder worden. Al is Ivo in zijn uitingen nog net ‘de man van het vuur van het eerste uur’.
Eind 2012 was ’t Lam op het W&D-kantoor uitgenodigd om jongeren uit Sierra Leone te vertellen hoe Woord en Daad ontstaan is. In Afrika is grijsheid wijsheid dus een 88-jarige is jé van hét. ’t Lam: ‘Ik vertelde dat ik de oudste was van 16 kinderen. Bij ons thuis in het Brabantse Veen was het in die tijd ook arm. ‘Al die kinderen, hoe kwamen die aan ’t eten?’ vroeg een jongen. En een meisje informeerde: ‘Wat deed uw moeder voor werk?’ ’t Lam geniet er nog van na; vindt het geweldig dat hij er nog zo bij betrokken wordt.

RENNEN
Na de oprichting in 1973 begon ’t Lam als vrijwilliger te rennen voor Woord en Daad. Zijn fruitgroothandel ging eronder lijden. ‘Pa, kinderen zijn meer waard dan appels en peren.’ Na deze opmerking van dochter Anja viel het doek: ’t Lam kwam bij W&D in dienst. ‘Een stap in onzekerheid, met vier opgroeiende kinderen.’
De moeilijkste klus voor ’t Lam was het oprichten van de eerste tien comités. Niemand kende Woord en Daad nog. Bij zijn (officiële) afscheid in 1989 waren er 80 plaatselijke en regionale comités. Om met verkoopspullen zijn eigen salaris zichtbaar zelf te verdienen, startte ’t Lam via de comités met de handel in houtsnijwerk: bijzettafels, onderzetters, postbakjes en vooral olifantjes, veel olifantjes. ‘Toen iedereen zo’n jumbo in het raam had staan, wilden we iets dat het liefst sleet in gebruik. Dat waren baddoeken, keuken- en theedoeken.’ ’t Lam was er altijd alert op of hij iets zag of hoorde dat hij kon gebruiken. ‘Zo las ik op de snelweg soms reclamekreten op vrachtwagens die me inspiratie gaven voor slagzinnen. Delen met velen en later Mensen helpen mensen. Dat helpt! kwam op de baddoeken te staan.
‘Aan de gang blijven, aan die kous blijven breien’, was mijn lijfspreuk. Voor elke doelgroep vond ik een taak. Bejaarden? Zij kunnen vooral bidden voor het werk. Wat luisterden ze soms intensief. Dat geldt ook voor kinderen op scholen. Een meisje in Geldermalsen, ze is nu vast zelf al moeder en oma, vroeg: ‘Meneer, worden daar ook kinderen bekeerd?’ Prachtige vraag, waar je dan op in mocht gaan.’ Ernst en vrolijkheid wisselen elkaar moeiteloos af. ‘Meneer ’t Lam, weet u nog iets nieuws wat wij kunnen gaan doen, vroeg eens een Zeeuws comitélid. Ja, ik weet wat, ga eens met een aap langs de deuren!’

PRIVÉLEVEN
En hoe heeft mevrouw ’t Lam –die de naam Woord en Daad verzon!– die intensieve Woord en Daad-tijd ervaren? ‘Ik vond het weleens een rommeltje’, zegt ze eerlijk. ‘Altijd dat gebel onder ’t eten. Dan weten we zeker dat u thuis bent, was het excuus. Ik moest eigenlijk de kinderen opvoeden. Het ging altijd maar door. Zo kwam eens op een zaterdagmorgen een onderwijzer met een hele koppel kinderen uit zijn klas, die een actie wilden doen. Die kwamen bij ons thuis, dan schonk je koffie en limonade. Je privéleven was verweven met het Woord en Daad-werk. Maar… het was ook gemoedelijk en gezellig.’ ‘Zet dat er maar niet in, maar ik maakte weleens een werkweek van 80 uur,’ herneemt ’t Lam. ‘In zo’n drukke week moest ik eens op een vrijdagavond naar Noordhorn in Groningen om dia’s te laten zien, voor acht mensen. Op de terugweg hoorde ik ’s avonds de klok van de Martinitoren elf uur slaan. Toen moest ik nog in Gorcum zien te komen…’ Bevlogenheid?... Onmisbaar!

REACTIE VAN ZIJN OPVOLGER HENK DE PATER (71):
Een voorrecht om van zo’n man het vak te mogen leren en na z’n pensionering nog vele jaren met hem samen te werken. Het gaf een goed gevoel te weten dat hij op de achterplecht –of in het vooronder– meevoer. Elk moment kon je hem bevragen of met hem overleggen en veel deden we nog samen.

MEER LEZEN?
- Ga naar woordendaad.nl, zoekwoorden: Ivo ‘t Lam
- Hoe het precies begon? woordendaad.nl/40jaar, ga naar: Jubileum W&D, Woord en Daad in verhalen, Rijen olifanten in de slaapkamer.
Of koop via de boekhandel: Met ontferming bewogen, 25 jaar Woord en Daad.
- Er staan al 25 interviews met comitéleden op: woordendaad. nl/vrijwilligers

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen