Theologisch landschap van Nederland verandert opnieuw

Na maanden van interne besprekingen en overleg bracht de Theologische Universiteit Kampen van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) gisteren haar toekomstplannen naar buiten. Er is binnen de kerken lang naar het rapport van de raad van bestuur uitgekeken, omdat vorig jaar al bleek dat de universiteit op termijn niet meer op eigen benen kan staan en overleven. De problemen: financiën, studentenaantallen en de steeds hogere eisen die worden gesteld op onder meer het gebied van wetenschappelijke publicaties.

Een van de conclusies uit het rapport is dat voor de theologieopleiding vestiging in een grotere universiteitsstad wenselijk is. Prof. dr. M. te Velde, rector van de TUK, wilde gisteren niet kwijt om welke stad het gaat. Wel zei hij dat het voor de hand ligt dat de gereformeerd vrijgemaakte predikantenopleiding zich vestigt op een plaats waar al een protestantse universitaire theologieopleiding is: Groningen of Amsterdam. Omdat de generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt in 2008 als randvoorwaarde stelde dat de kerk een eigen bachelor- en een eigen masteropleiding behoudt, vallen Utrecht en Leiden als vestigingsplaatsen eigenlijk al af.

Eigen identiteit

Prof. dr. W. Janse, decaan van de faculteit godgeleerdheid van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, kon vanmorgen niet bevestigen of de TUK naar Amsterdam komt. Er zijn wel gesprekken geweest. „Zoals bekend, zie ik de TUK zeer graag naar de Amsterdamse campus komen, ter versterking van de zichtbaarheid, relevantie en toekomstbestendigheid van de theologie in Nederland.” De VU biedt de gereformeerd vrijgemaakte universiteit „garantie van behoud van eigen identiteit, signatuur en bestuur”, aldus prof. Janse. Ook zou de TUK een eigen bachelor- en masteropleiding kunnen behouden.

Prof. dr. G. H. van Kooten, decaan van de faculteit godgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), vindt de ontwikkelingen in Kampen „positief en heel interessant.” Het college van bestuur van de TUK heeft het afgelopen jaar bij de rondgang langs mogelijke locaties ook Groningen aangedaan, vertelt hij. Ook heeft hij inzage gekregen in de tekst van het synoderapport die over RUG gaat.

De Groningse hoogleraar ziet samenwerking met de TUK wel zitten. De vrijgemaakten kunnen hun eigenheid volledig behouden, benadrukt ook hij. „We ervaren met de Protestantse Theologische Universiteit (die een jaar geleden deels naar Groningen verhuisde, MS) dat we elkaar aanvullen, terwijl ieder zijn eigen identiteit behoudt.” Wat hij de TUK verder te bieden heeft, is kwaliteit. „In de rankings scoren wij zowel op onderzoek als op onderwijs ver boven de VU.”

Nodige discussie

Voor de TUK is nog niet alles is in kannen en kruiken. De generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt komt volgende week vrijdag en zaterdag speciaal bijeen om over de voorstellen van de TUK te praten. Voor de synodeleden is duidelijk dat de TUK maatregelen móét nemen om te kunnen blijven bestaan. Een vertrek uit Kampen zal echter de nodige discussie opleveren, evenals de vraag of de samenwerking met de Theologische Universiteit Apeldoorn van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) al dan niet geïntensiveerd moet worden.

Mocht de synode groen licht geven aan de plannen van de TUK, dan volgt een zogenoemd haalbaarheidsonderzoek. De generale synode hakt dan in 2013 of 2014 definitief de knoop door.

Als de plannen van de TUK doorgaan, verandert het theologische landschap in Nederland opnieuw. Dit jaar nam de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) afscheid van zijn vestigingen in Leiden, Utrecht en Kampen. De theologieopleiding van de Protestantse Kerk in Nederland verhuist naar Amsterdam en Groningen. Als de TUK ook uit Kampen vertrekt, komt er na meer dan 150 jaar een einde aan theologiebeoefening in de IJsselstad.

De Theologische Universiteit Apeldoorn lijkt niet heel zenuwachtig te worden van de ”move” van haar gereformeerde zusterinstelling in Kampen. Toch bestaat het gevaar dat de universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken enigszins geïsoleerd raakt in het academische wereld. Beide universiteiten werken op dit moment nauw samen, met name op het gebied van onderzoek. De huidige afspraken daarover lopen tot 2017. De TUK gaf gisteren aan de samenwerking te willen voortzetten, maar zei er wel bij dat er „onvoldoende zicht is op een verbreding en verdieping van deze samenwerking” en verder te willen kijken dan Apeldoorn. De TUA onderzoekt ondertussen ook de mogelijkheden van nauwere samenwerking met andere protestants-christelijke onderwijsinstellingen in Nederland.

Fusie van de baan

Een fusie of verdere samenwerking tussen de TUK en TUA lijkt daarmee voorlopig van de baan. Een minderheid van de predikanten in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Christelijke Gereformeerde Kerken verwelkomt dat, de meerderheid betreurt het. In een enquête van het Nederlands Dagblad vorig jaar gaf de laatste groep aan weinig toekomst meer te zien in twee eigen, zelfstandige theologische universiteiten.

Het wachten is nu op het moment dat de Theologische Universiteit Apeldoorn haar toekomstplannen ontvouwt. De christelijke gereformeerde synode gaf de TUA in september 2010 een vergelijkbare opdracht mee als de TUK vorig jaar kreeg: een brede verkenning over haar toekomst. De werkdruk van de hoogleraren en het bekostigingssysteem van de overheid vormden voor een relatief kleine universiteit als de TUA een „voortdurende bron van zorg.” Gevreesd werd voor het zelfstandig voortbestaan van de universiteit.

De generale synode van de CGK buigt zich pas volgend jaar over de toekomst van de TUA. Rector prof. dr. G. C. den Hertog maakte gisteren in deze krant drie dingen duidelijk: de TUA blijft in Apeldoorn, de universiteit blijft zo mogelijk samenwerken met de TUK en het voortbestaan van de TUA is niet in gevaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen