"Wereldraad moet theologie kiezen boven sociale ethiek"

Besier zei dit gisteren in Berlijn bij de presentatie van het boek "Nationaler Protestantismus und Ökumenische Bewegung", dat hij samen met de kerkhistorici Armin Boyens en Gerhard Lindemann schreef. In dat boek belichten zij de verhouding tussen de Wereldraad en de voorheen communistische landen in Oost-Europa. Besier verwijt de Wereldraad dat die zich heeft gebaseerd op communistische ideeën over sociale en economische aangelegenheden en daarbij het westers kapitalisme heeft afgewezen.

Dit zou volgens Besier hebben geleid tot een verwijdering tussen de Wereldraad en de Rooms-Katholieke Kerk. Ook de contacten tussen de Wereldraad en de Christelijke Vredesconferentie (CVC) hadden hieraan bijgedragen. De CVC was volgens Besier een "door Moskou gefinancierde en gecontroleerde organisatie".

In een reactie liet de Wereldraad weten dat Besier zich in zijn boek heeft beperkt tot de Oost-Westrelatie en dat hij de Noord-Zuidbetrekkingen tussen de rijke en arme landen geheel buiten beschouwing heeft gelaten. De kerken op het zuidelijk halfrond hebben een grote rol gespeeld bij het opstellen van de oecumenische agenda en bij de besluitvorming binnen de Wereldraad, aldus een staflid in Genève.

De keus voor de secretarissen-generaal van de Wereldraad van Kerken in de jaren tachtig sloot uitstekend aan bij de wensen van de communistische regeringen in de toenmalige Oostblok-landen, zo bleek reeds eerder uit het boek van Besier en zijn medeauteurs. Zowel E. Castro als K. Raiser behoorde tot deze categorie. Zij waren 'favorieten' bij deze regeringen.

Het boek vermeldt ook dat de voormalige Oost-Duitse inlichtingendienst Stasi protestantse kerkelijke ambtenaren en niet-officiële medewerkers op leidende posten bij een belangrijke instelling van de Wereldraad heeft gehad. Twee voorzitters en een leider van de oecumenische jeugdraad in Europa informeerden jarenlang het zogeheten ministerie voor Staatsveiligheid in de DDR.

Antiracismefonds

Uit het boek blijkt verder hoe intensief de Wereldraad van Kerken het zogeheten "antiracismeprogramma" promootte. De Wereldraad richtte daartoe een speciaal fonds op en stortte daarin 1,5 miljoen dollar. Deze geldinjectie was omstreden omdat het geld onttrokken werd aan andere doeleinden. Ook binnen de Wereldraad werd hiervoor gewaarschuwd.

Omstreden was ook de steun aan diverse bevrijdingsbewegingen. In Zuid-Afrika streden bevrijdingsbewegingen niet alleen tegen het blanke regime maar ook tegen elkaar. De Wereldraad schonk verder zonder nader onderzoek de twee meest radicale bevrijdingsbewegingen in Zimbabwe elk een bedrag van 85.000 dollar.

Het gevolg van dit programma was dat miljoenen Amerikaanse christenen hun liberale kerken verlieten en zich aansloten bij evangelicale groeperingen. De liberale Amerikaanse kerkenbond raakte daarop in een financiële crisis en moest zijn bijdrage aan de Wereldraad drastisch minderen. De Evangelische Kerk in Duitsland (EKD) werd in het begin van de jaren zeventig de belangrijkste geldschieter van de Wereldraad.

Favorieten

Vanwege toegenomen kritiek op dit antiracismeprogramma besloot de EKD niet haar inkomsten uit kerkbelasting aan het antiracismefonds te geven maar vrijwillige giften.

De kerken in de DDR steunden het antiracismeprogramma via de actie "Brood voor de wereld". De regering van de DDR gaf hiervoor niet alleen toestemming maar stelde het houden van deze actie zelfs verplicht. Men eiste de "morele ondersteuning van de bevrijdingsbewegingen door de kerken van de DDR."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen