Zacht werken is slim

Zacht werken is het tegenovergestelde van je haasten, taken afraffelen, dubbele afspraken in agenda’s en slecht voorbereide vergaderingen vanwege een chronisch tijdgebrek. Wie zacht werkt, gaat geïnspireerd aan de slag met zijn of haar talenten, en begint met de energie die er is, in plaats van met een achterstand van oververmoeidheid door alles wat móét.

„Dat klinkt echt als iets voor van die zweverige types. Of hippies!” laat Ellen de Lange de fictieve hoofdpersoon Joris zeggen in haar boek ”Een zaak van zacht werken”. Hij is een drukke manager met maagklachten van de stress. Met zzp’er Anna, zanger David en hoedenmaker Orlando krijgt hij lessen van straatmuzikant Robin, die hun gaat leren zacht te werken.

Bij hard werken draait alles te veel om moeten, betoogt Robin. Vaste taken, strakke planningen, urenverantwoordingen en maandreportages –oftewel een beheersmatige werkwijze– leiden volgens hem tot weerstand en uitstelgedrag. Inspiratie raakt ondergesneeuwd of verdwijnt; vooral extern opgelegde doelen tellen.

Maar hoe zou dat anders kunnen, vraagt Joris zich af. „Als ik mijn medewerkers geen targets geef, dan gebeurt er niets meer. Dan komt iedereen in de ochtend laat binnen en gaat iedereen vroeg naar huis. Of mensen zouden totaal niet meer komen opdagen.”

Valt mee, voorspelt leermeester Robin. „Niets doen is nooit lang leuk.” Als mensen helder hebben wat hun talenten zijn, en ruimte maken of krijgen om daarmee te werken, worden ze volgens de zachtwerktheorie juist effectiever.

Frisse neus

Stap 1 voor Joris is: taken één voor één uitvoeren, in plaats van alles over elkaar heen te laten buitelen. Het resultaat is dat hij beter voorbereid vergaderingen bijwoont, waardoor een van zijn talenten –problemen signaleren en analyseren– leidt tot concrete verbeteringen voor het productieproces in de fabriek. Later, na een gedurfd voorstel dat zijn directeur wel aanstaat, „stuitert hij van de energie” en gaat hij naar buiten in plaats van onder te duiken in de klussen die altijd wel voorhanden zijn. Even zijn verhaal spuien. Hij bezoekt zzp’er Anna, en dat uitstapje midden op de werkdag blijkt onverwacht nuttig. Anna’s netwerk sluit aan bij zijn gedurfde voorstel, en een berichtje van haar plaveit de weg voor een zakelijk succes.

Een frisse neus halen blijkt voor Joris dus verstandig. De creatieveling Orlando haalt daarentegen wat te veel frisse neuzen. Oftewel: zijn inspiratie krijgt de vrije teugel, maar daardoor vergeet hij om zakelijk genoeg te zijn. Bij zacht werken hoort ook zakelijkheid, leert hij.

Zacht werken levert geld op, verzekert Ellen de Lange. Ze ziet dat in de praktijk bij klanten van Faxion, haar bedrijf dat ondernemers coacht. En zacht is wat anders dan soft: „Je moet uit je comfortzone komen. Soms is dat eng: talenten laten zien, in plaats van ze te begraven. Een kwetsbaar deel van jezelf komt boven.”

Waarom vindt u dit onderwerp zo belangrijk?
De Lange: „Ik denk dat we in een van de rijkste momenten in de geschiedenis leven, wat welvaart betreft, en intussen hebben we het ontzettend druk. Dat is heel jammer. Mensen zijn óf druk, óf doen niets en zijn passief aan het consumeren – die twee uitersten zie ik. Zacht werken zit daartussenin.

Mijn ouders waren ondernemers. Mijn vader verkocht bouwmaterialen en keukens. Het bedrijf ging failliet en mijn vader kreeg hartproblemen toen ik 17 was. Ik zag de mooie dingen van een eigen bedrijf en hard werken, maar ook de keerzijde. Van mijn ouders heb ik geleerd dat het de moeite waard is om je best te doen, dat het leuk is om iets neer te zetten in de wereld. Vooral als je daarmee ook anderen helpt. Maar ik heb daardoor ook geleerd dat het niet goed is om te veel druk te hebben. Zacht werken combineert beide: wel mooie dingen neerzetten in de wereld, maar op een ontspannen manier die bij je past.”

Via een vijfstappenplan zet De Lange in haar boek uiteen hoe zacht werken te leren is. „Het helpt om een paar keer per dag bewust een tijdje te kijken naar dingen waar je oprecht blij mee bent”, voegt ze eraan toe. „Die mooie narcis, bijvoorbeeld. Zo kun je je gevoel van dankbaarheid uitbreiden en je manier van kijken veranderen. Het is te oefenen, net als het vangen van een bal en het schrijven van letters. In onze maatschappij zijn we erg gericht op intellectuele rijkdom; rijk zijn in mentale zin moeten we nog leren.”

Wat betekent zacht werken voor de economie?
„Mensen met talenten zijn ergens exceptioneel goed in – als ze zich daarop richten, levert dat wat op. Het is zo dat er altijd bepaalde banen vervuld moeten worden, maar er zullen ook altijd mensen voor zijn, denk ik. Toen ik 14 jaar was, bracht ik Donald Ducks en Libelles rond. Ik ben kamermeisje in een hotel geweest. Nu past dat niet meer, toen wel.

Ik zou wel naar een andere definitie van economie willen. Nu draait die om een rationele verdeling van schaarse middelen in een samenleving. Van mij mag dat worden: het creatief maken van de overvloed met je talenten. Daar kunnen wij met z’n allen voor zorgen, via kleine stappen. Je hoeft niet in een ver buitenland op een boerderij te gaan wonen om dit waar te maken; het kan ook in de file in de Randstad.”

Wat kunnen de arbeider in een fabriek en het meisje achter de kassa hiermee – mensen die hun werktijd niet zelf kunnen indelen?
„De caissière kan op zoek gaan naar haar talenten. Als zij sociaal is, oog heeft voor de klanten en voor haar collega’s, kan ze weleens snel een aansturende rol krijgen binnen het bedrijf. Belangrijk is dat je iets doet wat bij je past. Zacht werken hangt niet af van functie en opleiding, maar van de manier waarop mensen hun rol invullen.”

Neem de kleuterjuf die helemaal in haar element is tussen de kinderen, maar behoorlijk gestrest raakt door verplichte administratieve rompslomp. Wat heeft zij aan een ideaal van zacht werken?

„Door regels die van hogerhand worden opgelegd kunnen mensen zomaar wegdrijven van hun talent. Dan is het de kunst om te zoeken naar ruimte binnen de voorschriften. De kleuterjuf kan focussen op wat er allemaal getoetst moet worden; ze kan zichzelf ook leren om haar aandacht te richten op de blije kinderen tijdens het speelkwartier.”

Wat gebeurt er als mensen massaal zacht gaan werken?
„Dan worden er nog steeds doelen gesteld: die dagen mensen uit, zijn nodig om wat te bereiken. Maar de weg erheen wordt spannender, minder statisch. Organisaties die oog hebben voor de turbulentie om hen heen en daarop inspelen, in plaats van strak vast te houden aan de route van een plan dat anderhalf jaar geleden is opgesteld, kunnen beter mee in deze maatschappij.” 

Aandacht voor één taak of mens tegelijk

Ellen de Lange verzamelt verhalen van mensen die zacht werken. Een van hen is Henk-Jan van der Klis van consultancybedrijf Capgemini. Hij leidt grote projecten bij verzekeraars, banken en pensioenfondsen. Enkele fragmenten uit zijn relaas.

Wat is het – „Zacht werken is voor mij geconcentreerd, bewust aandacht geven aan één taak of mens tegelijk. Met tempo heeft het weinig te maken, met intensiteit juist heel veel. Hard werken gebruik ik als term voor de terugblik op een productieve dag, waarin er veel verzet is. Mits je je kunt concentreren ben je tot heel veel in staat.”

Wanneer toegepast – „Ik doe het dagelijks en in toenemende mate. Ik gebruik al jaren de principes van Getting Things Done (methode voor timemanagement, CvdH) om mijn werkzaamheden in projecten of doelgerichte activiteiten te bundelen, te organiseren, te monitoren en na voltooiing weer van me af te zetten. Dingen één voor één oppakken, een inbox niet als commandotoren gebruiken en alles (verzoekjes, invallen, taken en opdrachten) door dezelfde trechter halen, bevalt me goed.

De valkuil van efficiënt met je tijd omgaan, productief zijn, is om nog meer op te pakken. Dat trek je op lange termijn niet. En dus plan ik bewust ook rust, dagvullende wandelingen, museumbezoek of het bijwonen van concerten. Zonder me eerst af te vragen welke vrienden of gezinsleden misschien mee zouden willen (en me daarvan afhankelijk op te stellen).”

Zacht werken zakelijk – „’s Morgens begin ik met het analyseren en doornemen van alles, te beginnen in de trein. De tijd vliegt en welke reizigers er in- en uitstappen op de haltes onderweg krijg ik niet mee.”

Zacht werken privé – „Ik wil bewust hier en nu leven, genieten van het moment, niet alleen met straks en later bezig zijn. (...) Tijdens langeafstandswandelingen en hardlopen geniet ik van elke stap. Van de dieren, planten, geluiden, vreemde en opvallende zaken, bezienswaardigheden etc. Ik fotografeer als vrucht daarvan.

Ik lees veel boeken, in een hoog tempo. Dat kan alleen als je jezelf de rust en tijd ervoor gunt. Activiteiten die me niets opleveren en geen ontspanning of voldoening geven, die mijd ik. In mijn geval bijvoorbeeld tv-kijken of mezelf verliezen in Facebook.”

Bron: zachtwerkboek.nl

Boekgegevens

Een zaak van zacht werken. Voor ondernemers en creatieve mensen die eigenlijk geen tijd hebben om dit boek te lezen, omdat ze hard moeten werken, Ellen de Lange-Ros; uitg. Faxion, Leidschendam, 2014; ISBN 978 90 82 0274 1 9; 160 blz.; € 20,-.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen