De opmerkelijke opmars van een virtuele munt

Dat de bitcoin ook in Nederland aanslaat, behoeft niet te verbazen. Wij houden hier wel van een beetje speculatie! Zo kent men wereldwijd onze tulp. En dan niet vanwege de bloem op zich, maar vooral omdat tulpenbollen hier het voorwerp waren van een heuse manie aan het begin van de zeventiende eeuw.

De windhandel in tulpen ging de geschiedenisboekjes in als de eerste grote speculatieve luchtbel. In één winter (die van 1636-1637) steeg de prijs voor een pondje bollen –zelfs als ze nog in de grond zaten– van 60 naar 1500 gulden. Even spectaculair als de prijzen opliepen, zakten ze ook weer in.

Wat van de bitcoin in ieder geval kan worden gezegd is, dat áls er al sprake is van een manie, die alvast langer aanhoudt dan bij de tulp. De in 2009 door iemand met het pseudoniem Satoshi Nakamoto geïntroduceerde cryptografische munt maakte in 2011 al een hausse door, maar dit jaar lijken alle remmen los. Van iets meer dan 10 dollar voor 1 bitcoin vorig jaar steeg de koers vooral afgelopen maand tot een hoogtepunt van ruim 1240 dollar; evenveel als de prijs van een ounce goud.

Inmiddels zijn er zo’n 12 miljoen bitcoins in omloop, ruim de helft van de in totaal 21 miljoen munten die er vrij zouden moeten komen tot 2140. Dat vrijkomen gebeurt via het inzetten van de rekenkracht van op elkaar aangesloten computers en wordt ”minen” genoemd, naar analogie van het gouddelven.

En volgens sommigen ís bitcoin ook een prima alternatief voor goud. Net als dit edelmetaal is de hoeveelheid bitcoins eindig en is de virtuele munt deelbaar. Voor beide geldt ook dat de waarde niet kan worden beïnvloed door overheden of centrale banken, die volgens critici de waarde van dollars en euro’s ondermijnen door de geldpersen overuren te laten draaien.

Een belangrijk verschil is evenwel dat goud al eeuwen als schaars en waardevol wordt gezien, terwijl bitcoins –hoewel schaars– op de langere termijn hun waarde nog letterlijk moeten bewijzen.

Hoewel het kleine aantal (web)winkels dat bitcoins accepteert als betaalmiddel groeit (zoals in Nederland thuisbezorgd.nl), lijken kopers de munt vooral te zien als investering. Het doel is dan de munt met winst door te verkopen. Zolang mensen ervan uit blijven gaan dat er altijd nog iemand bereid is een nóg hogere prijs te betalen, is geen enkele koers te gek.

Maar als die volgende koper er onverhoopt niet meer is, blijkt datgene wat ingenieus leek, slechts een piramidespel.

Paradoxaal is dat juist doordat investeerders de beperkt beschikbare munt vooralsnog steeds massaler omarmen, de kans dat de bitcoin daadwerkelijk transformeert van hype tot min of meer geaccepteerd betaalmiddel alleen maar kleiner wordt. Dat komt doordat de hierdoor oplopende koers burgers en bedrijven daarvoor te weinig stabiliteit geeft.

Ook de succesvolle pogingen waarmee hackers zich de bitcoins van anderen al hebben toegeëigend, draagt nog niet echt aan bij aan een brede acceptatie.

Verder oefent de munt, omdat betalingen er anoniem mee kunnen worden gedaan, een grote aantrekkingskracht uit op ‘foute’ gebruikers, zoals witwassers en drugshandelaren, waardoor ook financiële toezichthouders de bitcoin met argusogen bezien.

Of bitcoins toekomst hebben is onzeker. Al is de wijze waarop er in één vingerknip internationaal betalingen mee kunnen worden gedaan, sowieso een innovatie te noemen. De boerenwijsheid leert echter dat als iets alle kenmerken van een bubbel heeft, het doorgaans ook een bubbel is.

Toch gaat er voor overheden en banken van de huidige ontwikkeling een belangrijk signaal uit. Een toenemend aantal mensen stelt blijkbaar meer vertrouwen in een digitale munt met een nauwelijks te doorgronden structuur, dan in het geld dat door hen wordt geschapen en gereguleerd.

En precies zoals de bitcoin alleen maar een blijvertje kan zijn als mensen dat vertrouwen behouden, geldt ook voor traditionele valuta dat ze –zo leert de geschiedenis– staan of vallen met het vertrouwen in de overheid en het financiële systeem.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen