Pas op: nieuwe calvinisten

Geelhoed maakt zich zorgen, en vooral om de evangelische beweging zelf. „Ik wil mijn calvinistische broeders niet onnodig aanvallen”, benadrukt hij. „Er zijn verschillen van inzicht, bijvoorbeeld over de doop, waar wij als Bijbelgetrouwe christenen elkaar in moeten verdragen. Mijn boodschap is dan ook niet bedoeld om calvinistische gelovigen te corrigeren; ze is bedoeld voor mijn evangelische medegelovigen.”

Wat is er aan de hand? De laatste vijftien jaar is het calvinisme aan een gestage opmars bezig, zegt Geelhoed. De beweging van het ”new calvinism”, met voormannen als John Piper, R. C. Sproul, Mark Driscoll, Tim Keller, Paul Washer, A. Mohler en John MacArthur, zijn volgens hem veel „agressiever” in het uitdragen van de calvinistische leer dan de oudere calvinisten. „Daarbij richten zij zich in het bijzonder op de evangelische christenen. Het zijn calvinisten met een missie. Ze zien het als hun opdracht om de evangelische beweging te redden van oppervlakkigheid en ondergang door het uitdragen van het calvinisme.”

Geelhoed signaleert in veel evangelische kringen in Nederland een gebrek aan geestelijke diepgang. Die is volgens hem mede ontstaan onder invloed van het postmodernisme en de ”Doelgericht leven”-beweging van Rick Warren. Bovendien zouden evangelische Bijbelscholen een steeds minder helder evangelisch geluid laten horen. Het nieuwe calvinisme stapte in dat „vacuüm” met een duidelijke boodschap in vijf punten: totale verdorvenheid, onvoorwaardelijke verkiezing, particuliere verzoening, onweerstaanbare genade en volharding der heiligen.

Het nieuwe calvinisme rukt op in evangelische kringen, zegt u. Waaruit blijkt dat?
„Een duidelijk voorbeeld is de oprichting van de Sola 5 Baptisten enkele jaren geleden. Dat zijn christenen die in evangelische kring tot geloof zijn gekomen en die later naar het calvinisme zijn overgegaan. Een van de doelen van deze baptisten is het uitdragen van de calvinistische leer in baptistenkringen. Tot voor kort waren er geen reformatorisch baptisten in Nederland. Voor zover ik weet zijn alle baptistengemeenten ontstaan door de activiteiten van evangelische christenen.”

Waar maakt u zich dan zorgen over?
„Alhoewel ik calvinisten van harte accepteer als medegelovigen, ben ik van mening dat je door aanvaarding van het calvinisme een stuk van je geestelijke kracht verliest. Dat heeft bijvoorbeeld gevolgen voor de evangelieverkondiging. Een calvinist kan niet tegen ieder mens zeggen: „God heeft je lief, Jezus is voor je gestorven, je kunt behouden worden, het Evangelie is ook voor jou.” Want een calvinist gelooft niet dat Jezus voor alle mensen is gestorven.”

Leeft die zorg breder in evangelische kring?
„Nee, de verontrusting leeft niet breed. De calvinistische infiltratie gebeurt sluipend. De boodschap van het calvinisme wordt gedoseerd gebracht. Over het besluit der verwerping, waar de Dordtse Leerregels over spreken, wordt zelden of nooit gesproken, om maar iets te noemen. En ook niet over het verschil tussen de algemene roeping en de onwederstandelijke roeping. Ook beweren veel nieuwe calvinisten dat God van alle mensen houdt, terwijl ze tegelijkertijd leren dat God in het besluit der verwerping velen heeft voorbestemd om in de hel voor eeuwig gestraft te worden. Ze brengen een dubbele boodschap. Dat is de reden waarom ik mijn studie op de website hetcalvinismeendebijbel.nl heb gezet. Om duidelijkheid te verschaffen.”

Calvinisten zijn volgens u „agressiever” dan vroeger. Hoe komt dat?
„Dat zeg ik niet over de calvinisten in het algemeen. Dit is alleen zo bij de nieuwe calvinisten. Dat komt door hun visie. Zij denken dat het misgaat in de evangelische beweging als geheel. En ze zijn bezig met een soort reddingsoperatie. Ze menen de evangelische beweging te moeten redden van oppervlakkigheid door het uitdragen van het calvinisme. Dat deden en doen de traditionele Nederlandse calvinisten met een reformatorische achtergrond niet.”

Waarom is het vijfpuntencalvinisme een „vijand” van de evangelische beweging?
„Daar bedoel ik mee dat ze niet kunnen samengaan. Evangelischen verkondigen dat Jezus met het oog op alle mensen is gestorven. Door Zijn dood heeft Hij het behoud van ieder mens mogelijk gemaakt. God geeft ieder mens de genade om werkelijk en vrij een keuze te kunnen maken. Dit gelooft een calvinist die zijn eigen geloofsbelijdenis serieus neemt niet. Zijn boodschap staat daar haaks op.

Calvinisten vinden over het algemeen de boodschap van evangelischen veel te licht. Ze vrezen dat velen in evangelische kringen denken christen te zijn, terwijl ze alleen maar een historisch geloof hebben. Dat zeggen ze dan ook, en ze waarschuwen voor de evangelischen.

Je bent óf evangelisch, óf calvinistisch, beide tegelijk kan niet.”

De uitverkiezing leidt volgens u tot geloofsonzekerheid. Maar Calvijn en de opstellers van de Dordtse Leerregels zagen de verkiezingsleer juist als een troost. Maakt u geen karikatuur van het calvinisme?

„U moet er toch bekend mee zijn dat mensen met een bevindelijk-calvinistische achtergrond veel strijd hebben rond geloofszekerheid? Dat kent de evangelische beweging niet of in ieder geval veel minder. Als je het calvinisme aanvaardt, importeer je daarmee ook de strijd rond de geloofszekerheid.

Ik kan me voorstellen dat een calvinist vindt dat ik een karikatuur van het calvinisme maak. Het is echter duidelijk dat sommige calvinisten zeggen dat mensen worden behouden omdat God hen verkiest, maar dat ze verloren gaan vanwege hun eigen zonden. Maar wat ze er niet bij zeggen, is dat God de mensen Zelf als onmachtige, verblinde zondaren geboren heeft laten worden. En dat Hij hun geen werkelijke kans gegeven heeft om gered te worden. Calvinisten doen net alsof het de eigen vrije keuze van mensen is als ze God verwerpen. Ten diepste gaan, volgens de calvinistische leer, mensen verloren omdat God dit over hen besloten heeft.”

Je kunt het ook omdraaien: in de uitverkiezing toont God juist Zijn genade. Als Hij na de zondeval van de mens helemaal niemand had uitgekozen en gered, was dat rechtvaardig geweest.

„We hebben als mensen niet te oordelen over de rechtvaardigheid van Gods handelen, dat komt ons niet toe. God heeft in Zijn soevereiniteit en wijsheid besloten tot de zondeval en tot het zenden van Zijn Zoon als het Lam van God dat de zonde der wereld wegneemt. Een evangelische christen gelooft dat als een mens uiteindelijk verloren gaat, dit gebeurt vanwege zijn eigen zonden. Maar ten diepste gaat hij verloren omdat hij uit eigen vrije keuze het Evangelie, waardoor hij behouden had kunnen worden, heeft afgewezen.”

U pleit voor terugkeer naar de traditionele evangelische leer. Hoe ziet die eruit?

„Daarin gaat het om de noodzaak van bekering en heiliging, van afscheiding van de wereld en toewijding aan God. En om gehoorzaamheid aan het Woord.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen