„Doorworstelen maar”, hoort de coalitie

Het is een veelzeggende passage uit het gisteren bereikte zorgakkoord: „Een en ander geschiedt vanuit de overtuiging dat huishoudelijke hulp een onderdeel is van de ondersteunings- en zorgketen.” Dat is fors andere taal dan VVD-Tweede Kamerlid Van ’t Wout, die het woord voert over de langdurige zorg, in december nog in de Kamer bezigde: „De huidige huishoudelijke hulp is vooral een kwestie van schoonmaken.” En: „Ramen lappen is geen zorg.”

Van ’t Wout werd in dat debat zwakjes gecorrigeerd door de PvdA. Woordvoerder Van Dijk voerde aan dat huishoudelijke hulp ook het bieden van dagstructuur omvat, én het signaleren van gezondheidsproblemen. Hij maakte vervolgens duidelijk het door het kabinet voorgenomen schrappen van deze hulp niet louter te zien als formaliteit, maar daar bleef het bij.

Van ”geen zorg” naar ”een onderdeel van de zorgketen”; in de periode waarin de bewindspersonen Schippers (VVD) en Van Rijn (PvdA) over het zorgakkoord onderhandelden, lijkt de VVD zich de PvdA-zienswijze over de huishoudelijke hulp redelijk eigen te hebben gemaakt. Schippers’ uitspraak gisteren bij de presentatie van het akkoord, dat de in het regeerakkoord afgesproken hervormingen doorgaan, doet misschien vermoeden dat VVD en PvdA de pijn verdeeld hebben. Maar voor wie het volledig schrappen, het deels verzachten of terugdraaien en het doorschuiven van een groot aantal maatregelen op zich laat inwerken, is maar één conclusie mogelijk: de VVD is de partij die per saldo het meest verliest.

PvdA-leider Samsom kan goede sier maken; bijvoorbeeld met het besluit in het akkoord om niet 75 maar 40 procent van het budget voor huishoudelijke hulp te schrappen. Of met het besluit om het voornemen om in 2014 geen huishoudelijke hulp meer aan te bieden voor nieuwe cliënten in de WMO door te schuiven. En natuurlijk met het besluit om niet al in 2014 de dagbesteding en de persoonlijke verzorging (nu nog een verzekerd recht in de AWBZ) om te vormen tot een gemeentelijke voorziening. Dit voornemen lag Samsom zo zwaar op de maag dat hij al in december een stevige motie moest indienen om veilig te stellen dat in het overgangsjaar 2014 geen cliënt tussen wal en schip zou belanden.

Zuur zijn de druiven vooral voor de VVD. Premier Rutte staat opnieuw te kijk als de onderhandelaar die tijdens de coalitiebesprekingen te ondoordacht te werk is gegaan en nu voor de zoveelste keer zijn plannen moet bijstellen. Aan het akkoord houdt de VVD opnieuw het imago over van een partij die de hervormingen die zij beloofde, maar mondjesmaat kan doorvoeren. De inkt van het stuk was nog niet droog of D66 liet al weten: „Bij het sociaal akkoord werden veel maatregelen op de lange baan geschoven en hier gebeurt het in feite weer.”

Voor de hervormingen die nu nog in het akkoord staan, bestaat dankzij de afgeronde onderhandelingen een aanzienlijk draagvlak. Dat is winst voor de coalitie, inclusief de VVD. Wat VVD én PvdA echter zorgen zal hebben gebaard is de lange lijst met kanttekeningen die zo’n beetje de voltallige oppositie bij het zorgakkoord plaatste. Gegarandeerde steun van fracties die het zorgakkoord straks in de Senaat aan een meerderheid moeten helpen, tekende zich gisteren nog niet af.

Om de dagbesteding en de persoonlijke verzorging een jaar later te kunnen hervormen, moeten de tarieven voor het persoonsgebonden budget in 2014 met 5 procent worden gekort. Die maatregel ligt CDA, D66, CU, GroenLinks en SGP zwaar op de maag. Om de plaatsingsmogelijkheden voor ouderen en gehandicapten in een zorginstelling alsnog te verruimen, moeten de tarieven voor de zorg in instellingen met 1,25 procent omlaag. „Een dementerende oudere mag straks misschien toch naar een verpleeghuis, maar hoort dan dat hij op de wachtlijst komt”, sneert woordvoerster Keijzer van het CDA.

Nog pijnlijker voor het kabinet is dat het geen garanties heeft dat dit akkoord voor de komende vier jaar staat. De eerste lakmoesproef volgt al eind augustus, als het kabinet de begroting voor 2014 gaat opstellen. Het bezuinigingspakket van 4 miljard euro, onlangs even geparkeerd vanwege het sociaal akkoord, wordt dan misschien weer actueel. Het kabinet zit dankzij het zorgakkoord in elk geval met een gat van 1 miljard euro dat moet worden opgevuld. Een nullijn in de zorg (prijskaartje: 1 miljard euro) is sinds gisteren definitief van de baan. „Het is onmogelijk om de zorg nu geheel te vrijwaren, niet wetend welke omvang de problemen hebben in augustus”, zei Schippers gisteren. Én: „In augustus bekijken we hoe groot het probleem is en zoeken wij kabinetsbreed, de zorg niet uitgezonderd, naar oplossingen.”

Medio mei mogen patiëntorganisaties en gemeenten zich op initiatief van de oppositie in een tweedaagse hoorzitting alsnog over het akkoord uitspreken. „En daarna gaan wij in de Kamer weer bekijken welke steun er voor welke maatregel is”, verzucht Van Rijn.

In woelige tijden moeten blijven doorworstelen met de zorg; voor hem blijft dat ook na het debat van gisteren het perspectief.

„Doorworstelen maar”, hoort de coalitie

DEN HAAG. De in het regeerakkoord afgesproken hervormingen in de zorg blijven met het zorgakkoord intact, zei minister Schippers. Dat ligt iets genuanceerder.

Zo blijft de zorg voor mensen met een licht verstandelijke handicap en (zware) gedragsproblemen én voor ernstig meervoudig beperkten volledig in de AWBZ. Het besluit om de drempel voor het plaatsen van deze groep in een zorginstelling te verhogen is daarmee van de baan.

Hetzelfde geldt voor het besluit om verstandelijk gehandicapten met een zorgzwaartepakket 4 (zzp 4) voortaan thuis te verzorgen. Ook de maatregel om mensen met een zogenaamde ggz-zzp-3-indicatie voortaan niet meer in een beschermende woonvorm te plaatsen, is voorlopig geschrapt. Een groot aantal maatregelen is daarnaast verzacht. In plaats van 25 procent blijft 60 procent van het budget voor huishoudelijke verzorging beschikbaar. Verder worden niet alle verstandelijk gehandicapten met een zorgzwaartepakket 3 voortaan thuis verzorgd, maar ongeveer de helft. Hetzelfde geldt voor ouderen met een zorgzwaartepakket 4. Wie wel en wie niet naar een instelling mag is nog onduidelijk.

De korting van 15 procent op het budget voor jeugd-ggz bij de overheveling van deze zorg naar gemeenten in 2015 wordt „voor een belangrijk deel” tenietgedaan, staat in het zorgakkoord.

Het omvormen van dagbesteding en persoonlijke verzorging tot een gemeentelijke voorziening, wat zou ingaan in 2014, gaat op de lange baan.

Anders dan eerder aangekondigd krijgen nieuwe cliënten in de WMO ook in 2014 nog huishoudelijke hulp aangeboden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen