Kerst aan de Maas

Duizenden, tienduizenden lichtjes sieren de Rotterdamse binnenstad. En groen, véél groen. De stad aan de Maas evindt zich in kerststemming.

De HEMA, roodgekleurd, wenst zijn klanten een "Vrolijk kerstfeest". "Mmm Kerst".

Vrolijk - dat zal het voor Jan van Seben niet worden. In een kerstkraampje tegenover de HEMA verkoopt Van Seben "Borsthoning uit oma's tijd". Maar het loopt nog niet zo best, zegt hij. "En niet alleen bij mij, hoor. Bij allemaal niet."

Wat gaat Van Seben met Kerst doen? "Niets. Nee, dit voorjaar, in maart, is mijn vrouw overleden. Voor mij hoeft het allemaal niet."

Vroeger ging hij op kerstavond nog wel naar de kerk, zegt hij. "Maar dat doe ik allang niet meer."

Voor de ingang van de HEMA verkoopt een donkergekleurde straatkrantverkoper, Martin, juist een exemplaar van het Straatmagazine. Wat betekent Kerst voor hem? "Nou, dat het Kindje Jezus is geboren." Martin is "rk gedoopt", laat hij weten. Hij knikt naar een oudere vrouw, die een eindje verderop staat mee te luisteren. "De kerstdagen wil ik samen met mijn moeder doorbrengen."

Hour of Power

De zware bronzen deuren van de Grote of Sint-Laurenskerk zijn gesloten, en laten zich ook niet openen. Toch zwenken ze even later open. Binnen blijken de laatste voorbereidingen te worden getroffen voor een concert dat 's avonds wordt gehouden. Het gaat om een "Hour of Power-Kerstconcert", zo wordt duidelijk, met medewerking van de Amerikaanse tenor Daniel Rodriquez, pianist Jan Mulder, de meidengroep X6, orkest en koor.

Op het podium staat Mulder bij zijn piano. Het concert is uitverkocht, zegt hij. Zijn motivatie? "Ik ben musicus, vind dit prachtig om te doen. Maar mijn motivatie is natuurlijk een christelijke, en dat geldt ook voor de andere uitvoerenden. Het gaat erom dat we Christus' geboorte belichten. Dat is de kern."

Er zullen vanavond nogal wat mensen komen die anders nooit een kerk vanbinnen zien, aldus Mulder. "In die zin heeft het concert eigenlijk wel iets van evangeliseren. Er zullen ook verschillende bekende kerstliederen klinken: Komt allen tezamen, Gloria in excelsis Deo."

De kerk, verrezen op de puinhopen van het godsgebouw waar eens ds. Abraham Hellenbroek voorging, is feestelijk verlicht. Voorin, bij het machtige Marcussenorgel, een kerstboom.

Lichtpuntje

"We houden erg veel van Kerst", zegt Chris Staring (21). Samen met zijn eveneens 21-jarige vriendin Elizabeth Hamelinck staat hij bij de Koopgoot. Wat houdt het kerstfeest voor hem in? "Gezellig samen zijn. Punt."

Voor zijn vriendin is het meer, zegt ze - zij is wel christelijk. "Kerst betekent voor mij het begin van de liefde in de wereld. Een lichtpuntje."

Voor moslima Bassima (40) -met hoofddoek- en haar dochter Naima -zonder hoofddoek- heeft de kerstsfeer in Rotterdam wel iets "gezelligs." Moeite hebben ze er zeker niet mee, zeggen de twee. "Wij hebben in de Koran ook een kerstverhaal, en dat lijkt op dat in de Bijbel. Maar wij vieren Kerst niet."

Er is ook een belangrijk verschil tussen het verhaal van Jezus in de Koran en dat in de Bijbel, weet Naima. "Hoe zat het ook alweer?" Haar moeder: "Volgens de Koran is Jezus niet echt ge- -hoe noem je dat ook alweer- nee, niet echt gekruisigd."

Communist

"All I want for Christmas is Sky Radio", schreeuwt een reclamebord op de Coolsingel passanten toe. Ook hier talloze lichtjes. Voor het stadhuis, naast het grote standbeeld van Johan van Oldenbarnevelt, een enorme kerstboom. Officieel is de boom nog niet "aangelicht"; dat zal morgenavond (vrijdag) gebeuren, door burgemeester Opstelten. Maar de lampjes -blauw, groen, rood- branden al volop.

"Schitterend toch, hè!" roept een oudere man uit die samen met zijn echtgenote komt aanlopen. Verder heeft hij niet veel met Kerst, geeft hij aan. Hij stelt zich voor als Max Leons (68), "de laatste communist. En dus antichristelijk. Nee, ik kijk naar de mensen, hoe ze kerstfeest vieren, maar ik ben alleen maar beschouwer. Ja, beschouwer."

"Ik vind Christmas, kerstfeest iets waarbij je goede doelen steunt", zegt zijn vrouw, Hermien Leons-IJsvogel (67). "Afrika, kinderen."

Heeft Christmas voor haar ook nog iets met Christus te maken?

"Christus? Wat bedoelt u?"

"Met Jezus?"

Max: "Nee joh, kom op, we gaan verder."

"Ik ben wel gereformeerd van huis uit", zegt Hermien. "Of nee, hoe noem je dat nu, eh, reformed?"

Hervormd?

"Ja, maar, ehm, uitgetreden. Ik weet het niet meer."

"Ik ben de laatste communist", zegt haar man, "maar ook nog een beetje Jood."

Dat betekent misschien dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog heel veel familie verloren is? "Dat klopt. Ik ben de laatste van mijn familie. De laatste communist dus, en de laatste Jood." Hij lacht.

Maar, ergens vanbinnen doet dat waarschijnlijk toch wel pijn?

Max zwijgt, kijkt voor zich uit. "Nee. Nee." Dan: "Nee, ik ben een gelukkig, tevreden mens. Ondanks dat ik niet in God geloof. Dat gelooft u niet, hè!"

Suikerfeestvakantie

Gedrieën komen ze aangewandeld: Yang Min Zhang, Alex en Ling Dong. Afkomstig uit China, studerend aan de Saxion Hogeschool in Deventer. Ze zijn een week op vakantie in Rotterdam, vertellen ze. "Ook om eens te kijken of we nog iets van het historische kerstfeest in Nederland kunnen vinden." Maar dat valt tegen, weten ze inmiddels. "Rotterdam is een prachtige, moderne stad, met hoge gebouwen, maar veel historie heb je hier niet meer."

"Kerst, dat betekent nieuw leven, nieuwe hoop", zegt E. Ville. Met z'n vieren zijn ze op weg naar een kerstdiner. "Maar, het is allemaal wel wat verwaterd."

Hoe bedoelt hij dat?

"Nou we leven nu in een multiculturele samenleving. En je hoort steeds meer dat kerstvakantie suikerfeestvakantie moet worden."

Wat vindt hij daarvan?

"Walgelijk. Schrijf dat maar op."

Maar kerstfeest zelf, wat betekent dat voor hem? Ville blijkt een christelijke achtergrond te hebben. "En ik ben nog christelijk, maar niet meer praktiserend."

"Ik heb hier nog op de eerste christelijke hbs gezeten", zegt hij. "Daar kregen we godsdienstles van dominee Hof. En dan gebeurde het wel dat je met een lange stok op je achterste kreeg."

Mathenesserkerk

Over het Weena gaat het. Aan de Citterstraat, hoek Allard Piersonstraat, staat de voormalige Mathenesserkerk, nu de An-Nasrmoskee. Op de voorgevel onleesbare tekens.

Veelzeggend eigenlijk, dat straatnaambordje op de muur. Allard Pierson - in 1881 maakte hij in een studie over de reformator Calvijn duidelijk waarom het werkelijk een zegen voor de wereld zou zijn als Calvijn en zijn calvinisme voor altijd in de archieven van de geschiedenis zouden verdwijnen.

Hier zijn Calvijn en zijn calvinisme verdwenen. Tegenover de moskee een islamitische slagerij, een islamitische bakkerij. Een eindje verderop staat de Turkse Mevlana Moskee - de twee minaretten, gehuld in een zacht licht, priemen hoog de lucht in. Hier ben je blij met de Hollandse kerstverlichting.

"Dit is Nederland niet meer", zegt een oudere vrouw die met de fiets aan de hand komt aangelopen. "Hier ben je in het buitenland." Ze woont al meer dan veertig jaar in deze buurt, "maar er is niet veel meer aan." De rooms-katholieke kerk waar ze vroeger kerkte, is verkocht, aan Polen. "En echt, ik heb niks tegen Polen, en niks tegen moslims, maar zo gaat het hier met alles. Ik moet nu naar een kerk een heel eind verderop."

Drieënzeventig jaar is ze. "En dat moet gezegd: er wordt in Rotterdam wel veel voor oudere mensen gedaan. Dat houdt me hier ook."

Ze blijkt juist terug te komen van een kerstdiner in de Pelgrimvaderskerk in Delfshaven, een paar kilometer verder. "Ik ben wel katholiek, en zij hervormd, maar bij ons doen ze niks. En daar is het gezellig."

Statenvertaling

Het is inmiddels even over halfacht in de avond. In Het Klockhuys, naast de monumentale Pelgrimvaderskerk in historisch Delfshaven, zijn vrijwilligers bezig de boel op te ruimen. Het is gezellig geweest, zegt Francien Hollaar. "Er waren zo'n negentig ouderen, en zeventien vrijwilligers om te helpen." Ds. P. L. de Jong verzorgde een meditatie. Ze toont het groene programma. Bij punt 5 staat: Schriftlezing, Lukas 2:1-20 (Statenvertaling).

Er gebeurt veel in en vanuit de hervormde gemeente, aldus Hollaar. Ook voor de buurt. "Afgelopen vrijdag hadden we een "diner d'église", en gisteravond een kaarsjesavond, buiten. We hebben toen buiten gezongen. Ds. De Jong heeft ook een meditatie gehouden."

Op zulke bijeenkomsten komen heel wat mensen af, zegt Hollaar. "Juist ook uit de buurt, of mensen uit De Brug, ons inloophuis. Vrouwen met hoofddoekjes: iedereen is welkom."

Buiten slaat de kerkklok.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen