In de pastorie van de rooie dominee van Westzaan

Terwijl Westzaan langzaam wakker wordt, fietsen de eerste toeristen al door het dorp. Een groepje houdt halt bij restaurant De Prins, maar daar hangen de gordijnen nog in de nachtstand. Nog even verder dus, over de Kerkbuurt – een lange laan met groen en grijs geverfde houten huisjes. Beschermd dorpsgezicht.

De pastorie die ds. Van der Veen eind jaren vijftig verliet, ligt wat van de weg af, verscholen achter hoge bomen. Er woont allang geen predikant meer. De hervormde gemeente verkocht het pand in 1960, waarna het tot twee woningen werd verbouwd. De huidige pastorie is een moderne hoekwoning, elders in het Zaanse dorp.

De pastorie aan de Kerkbuurt is precies even oud als de Grote Kerk even verderop: 272 jaar. De middeleeuwse kerk was tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Spanjaarden verwoest. Het deels houten gebouw dat daarna als kerk diende, was aan vervanging toe. Het nieuwe kerkgebouw, uit 1741, kreeg de vorm van een Grieks kruis.

Voor de predikant werd ook een nieuw onderkomen gebouwd. De „uitvoering van het gebouw is sober”, zo oordeelt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

De eerste bewoner was ds. Johannes Horthemels (1698-1776). Lang zou hij er niet blijven. Een jaar na de oplevering van de nieuwe pastorie vertrok de predikant naar Utrecht. Daar ging hij aan de slag als hoogleraar in de bespiegelende wijsbegeerte, met een traktement van 1000 gulden per jaar. Voor de verhuizing van Westzaan naar Utrecht en voor de onkosten bij de losmaking uit zijn predikambt kreeg hij er nog 506 gulden bij.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef er een Joods meisje in de pastorie. Ze had onderdak gevonden bij de vrijzinnige predikant ds. E. P. Borgman en diens vrouw, de dochter van onderwijsvernieuwer Jan Ligthart. Het predikantenechtpaar vertelde dat hun dochter een kind van een Duitse soldaat had gekregen, maar dat konden de buren maar moeilijk geloven.

De uit twee woningen bestaande pastorie staat sinds enkele maanden te koop. Voor 265.000 en 298.000 euro, of als één koop voor 563.000 euro. Maar daar krijg je wel wat voor: een monument met negentien kamers, een tuin van ruim 70 meter diep, een aanlegplaats voor een boot waarmee je zo door de polder naar Amsterdam kunt varen. En veel historie.

Makelaar Simone Dijkman, die nummer 30 in de verkoop heeft, laat de pastorie zien. Er is binnen veel verbouwd, zo blijkt wel, maar hier en daar zijn nog originele elementen te zien: groengeschilderde balken, een steile trap naar boven, een luikje in de voordeur.

Het pand verkeert wel in „verouderde staat”, zoals dat in makelaarsjargon heet. Met andere woorden: er moet nog veel aan gebeuren. De fundering, het houtwerk, de tuin. „Het is een prachtig pand, maar je moet er wel tijd en geld in investeren. Maar dan heb je ook wat: een prachtig historisch pand in het hartje van Westzaan.”

Dit is het zesde deel in een serie over monumentale pastorieën die te koop worden aangeboden op funda.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen