Broederschap in Downing Street

Catherwood komt een beetje over als een verstrooide professor. De appel viel wat dat betreft niet ver van de boom. In zijn boek "Martyn Lloyd-Jones. Herinneringen aan mijn grootvader" haalt hij op hoe hij tegen zijn opa eens klaagde over een saai boek dat hij op school had gekregen. Grootvader wist het echter nog erger: Hij had eens een boek over houtbewerking gehad.

Christophers vader, Sir Fred Catherwood, probeerde in zijn tijd als Europarlementariër (1979-1984) de Nederlandse SGP-GPV-RPF-combinatie in de Europese Volkspartij te lokken - tevergeefs. Momenteel lijdt hij aan alzheimer. Zijn geheugen is zwak en het spreken gaat slecht. "Hij is er altijd bang voor geweest dat hij zoiets zou krijgen", vertelt Christopher. Maar, voegt hij er met een glimlachje aan toe: "Nu het zo ver is, heeft hij het gelukkig niet in de gaten."

Op tafel ligt wat documentatie over Catherwood junior. Knipsels van internet en artikelen uit diverse databanken. "Zeker allemaal seculiere bronnen, waarin mijn christelijke artikelen niet voorkomen", zegt hij, met een schalks lachje. Hij roert in de koffie. Zojuist ontdekte hij die op het buffet in de zitkamer van het hotel in Cambridge.

Is uw boek over Churchill en hoe hij Irak (mis)vormde dan geen christelijk boek?

"Jawel. Uiteindelijk doen we alles voor God. Bovendien beschrijven we daarin de geschiedenis. Dat behoort ook tot de waarheid.

Toch schrijf ik het liefst over christelijke onderwerpen. Mijn boek over Churchill ("Churchill's Folly. How Winston Churchill created modern Iraq") uit 2004 is nog steeds een van mijn best verkochte boeken, vooral in Amerika. Maar mijn mooiste boek blijft "Church history" uit 2007. Het schrijven van christelijke boeken heeft echter twee nadelen. Er is minder vraag naar, dus kunnen uitgevers je geen grote voorschotten geven. Momenteel schrijf ik een boek over de Tweede Wereldoorlog voor beginners. De vraag naar boeken over de oorlog is ontzettend groot. Een ander nadeel is dat de meeste christelijke uitgeverijen arminiaans zijn. Als calvinist moet je dan altijd uitkijken wat en hoe je schrijft. Gelukkig heb ik nu in Amerika Crossway gevonden. Dat zijn prachtige gereformeerde mensen."

Catherwood kijkt nog eens goed naar de documentatiemap over hem en ziet daar een artikel over hem van Wikipedia. Zijn mond zakt open. "Sta ik op Wikipedia? Warempel nog aan toe, zeg", brengt hij verbaasd uit. "Het klopt nog ook. Ja, al mijn boeken erbij. Even kijken, staat er al bij dat ik lid ben van Churchill College? O ja, wat actueel."

In het Churchill College in Cambridge is het complete archief van de oorlogspremier digitaal toegankelijk. "Het is geweldig om daar onderzoek te doen. Bovendien is er gratis koffie." Weer dat glimlachje.

Catherwood loopt nog eens naar het buffet om zich in te schenken. In zijn familie geldt Churchill als een held. Zijn grootvader was tijdens zijn studie medicijnen in Londen in zijn vrije tijd vaak op de publieke tribune van het Lagerhuis te vinden. "Ik denk dat Churchill hem van gezicht wel kende, ook al hebben ze elkaar nooit ontmoet."

Later kocht Lloyd-Jones steeds Churchills boeken. Bij zijn dood, nu dertig jaar geleden, erfde Christopher die. "Achteraf pas begreep ik hoeveel die originele uitgaven waard zijn."

Toch was Churchill een ongelooflijke ijdeltuit. Niet echt een voorbeeld.

"O zeker, hij was de meest egocentrische persoon ooit. Hij had het alleen maar over zichzelf.

Mijn grootvader had later een typiste die tijdens de oorlog voor Churchill had gewerkt. Zij vertelde ons dat de premier het type mens was voor wie je graag de hele nacht doorwerkt. Alle aandacht ging naar hem uit. Ook die van hemzelf dus.

Maar vreemd genoeg heeft hij hiermee juist het Westen gered. Hij geloofde dat hij de enige was die het tegen Hitler kon opnemen. En dit was ook zo. Zijn donkere kant werd in de oorlog zijn sterke kant.

Hij zag het nazisme als het ultieme kwaad. Zijn voorganger Chamberlain dacht dat je met Hitler een deal kon sluiten. Churchill koos voor "victory at all costs" - alles op alles zetten om te winnen. Maar deze prijs was het betalen waard. Zou Groot-Brittannië onder de voet zijn gelopen, dan hadden de Amerikanen geen bruggenhoofd meer gehad voor invasie in Europa.

In mijn boek citeer ik ook mijn grootvader, die na de aanval op Pearl Harbor eind 1941 tegen mijn moeder zei: "Nu staat de zaak er goed voor." De Amerikaanse betrokkenheid was volgens hem nodig om de oorlog te winnen."

Churchill liet de Nederlandse oorlogspremier in Londen, de gereformeerde Gerbrandy, eens schrikken met de uitspraak: Om de strijd tegen Hitler te winnen zou ik wel een pact met de duivel willen sluiten.

"Dat paste helemaal bij hem. In het Lagerhuis zei hij: "Als de duivel tegen Hitler zou zijn, zou ik met hem meevechten."

Hij was geen christen. Hij is zeker de meest areligieuze premier die we ooit hebben gehad. Maar zonder hem zou het overleven misschien niet zijn gelukt."

Zijn boek over Churchill is ook in andere talen een succes. "Zelfs in Brazilië ben ik ermee op tv geweest", vertelt hij.

Zijn boek over zijn grootvader is ook in het Duits beschikbaar, merkte hij onlangs tot zijn verrassing. "Best wel vreemd om daar achter te komen."

Weet u wel dat dit boek al in 1997 in het Nederlands is verschenen? Net als in 2008 uw boek over de verschillen tussen islam, jodendom en christendom?

Verbaasd: "Wat? Nee, daar wist ik niets van. O, mijn uitgever had me dat moeten zeggen. Ik had tenminste graag een exemplaar van dat boek gehad. Hier klopt niets van."

U werkt als Bijbelgetrouw christen in de academische wereld. Hoe is die combinatie?

"O, hier in Cambridge is dat heel gewoon. Bij theologie is dat misschien lastig, maar verder geeft dat geen problemen.

Volgens het bevolkingsonderzoek in 2001 is Cambridge de plaats met zowel het hoogste percentage atheïsten als evangelicalen. Het is de biblebelt van Engeland. Er zijn ook veel Bijbelgetrouwe kerken. Veel leden daarvan werken aan de universiteit.

Uit Amerika komen veel serieuze christenen naar Cambridge voor hun promotieonderzoek. Ik heb nooit gehoord dat christenen hier tegen grote problemen aanliepen. Ik kom vaak in Amerika en merk daar dat het christen-zijn verbonden is aan een politieke richting. In Groot-Brittannië hebben christenen echter geen gezamenlijke politieke voorkeur, dus dat is makkelijk. In alle partijen zijn evangelicalen actief."

In Amerika leeft de tegenstelling tussen evolutionisme en scheppingsgeloof sterk. Hoe is dat in Cambridge?

"Voor mij is dat geen punt. Ik ben creationist, maar dat is geen punt zolang ik als historicus over Churchill schrijf. Biologen hebben misschien meer problemen. Onder jongeren vind je veel theïstisch evolutionisten, vanuit het concept van Intelligent Design.

Overigens heeft Darwin ook zijn sporen getrokken in Cambridge. Hij heeft hier gestudeerd. Er is nog altijd een Darwin College. Zijn nazaten leven hier nog. Een van hen heeft zelfs gespeeld in de verfilming van het christelijke boek "De leeuw, de heks en de kleerkast" van C. S. Lewis."

U zei dat christenen in dit land geen uitgesproken politieke voorkeur hebben. Uw vader zat voor de Conservatieven in het Europees Parlement. Wat is uw politieke voorkeur?

"Ik ben een zwevende kiezer. Ik sta achter de huidige coalitie van Conservatieven en Liberalen. Gelukkig is die pro-Europees."

Maar tegen de euro.

"Ja, da's jammer. Het zou makkelijker zijn als wij ook op de euro zouden overstappen. Maar met dit standpunt behoor ik tot een heel kleine minderheid in ons land."

In 2002 maakte u deel uit van een groep mensen die premier Blair adviseerden over het Midden-Oosten. Hoe kwam u daar terecht?

"Via Andrew Adonis, het hoofd politieke zaken op 10 Downing Street. Hij is een Bijbelgetrouw christen. Daarom koos hij mij voor historische en religieuze aspecten.

Blairs woordvoerder Alastair Campbell heeft wel eens gezegd: "We don't do God", maar dat klopte dus niet. Zodoende ben ik wel eens in het kantoor in Downing Street geweest. Het was best apart om juist in dat gebouw met Adonis christelijke broederschap te ervaren. Blair zelf was in zijn theologie erg verward, maar hij heeft altijd veel evangelicale vrienden om zich heen gehad."

Die adviesgroep had natuurlijk te maken met de ophanden zijnde aanval op Irak. Welk advies hebt u gegeven?

"Je gelooft het misschien niet, maar dat is zo vertrouwelijk dat ik er zelf niet eens meer bij kan", zegt Catherwood lachend. "Mocht je erover willen schrijven, dan kun je zeggen dat bronnen rond Christopher Catherwood zeggen dat ik een grote opstand in Irak heb voorspeld. Ik meende dat de politiek van inperking van Saddam Hussein goed werkte. Ik was bang voor een radicalisering van moslims wereldwijd en een toename van moslimgeweld in eigen land. Jammer genoeg is alles uitgekomen."

Maar niemand luisterde.

"Nee, maar al deze stukken liggen wel bij de commissie-Chilcot, die de Irakoorlog onderzoekt."

Waren er volgens u genoeg waarschuwingen dat Irak een ramp zou worden?

"O ja. Al voor de inval heb ik al eens vertrouwelijk gehoord dat de premier was verteld dat de massavernietigingswapens niet meer in Irak waren. Tot de inval in maart 2003 was ik onder de indruk van Blair. Daarna niet meer. De inval was illegaal, omdat er geen VN-mandaat voor was. Voor mij als christen is dat belangrijk. Met de huidige operaties in Afghanistan en Libië ligt dat heel anders."

Kunt u tegen kritiek?

"Wel tegen eerlijke kritiek. Ik heb zeker moeten leren niet op alles te reageren wat er -anoniem- op sites als Amazon over mijn boeken wordt gezegd. "

The New Statesman noemde uw Churchillboek "weinig beter dan een studentenwerkstuk" vol "slaapverwekkende herhalingen." Iemand die echt wil weten wat Churchill heeft gedaan, kan beter doorbladeren naar de bronnenlijst en daar over hetzelfde onderwerp "een ander boek uitkiezen."

De auteur haalt zijn schouders op. "Voor ditzelfde boek kreeg ik een doctorsgraad van de University of East Anglia. The Guardian heeft het ook heel lovend gerecenseerd. Dat één boek zo verschillend wordt gerecenseerd, is natuurlijk ook grappig. Er zitten inderdaad veel herhalingen in. Maar dat komt doordat ik alles zo veel mogelijk in Churchills eigen woorden vertel, en niet samenvat. Dat is een kwestie van methode."

Wat doet zulke kritiek met u?

"Tja, leuk is het niet. Het leert me wel recensies zelf behoedzamer te schrijven. Ik kan beter inschatten welke gevoelens het oproept. Daardoor ben ik zelf, geloof ik, toch wat milder geworden."

Lloyd-Jones liet ook een kerkelijke splijtzwam na. In 1966 riep hij alle evangelicalen ertoe op de Church of England te verlaten. Maar u behoort in Cambridge tot de anglicaanse gemeente St. Andrew the Great.

"Op dat punt verschilden wij altijd al. Toen ik in Oxford ging studeren, sloot ik me aan bij een anglicaanse gemeente. Mijn grootvader waardeerde de godvruchtige prediking daar wel. Ik zie denominaties als menselijke instellingen. Op plaatselijk niveau zoek ik naar een gemeente waar het Evangelie wordt verkondigd. In feite deed mij grootvader dat ook. Onze gemeente in Cambridge is tot mijn vreugde nog altijd puriteins van karakter. Maar er is geen garantie dat dit over 100 jaar nog zo is. Het christelijk geloof is niet erfelijk. Het is Gods genade."

Levensloop Christopher Catherwood

Dr. Christopher Cather- wood werd in 1955 in Engeland geboren. Hij studeerde geschiedenis aan de universiteiten van Oxford, Cambridge en East Anglia. Hij werkt momen- teel aan St Edmund's College in Cambridge.

Zijn moeder, Lady Elizabeth Catherwood, was een dochter van ook in Nederland bekende prediker dr. Martyn Lloyd-Jones.

Hij ontwikkelde zich tot een vruchtbaar auteur van historische werken over de Tweede Wereldoorlog, maar ook over de Balkan en het Midden-Oosten. Tegelijkertijd schreef hij enkele theologisch getinte werken.

Catherwood is getrouwd met de pianiste Paulette.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen