Toegangspoort tot Amsterdam is nooit af

In de stationshal klinkt feestelijke muziek: er staat sinds deze maand een vleugel in de hoek waarvan het klavier de hele dag beschikbaar is. Vrijwel continu beproeven meer en minder virtuoze klavierhelden hun geluk, want iedereen mag achter de toetsen kruipen. Soms doet zelfs een zangeres mee – ook een passant.

De piano –die ’s avonds laat op slot gaat– is een cadeau van de NS om wachtende reizigers te vermaken en zo te compenseren voor alle verbouwingsoverlast. Dat lukt: telkens wisselende groepen passanten scharen zich rond het instrument.

Boven hun hoofd bevindt zich een reusachtig kunstwerk, het monumentale beschilderde plafond van de hal. Het bruine laagje aanslag dat er zich de afgelopen jaren aan hechtte wordt binnenkort verwijderd.

Het werk aan Amsterdam Centraal is immers nooit af: het gebouw is vrijwel ieder decennium aangepast aan de steeds wijzigende wensen van die tijd. Afgelopen jaren werd het ondertunneld voor auto’s en voor de Noord/Zuidmetrolijn; momenteel wordt er gebouwd aan twee extra passages voor passanten en reizigers met meer tijd. En komende jaren wordt de hele hal gerenoveerd. Over een paar jaar zou wellicht alleen de buitenkant nog herkenbaar zijn voor architect Pierre Cuypers.

Het bewijs van die constante verandering is de gloednieuwe vierde stationsoverkapping aan de IJkant. Het kleurrijke glas overspant een busplatform vanwaar per uur meer dan honderd bussen vertrekken. Eronder lopen drie reizigerstunnels en wordt gebouwd aan de twee vrij toegankelijke passages. Dat laatste voor de duizenden die per dag hun weg zoeken van en naar Amsterdam-Noord en de pont over het IJ.

Daarmee gaat een stokoude wens van het stadsbestuur in vervulling. Dat huiverde eind 19e eeuw voor een tweedeling van de stad. Het nieuwe stationsgebouw zou immers de binnenstad afscheiden van Amsterdam-Noord en van uitzicht op het IJ – maar het kwam er toch.

De vrees is niet ondenkbaar: voor het gebouw moesten maarliefst drie eilanden in het IJ worden aangeplempt, zoals dat heet. Om verzakkingen tegen te gaan is het station, net als de rest van de binnenstad, gebouwd op houten palen: zo’n 9000 in totaal.

Dat laatste is inmiddels voorbij: toen de tunnel voor de Noord/Zuidlijn onder het oude gebouw werd gelegd, is het middenstuk met ultramoderne technieken een fractie opgetild en op een nieuw fundament gezet. Een waar kunststukje, omdat de duizenden passagiersbewegingen al die tijd gewoon doorgingen.

Als de passages volgend jaar opengaan, is de oude wens van de stad ingewilligd: er is weer een open doorgang naar het IJ, ook als in de drie andere reizigerstunnels de OV-chippoortjes sluiten. „Het station wordt weer een echte toegangspoort”, juichte burgemeester Van der Laan deze maand. „Als ook het Damrak is opgeknapt heeft Amsterdam echt een geweldige binnenkomer.”

Het station is weleens minder enthousiast ontvangen door de machthebbers. Zo wekte het ontwerp het ongenoegen van koning Willem III, die als protestant niets moest hebben van de katholieke Cuypers. Hij weigerde diens bouwwerken dan ook te openen. „Ik zet geen voet in dat klooster”, mopperde hij over het een aantal jaren eerder door Cuypers ontworpen Rijksmuseum. Zelfs de imposante koninklijke wachtkamers, een kleine vleugel van het gebouw compleet met parkeerplaats, konden de koning kennelijk niet overhalen.

Latere leden van het koningshuis bleken hierin een stuk minder principieel. Zij schatten de imposante wachtruimtes beter op hun waarde. Ze zijn veelvuldig door de Oranjes gebruikt, tot op de dag van vandaag. Het publiek mag er nu ook rondkijken. Wie te laat is, kan een virtuele tour doen op internet.

>>amsterdamcentraal.nu >>koninklijkewachtkamers.ns.nl

Themapark spoor in Amersfoort

AMERSFOORT (ANP). In Amersfoort wordt dezer dagen een tijdelijk themapark over treinen opgebouwd met een omvang van ruim tien voetbalvelden.

Het themapark Spoorparade gaat donderdag open en blijft zes dagen staan. Het is georganiseerd omdat het dit jaar 175 jaar geleden is dat de eerste trein in Nederland reed, van Haarlem naar Amsterdam. Op de wagenwerkplaats in Amersfoort zijn onder meer 100 treinen van 100 gram tot 100 ton te zien. In miniatuurstoomtreintjes kunnen bezoekers een ritje maken.

Oude trein en harmonie op verjaardag

AMSTERDAM. De verjaardag van Amsterdam Centraal wordt morgen onder meer opgeluisterd met een historische trein. Tussen 10 en 16 uur rijdt de eerste elektrische trein De Blokkendoos tussen Haarlem en het jarige Amsterdam Centraal. Verder is er een optreden van de 65-koppige NS-harmonie in de stationshal. Ook is er een fototentoonstelling.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen