Dr. Bakker aanvaardde ambt in Amsterdam
HOOGLERAAR IN DOGMATIEK
AMSTERDAM — In de wetenschappen dient het voorwerp van onderzoek zich aan als een gegeven. In de theologie ligt dat anders. Het voorwerp is geen gegeven, maar gave. Deze gave blijft onlosmakelijk verbonden met Zijn gegeven. God openbaart Zichzelf door het Woord en dit vreemde, vrije, grondeloze Woord is het voorwerp van de theologie.
Dit zei prof. dr. N. T. Bakker gisteren in Amsterdam tijdens het uitspreken van de openbare rede ter aanvaarding van het ambt van gewoon hoogleraar in de leerstellige godgeleerdheid, de geschiedenis van de Nederlandse Hervormde kerk en harer leerstellingen, de christelijke zending, aan de Universiteit van Amsterdam.
De titel van zijn rede luidde: „over de armoede van de theologie" — als gevolg van het feit dat de theologie leeft van een voorwerp waarover zij niet beschikken kan — werkte prof Bakker uit aan de hand van drie centraal theologische gezichtspunten: de vrijheid Gods, de christologie en het geloof.
Het vrije Woord Gods
Het vrije en levende Woord van God is het waarheidscriterium voor de theologie, aldus prof. Bakker. Dat houdt in dat de theologie geen andere zekeringen en garanties aanvaarden kan dan die welke haar in de zelfopenbaring van haar Voorwerp geschonken worden. Het aangewezen zijn op de zelfwerkzaamheid van het vrije Woord alléén, waarin de principiële armoede van de theologie bestaat, roept evenwel weerstand op bij de op autonomie, vrijheid en vooruitgang gerichte moderne mens, voor wie de vrijheid en de verkiezing Gods een aanstoot en ergernis is.
Vleesgeworden Woord
De vrijheid Gods wees niet in de lucht maar manifesteert zich in de tijd, krijgt definitief en uiteindelijk gestalte in Jezus Christus: het vleesgeworden Woord. In het afzien van het eigen zelf en het opzien naar de Ander, ligt — in de tweede plaats — de armoede van de theologie. Deze christologische gebondenheid van de theologische wetenschap is echter geen beperking van de menselijke vrijheid, maar de fundering en bekroning daarvan.
In de exclusieve binding aan Jezus Christus ligt voorts de inclusieve binding aan de minste van zijn broeders (Matth. 25:40) opgesloten. „De theologie van de armoede begint bij de armoede van de theologie," zo zei prof. Bakker.
Hij waarschuwde voor assimilering van de Ander aan het menselijk zelf, waardoor het anders-zijn, het concrete „tegenover" wordt opgeheven. Dit gebeurt onder andere wanneer theolologie aansluiting wil zoeken bij een autonoom zelfbewustzijn. Zij geeft daarmee haar wezen prijs: de binding aan het externe gezag van het Woord van God, dat Zijn Woord bijft, ook dan wanneer het tot ons komt.
Geloof
De armoede van de theologie komt ten slotte naar voren onder het gezichtspunt van het geloof. Theologie kan niet anders zijn dan geloofswetenschap, zo stelde prof. Bakker. Het „alléén door het geloof" betekent een gehoorzaamheid zonder waarborgen en zekeringen, op grond van een ongeconditioneerd vertrouwen, en met afzien van eigen bezit, eigen hoedanigheden en ervaringen. Geloof in bijbelse zin drukt de houding van de bedelaar uit: de armoede van een lege hand.
Een poging om aan de armoede te ontkomen is het inruilen van „de vrije, ongedekte geloofsgehoorzaamheid alléén door een algemene antropologische onderbouw van het geloof, criteria en plausibiliteit, of een natuurlijke theologie.
Het christelijke geloof is voorts het tegendeel van een blind autoriteitsgeloof omdat het geschiedt in vrijheid, in binding aan het Woord dat de Vrije Liefde zelf is. Evenals de armoede van de theologie ontstaat aan de ontmoeting met de Vrije Liefde, zo wordt de armoede opgeheven door de vrije toewending van de Liefhebbende, zo besloot prof. Bakker.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 3 december 1985
Reformatorisch Dagblad | 12 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 3 december 1985
Reformatorisch Dagblad | 12 Pagina's