Balanceren tussen kerk en wereld

De Evangelische Omroep is de grootste omroep van Nederland. Sinds de zomer van 1990 is ds. Van der Veer voorzitter van de EO. Van der Veer: „Ze hadden al een lange tijd een vacature lopen. Ik heb niet gesolliciteerd, maar ik ben op een gegeven moment gebeld of het niet iets voor mij was." Van der Veer was toen al achttien jaar predikant van de Christelijke Gereformeerde kerk in Zwolle. „Ik had in die tijd wel het verlangen om iets anders te gaan doen, maar ik wist totaal niet wat de functie bij de EO zou inhouden. Het was geen gemakkelijke beslissing, maar toch heb ik na veel wikken en wegen ja gezegd. Het was echter wel een grote overgang: net een kolkende rivier waarin ik terechtkwam."
Begin van de jaren negentig kwam namelijk het unieke Nederlandse publieke bestel flink onder druk te staan doordat de commerciële zenders aan hun opmars begonnen. "Ik moest als voorzitter meteen gaan bepalen wat het beleid van de EO daarin was. Dat terwijl ik weinig verstand van het onderwerp had."

Verloochend
Van der Veer heeft niet het idee dat hij zijn roeping als predikant heeft verloochend. "Mijn vader vroeg dat ook toen ik met de overstap plannen rondliep, maar het is niet zo. Dat komt door de doelstelling van de EO: verkondigen van het evangelie aan buitenkerkelijken. Dat wil een dominee ook. Wel zit ik in deze functie op een iets hoger niveau. Het is meer het uitzetten van beleid: op welke manier willen we die mensen bereiken. Een dominee in de stad moet ook meer delegeren aan anderen, dan een dominee in een dorp dat doet. Zo is het bij mij ook."
De eerste jaren was de EO-voorzitter vooral bezig met het besturen van de organisatie. In de loop der tijd is er echter ook tijd gekomen voor rechtstreekse verkondiging. "Denk aan het programma Nederland zingt op zondag. Op zo'n moment bereiken we zo'n 200.000 mensen. Dat is heel wat meer dan tijdens een kerkdienst. Ook het pastoraat, dat ik wel miste, komt op zo'n manier weer terug. Na elke uitzending stromen de brieven binnen."
Na zijn aantreden als voorzitter van de EO heeft Van der Veer nog geprobeerd om kerkelijk werk te blijven doen. "Ik bleef predikant met een taak in Hilversum, maar tegelijk deed ik in opdracht van de Christelijke Gereformeerde kerk van Zwolle enkele uren pastoraat op een schippersinternaat. Op een gegeven moment was dat niet meer te combineren met mijn werk."
Toen is de kerkelijke status van Van der Veer veranderd. „Ik werd een zogenaamde 'artikel zes predikant', wat inhoudt dat ik geen direct werk in de kerk meer hoefde te doen." Wel preekt Van der Veer nog een keer per zondag, als het tenminste niet te ver van Zwolle vandaan is.
Tegelijk weten veel EO-leden niet dat de voorzitter christelijk gereformeerd predikant is. "Daardoor krijg ik ontzettend veel verzoeken uit allerlei richtingen om een dienst te leiden. Helaas komt het daar door de drukke werkzaamheden meestal niet van."

Classis
Van der Veer is lid van de kerk in Zwolle. „Ik ben een betrokken kerklid, maar tegelijk blijf ik toch aan de zijlijn. Op gemeente-vergaderingen word ik toch gezien als de predikant die daar achttien jaar heeft gestaan. Door mijn EO-functie ga ik ook niet meer naar kerkelijke vergaderingen als classis, particuliere synode en generale synode." Aan de andere kant heeft Van der Veer wel veel gesprekken met alle mogelijke kerken en christelijke hulpverenigingsorganisaties in de volle breedte van christelijk Nederland.
„Ik functioneer veel breder dan een kerk. De EO is geen kerk, maar een vereniging van mensen die het evangelie via radio en televisie willen verkondigen. De praktijk is dat ik dat doe samen met christenen die op een aantal punten heel anders denken. Maar over de hoofdzaken van het evangelie, zoals het gezag van de Bijbel, de persoon van Jezus Christus, de noodzaak tot wedergeboorte, is geen discussie. Het is wel noodzakelijk om te leren daarmee om te gaan."
Van der Veer heeft niet het idee dat hij de verschillen verdoezelt. "We moeten er binnen ons werk alleen op een bepaalde manier mee om gaan. Het doel van de EO is evangeliseren en daarom wil ik niet ten overstaan van een onkerkelijke over bijvoorbeeld de doop discussiëren. Dan speelt veel meer de vraag wie is God en wie is Jezus Christus. Wanneer iemand tot geloof mag komen, merkt diegene wel dat er nogal wat discussiepunten zijn."
Is het moeilijk om al die verschillende richtingen te bundelen in een organisatie? „Dat valt wel mee. EO-leden beseffen wel dat de vereniging er niet is om je eigen zin te doen. Dat kan niemand hier. De EO is geen omroep van een bepaalde kerk, maar van christenen. Het is natuurlijk wel het wonder van de jaren negentig dat wij de grootste christelijke organisatie zijn geworden."

Kritiek
Toch is er ook veel kritiek uit de achterban op EO-activiteiten. Ook in de Christelijke Gereformeerde kerken is niet iedereen het eens met het beleid van de omroep. Van der Veer: „Het zit 'm vaak in jongerenactiviteiten. Daarom hebben wij ook veel gesprekken met achterban-organisaties. Dan leggen wij uit waarom we iets doen." De EO-voorzitter kan zich overigens best voorstellen dat er kritiek is. „De muziek die tijdens de EO-Jongerendag ten gehore wordt gebracht, moet je niet in de Christelijke Gereformeerde kerk van Zwolle laten horen, hoewel daar veel kan. Maar het heeft weer alles te maken met het doel dat wij nastreven. De EO staat op de grens van kerk en samenleving. De Jongerendag is niet een soort super-bondsdag die wij in samenwerking met de kerken organiseren. Het is een manifestatie om niet-christelijke vrienden mee naar toe te nemen om hen met het evangelie te confronteren."
Heilig het doel dan alle middelen? „Nee. Ik denk dat het doel de middelen kleurt, maar ik ben bereid om heel ver te gaan. Lees de gelijkenissen in Lukas 15. Daar staat dat de herder zijn 99 schapen in de wildernis achterliet om de anderen te helpen. De vrouw zette haar hele huis op z'n kop om die ene munt te vinden. Ze gebruikten dus beiden nogal drastische methoden."

Soft
Niet alleen uit de achterban krijgt de EO kritiek te verduren. "Als wij programma's plaatsen op de popzender Radio 3 dan vindt de zendercoördinator de EO-muziek weer veel te soft. De zenders waar onze jongelui naar luisteren, brengen dus wel even andere muziek dan de muziek die wij laten horen op de Jongerendag. Dat is het grote probleem. Wat voor de kerkt te ruig is, vindt de wereld te soft. Terwijl wij voor beiden iets willen betekenen."
Ds. Van der Veer heeft in elk geval niet het idee dat hij de jeugd de wereld inbrengt. "Wij weten waar ze naar kijken en luisteren. Ze leven er al lang in. Alleen laten ze dat thuis misschien niet altijd blijken."
De toekomst van de EO is volgens Van der Veer goed. "De omstandigheden zijn echter wel steeds aan het veranderen. De commercie neemt toe, het publieke bestel vertegenwoordigt niet meer - zoals de bedoeling was - de hele samenleving en de opkomst van internet is ook een belangrijke ontwikkeling die grote gevolgen zal hebben. Al met al niet eenvoudig, maar wel uitdagend." 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen