Legendarisch leven op schrift

boeken

Al tijdens Asma’s leven verschijnt het eerste boek(je) waarin het leven van de organist beschreven wordt. Auteur is componist Paul Christiaan van Westering, aanleiding is Asma’s veertigjarig jubileum als kerkorganist. De andere publicaties over de persoon en het werk van de orgelmeester dateren alle van na diens overlijden in 1984: een speciale uitgave van maandblad De Orgelvriend, een kloek boek van M. C. Verbeek en een herinneringsgeschrift onder redactie van Klaas Schippers (zie kaders).

Nu, ter gelegenheid van de herdenking van Asma’s honderdste geboortedag, komt uitgeverij De Banier met een publicatie waarin het leven, het werk en de invloed van de organist beschreven worden. Het boek verschijnt op initiatief van de Feike Asma Stichting, die in 2004 werd opgericht om de herinnering aan Asma levend te houden.

Freelancejournalist Aad Alblas (Rotterdam) is gevraagd het boek te coördineren en te redigeren. Volgens hem was het de bedoeling met deze uitgave de spade wat dieper te steken dan in eerdere publicaties rond Asma is gebeurd. „We wilden zijn leven en werk plaatsen tegen de achtergrond van zijn tijd. Welke betekenis had hij in het muzikale tijdperk waarin hij leefde? Dat moest eens goed doorgelicht worden.”

De bijdragen van Asma’s oud-leerling Herman van Vliet en van musicus Jaap Remmelzwaal uit Amersfoort vormen de kern van het boek, aldus Ger van Barneveld van de Feike Asma Stichting in het woord vooraf.

Van Vliet analyseert in het hoofdstuk ”Koraalbewerkingen van een christenkunstenaar” de composities van Asma (hoewel deze ze zo niet wilde noemen). Ze beantwoorden aan muziektechnische eisen, stelt Van Vliet, en ze getuigen ervan dat Asma „een sterk oorspronkelijk en intuïtief inzicht in muzikale zaken” had. „Desondanks is hij nooit helemaal losgekomen van Jan Zwart en leunt zijn idioom sterk op dat van zijn leermeester.”

Jaap Remmelzwaal, al tientallen jaren tweede organist van de Amersfoortse Joriskerk, schreef voor de Amersfoortse Courant ruim twintig jaar kritische recensies van de orgelconcerten in de Joriskerk, waaronder die van Asma. Ook brak hij als secretaris van de Nederlandse Organisten Vereniging (NOV) in de jaren 70 een lans voor Asma, destijds in die kring heel ongebruikelijk. In dit boek plaatst Remmelzwaal allereerst Asma tegen de achtergrond van zijn tijd. In een tweede bijdrage gaat hij na hoe Asma als uitvoerend musicus te werk ging. In het laatste hoofdstuk werpt Remmelzwaal de vraag op of Feike Asma recht is gedaan. Zijn antwoord luidt: nee. „Niet door degenen die hem stelselmatig afkeurden en bekritiseerden en evenmin door hen die uitsluitend met hem dweepten.” Asma „verdient het dat dat beeld eindelijk eens wordt bijgesteld, ook al is het dan voor hem helaas postuum…”

Het boek bevat verder een groot aantal bijdragen van Alblas (over Asma’s carrière, leerlingen, concerten, gemeentezangbegeleiding, visie op orgelbouw), van verzamelaar Klaas Schippers (Asma voor de radio en in het buitenland), van concertorganisator Pieter Baak (Asma als dirigent) en van RD-journalist Jan van ’t Hul (de kritieken over Asma in de media). Twee sfeertekeningen (van een kerstconcert in de Amsterdamse Oude Kerk en van ”de Asmawereld”) door respectievelijk liefhebber Jan Koster en schrijver Gerrit Kraa sluiten het boek af.

Een cd die is gevoegd bevat niet eerder uitgegeven liveopnamen van concerten van Asma uit de jaren 70. Het gaat om registraties van concerten in Maassluis, Bolsward, Dordrecht, Hasselt, Utrecht en Haarlem, afkomstig uit de archieven van Pim van der Hoff en Aad van der Waal.

Boekgegevens

De legendarische organist Feike Asma. Zijn leven, werk en invloed, Aad Alblas (red.); uitg. De Banier, Apeldoorn, 2012; ISBN 978 90 336 32303; ca. 250 blz.; € 29,90.

Van Westering

De organist en componist Paul Christiaan van Westering (1911-1991) schreef in 1967, bij het veertigjarig organistenjubileum van Asma, het boekje ”Feike Asma” (uitg. J. C. Willemsen, Amersfoort). Het bevat veel –dan– actuele foto’s van eind 1966, begin 1967, gemaakt door Hans Bruggeman. In het boekje (97 blz.) geeft Van Westering op een persoonlijke manier een levensschets van Asma en beschrijft hij diens betekenis. In het slothoofdstuk (”De stimulerende Feike Asma”) geeft hij aan wat Asma voor hemzelf heeft betekend en nog betekent.

De Orgelvriend

Het blad De Orgelvriend bracht in de zomer van 1985 een themanummer uit dat geheel aan Asma was gewijd: ”Feike Asma 1912-1984”. Op de voorkant prijkt de organist achter de klavieren van de Katwijkse Nieuwe Kerk. De uitgave (40 blz.) biedt de complete liturgie van de rouwplechtigheid voorafgaand aan de begrafenis van Asma, reacties van Asma’s vrienden op diens heengaan, de in memoriams uit kranten en bladen en een uitvoerige discografie.

M. C. Verbeek

M. C. Verbeek publiceerde ter gelegenheid van Asma’s 80e geboortedag in 1992 de uitgave ”Feike Asma, organist” (uitg. De Banier, Utrecht). Het boek (199 blz.) geeft in veertien hoofdstukken een chronologisch overzicht van het leven en het werk van de organist Asma. Daarna komen in een aantal bijlagen Asma’s tweede vrouw, Feike Asma jr., Dirk Jansz. Zwart en een aantal leerlingen aan het woord. Ook bevat de uitgave een lijst met Asma’s koraalbewerkingen en een overzicht van de cd’s met opnamen van Asma.

Klaas Schippers

Bij Johannus Orgelbouw in Ede kwam in 1999 het boek ”Over Feike Asma gesproken...” uit. Verzamelaar Klaas Schippers uit Lisse voerde de redactie voor het boekwerk (136 blz.). Naast een levensschets van de hand van Schippers (”Een markant muzikant”) vertellen 64 mensen over hun herinnering aan Asma: familie, vrienden, registranten, predikanten, musici, collega-organisten, journalisten, fotografen, opnametechnici. Het boek bevat veel foto’s, een discografie en een oeuvrelijst.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen