Vakantie in Zuidelijke Kaapprovincie: Suikerbossie. Springbok en gevluchte Hugenoten

Wij ondervonden dat bijvoorbeeld toen we op het strand stonden bij Kamps Baai op het Kaapse Schiereiland tijdens een schitterende excursie. Ik maakte tegenover een reisgenoot — een Zuidafrilcaanse Kleurlingpredikant — wat opmerkingen in de trant van „wat een prachtig strand en een mooie zwemgelegenheid". „Ja", was zijn antwoord, „maar „slegs vir blankes", want voor ons niet-blanken is deze mooie plek verboden gebied; wij mogen dddr zwemmen", terwijl hij elders in de verte wees. Eenzelfde ervaring ondergingen we met de kabelbaantocht naar de „top" (beter: het tamelijk platte vlak) van de Tafelberg. Ik liet mij vertellen, dat alleen op bepaalde tijden cabines en het restaurant op de berg zelf toegankelijk zijn voor niet-blanken (en dan uiteraard verboden voor blanken; er is wel wederkerigheid in deze regels van de kleine apartheid).

Politiek op reis

Kortom, de politiek laat je ook op vakantie niet los. Dat geldt uiteraard niet uitsluitend voor Zuid-Afrika, al zouden veel rode rakkers dat wel willen.

Kaap de Goede Hoop

We hadden het echter over Zuid-AfMka. Met alle reserves, die maar te maken zijn ontkomen we ondertussen toch niet aan de verplichting, iets van de schoonheid der schepping op deze zuidpunt van het „zwarte continent" te beschrijven. Daarbij maken we nog de extra beperking, dat we het hier slechts hebben over de meest zuidelijke punten van het land van Vorster: Kaapstad en het Kaapse Schiereiland met Tafelberg en Tafelbaai. Om meteen maar een misverstand de wereld uit te helpen: Kaapstad ligt nog altijd vele kilometers — ongeveer zestig — verwijderd van de plaats, waar Atlantische en Indische Oceaan te zamen vloeien: Kaap de Goede Hoop en Kaappunt. Jan van Riebeeck zette dus op een heel andere plaats voet aan wal dan de Portugese ontdekkers, die deze zuidpimt, eigenlijk Stormkaap, vriendelijk omdoopten tot „Cabo de Bona Esperanza". Vanaf de Tafelberg is bij helder weer dat einde van het werelddeel goed zichtbaar

„Tuine"

Kaapstad zelf is natuurlijk een aantrekkelijk startpunt voor een tocht over het schiereiland; de moederstad van Zuid- Afrika heeft van alles te bieden — maar daarover hebben we het in eerdere artikelen al gehad. Denk maar aan het mooi gelegen fort, dat Van Riebeeck in 1666 stichtte, nu in het centrum van de stad gelegen bij het centrale plein de Orote Parade, dicht bij de Strand-straat, de Heerengracht en het moderne station waar de „blauwe trein" vertrekt naar Transvaal. De prachtige „Tulne", waar Jan van Riebeeck ooit groente kweekte — kennelijk om zijn medeschepelingen en volksplanters van hun boosaardige scheurbuik af te helpen zijn nu een aangenaam wandelpark met mooie waterpartijen, tropische kassen, standbeelden, parlementsgebouwen en andere exotische zaken. Duiven en meeuwen vormen een groot deel van de fauna daar. Maar we verlaten Kaapstad — uitziende naar de andere kant van de heuvel „Leeuwekop", die met zijn 669 meter naast de Tafelberg het gebied rond de stad domineert. Daarachter ligt namelijk het strand met de luxe badplaatsen, vooral Seepunt, waar de elite van de Kaap zich verpoost, met name in deze maanden nu het daar volop zomer is.

Seepunt en Robbeneiland

Achter Seepunt (Sea Point) rijzen enkele heuvels op, die hoger lijken dan ze zijn, de al genoemde Leeuwekop die inderdaad wat weg heeft van een sflnxachtige liggende leeuw, de Seinheuvel (zo'n 360 meter) en wat verder landinwaarts de dreigender duizend meter hoge Duivelspiek, alle bekroond en beschermd door de Tafelberg, die niet hoger is dan een kleine elfhonderd meter, maar door zijn merkwaardige vorm en steile hellingen veel groter lijkt. Met een stadsbus en aansluitend busje maar sneller met een niet dure. taxi kan men vanuit Kaapstad naar het dalstation van de reeds in 1929 door Zwitsers aangelegde zeer steil klimmende kabelbaan. Het uitzicht boven is majesteitelijk, maar weer laat de politiek ons niet met rust. Want daar ligt, een eind uit de kust en goed zichtbaar, het bij sommigen beruchte Robbeneiland. Hier zitten zwarte terroristische leiders en „vrijheidsvechters", zoals ze zichzelf noemen, verbannen, bijv. Nelson Mandela. Het lijkt geen paradijselijk oord, maar is bepaald geen Siberisch concentratiekamp met streng regime, zoals sommigen ons trachten wijs te maken. Het toeven op de Tafelberg roept bij ons herinneringen op aan een ander soortgelijk rotsplateau, zij het nog wat minder hoog, de vesting Massada in de Woestijn van Judea met op de achtergrond de Dode Zee. Via een omweg is de Tafelberg ook redelijk goed te voet te bestijgen, zo vertelde ons een Zuidafrikaanse predikant, die dit eia student verschillende malen gedaan had. De hoogteverschillen op het Tafelblad zijn trouwens ook opmerkelijk; het vlakke aanzicht vanuit het dal bedriegt wel een beetr je.

Twaalf apostelen

Terug nu naar de moderne badplaats Seepunt. Langs de kust begint hier een prachtige, ooit door Italianen aangelegde en deels uitgehouwen brede strandweg, verderop de Viotoriaweg geheten, waarlangs een groot aantal badplaatsen liggen, met prachtige zwemgelegenheden in de voor onze begrippen bijzonder heldere Atlantische Oceaan. Zo doen wij plaatsen aan als Bantry Baai, Clifton, Kamps Baai en vanaf deze plek tot Hout Baai en het Duikereiland loopt de weg langs een fraaie gelijkmatige bergformatie, de Twaalf Apostelen — zo geheten omdat er twaalf rotsformaties min of meer gelijk van vorm zich aaneenrijen. Via deze weg en het verlengde ervan en ook via enkele andere prima snelwegen kan men het gehele zuidelijke deel van het schiereiland doorkruisen Langs de scherpe Chapmanspielc kan de landengte overgestoken worden naar Muizenberg, Kalkbaai, Vishoek en de al sinds 1741 strategisch belangrijke basis van de Zuidafrikaanse marine, Simonstad, genoemd naar de 18e eeuwse gouverneur Simon van der Stel, aan wie ook het prachtige landgoed Groot Constantia behoorde, thans met bekende wijnkelders.

Suikerbossie

Het schiereiland heeft behalve strcuid, zee en bergen een grote hoeveelheid natuurschoon in de vorm van het Da Gamapark, het Kaap de Goede Hoop-natuurreservaat, het woudgebied Tokai, de vogelreservaten Rondevlei, Zeekoevlei en de Kirstenbosch Botanische Tuinen met 6000 verschillende plantensoorten, waaronder uiteraard de schitterende nationale bloem van Zuid-Afrika, het „suikerbossie" oftewel de Protea, in tal van variaties. Uiteraard huppelt hier ook de nationale trots van de Zuidafrikaanse reeachtigen rond, de Springbok, sjrmbool van de Zuidafrikaanse sport en met name het rugbyspel. Onze tocht ging vanaf de Kustweg oostwaarts naar de uitgestrekte wijngaarden, waar de Kaapse wijnen geteeld worden. Uiteraard doet men op zo'n tocht het in zuivere Kaaps-Hollandse stijl gerestaureerde landgoed Groot Constantia aan: wijnkelders, een museum, theeschenkerij enz.

Hugenoten

Er is vanuit Kaapstad echter ook nog een andere interessante tocht te maken, niet zuidwaarts richting Kaappimt, maar meer oostelijk, al buiten het eigenlijke schiereiland: naar steden als het prachtige witte, door bergen beschutte, Stellenbosch, het Hugenotenoord Franschhoek, Poarl waar het opvallende Taalmonument is opgerichtiter êresvan het Afrikaans en het wat aan Amerikaanse Westernstadjes herinnerende Somerset-West. Vooral Franschhoek en Stellenbosch hadden onze grote belangstelling. Franschhoek is de hoofdplaats van het gebied, waarheen na de intrekking van het tolerantie-edict van Nantes in 1686 enkele honderden Franse Hugenoten zijn uitgeweken. Het gebied aan de Kaap heeft men „La Provence" genoemd, een treffende aanduiding want ook landschappelijk lijkt het veel op de Franse wijnbouwgebieden. Het lijkt me niet onwaarschijnlijk, dat men zich juist om die gelijkenis met het moederland uitgerekend hier heeft gevestigd. Bij Franschhoek is een prachtig groot Hugenotenmonimient met — museum en — begraafplaats. Daar liggen de generaties Malan, Du Preez, Malherbe, Joubert, De Villiers en zo voort. En in de omgeving vinden we een typische Hugenotenkerk met vrijstaande klokkestoel: historisch en toeristisch een aantrekkelijk gebied.

Stellenbosch

Het witte stadje Stellenbosch — uiteraard ook vernoemd naar stichter Simon van der Stel — heeft vooral een goede naam als universiteitscentrum. Hier is ook een der twee theologische hogere opleidingen gevestigd van de Nederduits Gereformeerde Kerk: aan deze Teologiese Skool is o.a. de naam verbonden van de beroemde Calvijnkenner en kerkhistoricus prof P. J. M. Potgieter, die in 1939 promoveerde op „Die verhouding tussen die teologie en die filosofie by Calvijn". Eén van de aantrekkelijke historische gebouwen in deze stad is het tamelijk sobere, maar mooie kerkje, gesticht door de Rheinische Mission. Deze Rijnse Zending heeft in de vorige eeuw op vele plaatsen ter wereld geweldige activiteiten ontplooid. Het gebouw van de theologische faculteit is met name voor in Utrecht gevormde studenten interessant: boven de ingang prijkt als haar wapenspreuk het bekende „Sol lustitiae, illustra nos" (Zonne der Gerechtigheid, verlicht ons) en dat is ook het wapen van de Domstedelijke universiteit.

Taalmonument

Op de terugweg naar Kaapstad zien we van verre het reusachtige nog maar kort geleden ingewijde Taalmonument bij Paarl, dat herinnert aan het monument voor de eerste Russische Spoetniks in Moskou, maar waarvan ons de symboliek eerlijk gezegd niet meteen duidelijk is, al erkennen wij grif dat het Afrikaans een volwaardige en zelfstandige taal is en geen kinderlijk Nederlands of gebroken Vlaams. Via enkele brede snelwegen als de Settelaars Weg of de Voortrekkerweg of de De Waalsnelweg kan men langs de (blanke) voorsteden als Bellville en langs de Kleurling-nederzettingen als Guguletu en Nyanga weer Kaapstad bereiken, langs het door Chris Barnard beroemd geworden Groote Schuurziekenhuis en het Groote Schuur-landgoed, waar premier John Vorster zijn buitenverblijf heeft. Verder ook lEuigs het moniunent ter ere van Britse kolonist en latere staatsman Cecü Rhodes en de aan ons land herinnerende Mosterts molen uit de 18e eeuw. Langs de prachtig gelegen Universiteit van Kaapstad bereiken we de Heerengracht (waar ook het toeristeninformatiebureau van het Kaaps schiereiland is gevestigd in het Kaapstad centrum) taéi de standbeelden van Jan van Riebeeck en zijn 'echtgenote. Daar, bij de Grote Parade en het kasteel, kan men de tochten aanvangen en beëindigen. Hier staan ook alle bussen (bij het station) voor de één- of meerdaagse excursies. Want wie wU, kan nog heel wat grotere uitstapjes maken: langs de schitterende Tuinroete (die via de Indische Oceaankust loopt) naar Port Elizabeth, Grahamstad Oost-Londen en nog verder: voorbij Transkei naar de Natalse steden als Durban en Pietermaritzburg.

Winter

Zuid-Afrika als vakantieland heeft tal van voordelen; ondanks de momenteel in de algemene recessie delende economie is het verbUjf daar voor onze begrippen niet duur; de Rand schommelt in de buurt van de drie gulden. In onze zomer is het daar wel winter, maar dat betekent liog/over het algemeen overdag heel aangename temperaturen. Wel is het er vroeg donker en 's nachts kan het een paar graden vriezen of — ook aan de Kaap — sneeuwen. Maar meestal kon ik in de „winter" toch volstaan met colbert, zonder overjas. Wie een vakantie in Zuid-Afrika wildoorbrengen late zich èn door de ambassade in Den Haag — een visum is verplicht — èn door het toeristenbureau Satour in Amsterdam grondig voorlichten, ook over de verschillende reismogelijkheden, waarvan Luxavia — vertrekkend met bussen uit ons land naar het vliegveld van Luxemburg — een der allergoedkoopste is, ook voor speciale arrangementen. Ook de onder ons bekende interkerkelijke reisorganisaties hebben meestal wel Zuid-Afrika op hun programma staan. „Alles van die beste" en... u hebt geen taalproblemen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen