Vijftig jaar ambtelijke arbeid: geen prestatie, maar gratie

Aan het woord is ds. W. Heerma, emeritus predikant van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Ter gelegenheid van zijn vijftigjarig ambtsjubileum en zijn gouden huwelijk zochten" wij hem en z'n vrouw op in z'n fraaie flat te Soest.

Verleden week dinsdag (10 november) was de dag dat vijftig jaar geleden Wigger Heerma met Anna Wieske in het huwelijksbootje stapte. Dat bootje zou hen voeren naar de pastorie van Aalsmeer waar de jonge kandidaat op 15 november 1931 door professor F. Lengkeek bevestigd werd tot predikant in de Christelijke Gereformeerde Kerken. Ter herdenking hiervan hield ds. Heerma zondagavond een herdenkingspreek in de Chr. Geref. Kerk van Utrecht-Noord, waar hij op 1 oktober 1973 met emeritaat ging.

In een redelijke gezondheid (dominee wordt wat doof en wat vergeetachtig) mag het echtpaar deze beide jubilea herdenken. Vanavond met een receptie in „De Stal" te Lage Vuursche. Vier zoons en een dochter mogen zich met hun ouders verblijden over deze weldaden. De tweede zoon woont bij zijn ouders in Soest, de andere zoons vonden hun bestemming in Meppel, De Meem en Wapenveld, de dochter woont in Ruurlo.

Als een gedachte

Als kind dacht ik, aldus de predikant, wat duurt vijfentwintig jaar lang en nu na deze vijftig jaar moet ik zeggen: „wij brengen onze jaren door als een gedachte, wij vliegen daarheen".

We kwamen met z'n achten in Apeldoorn klaar, zes zijn er de weg van alle vlees gegaan, ds. J. Tamminga en ik zijn nog in leven.

Deze jubilerende predikant is opgegroeid in de Christelijke afgescheiden gemeente van Dokkum. Daar was toen predikant de oude ds. Thomas Bos, hij was eindredacteur en oprichter van „De Wachter", ook was hij voorvechter voor de Theologische school te Kampen. Het bestaan Van Kampen werd bedreigd, men had in de Gereformeerde Kerken grote voorliefde voor de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Zo af en-toe trezocht hrj ons thuis wel eens, niijn ouders hadden in hem een vaderlijke vriend. Als klein kind vertelde ik hem al dat ik predikant wilde worden. En dat is dan ook gebeurd. Na het lager onderwijs ging ik naar de Mulo en daarna naar het gymnasium, na twee jaar werd ik aangenomen op de Theologische school te Apeldoorn, daar heb ik acht jaar gestudeerd, zo vertelt ds. Heerma ons.

Zoals al opgemerkt, het jonge predikantsechtpaar ging in Aalsmeer de pastorie in. Voor de kerk van Aalsmeer was dat ook de eerste predikant.

Van Leeuwen

Oorspronkelijk was daar in de doleantietijd , een Vrije Oud Gereformeerde gemeente. Voorganger daar was een zekere Jacob van Leeuwen. Eerst las hij preken, maar toen hem gevraagd werd of hij zelf niet liever wilde preken, deed hij dit. Deze Van Leeuwen is overleden in het jaar 1913. Toen was ifc ook nog maar een kleine jongen, aldus ds. Heerma — geboren 20 januari 1908 — ik heb dat dus ook van overlevering.

De mensen daar kwamen in contact met ds. A. Verhagen, die toen in Leiden in de Gereformeerde Gemeente stond en in Amsterdam in de Lauriergrachtkerk met ds. J. J. van der Schuit. Zelf hadden zij zondag aan zondag preeklezen, bediening van doop en avondmaal was er niet. Het heeft er uiteindelijk toe geleid, dat ze in 1919 opgenomen zijn binnen het verband van onze Kerken, aldus dominee, en ik ben toen in 1931 hun eerste predikant geworden, ik had toen als kandidaat zeven beroepen.

Mevrouw en dominee zijn het er beiden roerend over eens, dat het daar voor hen een bijzondere tijd was. Het was onze eerste gemeente en voor Aalsmeer de eerste predikant. Je hoeft in zo'n Noordhollandse gemeente niet bang te zijn, als jong predikant, dat ze je in de watten zullen leggen, daar zijn ze te nuchter voor.

Ds. Berkhoff

Toch moesten daar nog wel wat moeilijkheden overwonnen worden. Toen speelde namelijk de kwestie rond ds. A. M. Berkhoff. Hij was een aanhanger van het duizendjarig rijk. De synode van de Chr. Geref. Kerken heeft toen ook uitgesproken dat dat de leer van de Kerken niet was. In Aalsmeer had hij aanhangers, in m'n preken heb ik daar wel eens iets over moeten zeggen, het is uiteindelijk alles op z'n pootjes terechtgekomen.

De predikant merkt vervolgens op dat hij niet gelooft dat een dominee geroepen is om speciaal en toegespitst de uitverkiezing te preken. Dat moet wel de ondergrond en de aehtergrond zijn. Die Maranatha mensen van toen stonden daar vijandig tegenover en moesten daar niets van hebben: „dat God uitverkoren zou hebben en dat er maar geloven zouden zovelen als er tot het eeuwige leven verordineerd waren".

Aalsmeer zou niet de enige gemeente blijven, er zouden er nog zeven volgen: Zeist, Rotterdam-Centrum, Groningen, Veenendaal, Nunspeet, Enschede-Oost en Utrecht-Noord. Na de emeritering nog hulpprediker in Soestdijk.

Van al die gemeenten zou nog veel te verhalen zijn. Zo was Zeist een heel andere gemeente dan Alsmeer. M'n voorganger ds. A. Zwiep noemde het daar het liefelijk Bethanië, daar had het ook wel wat van.

Oorlog

Daarna volgde dus Rotterdam in de oorlog. Veel zorgen; razzia's, geen kerk, (de kerk in de Jonker Fransstraat was verbrand). We hebben daar de hongerwinter meegemaakt (19441945). 'Toch ben ik daar heel bewust heen gegaan, ik zag zo de nood van die mensen, aldus de predikant. Ik ben dan ook niet beschaamd uitgekomen. „Als je niet als een prestatie, maar uit een behoefte in beslissingen begeert geleid te worden, dan zijn die besUssingen het makkelijkst die tegen vlees en bloed ingaan" voel je, aldus de jubilaris.

Kijk als je een beroep krijgt, zo wordt ons verduidelijkt, naar een mooie gemeente met een mooi salaris, een mooie kerk en pastorie dan is het verleidelijker om een eigen beslissing te nemen en een eigen weg te gaan, dan wanneer het niet "zo mee zit.

Toch was het naast alle spanningen in Rotterdam ook een mooie tijd, zo  verzekert ook mevrouw Heerma ons. Dominee heeft zelf nog bij de nu 91-jarige tante Co in een kast gezeten tijdens een razzia.

Bij mijn voorganger ging de koster mee naar de catechisatie om de lastige knapen „het waren rakkers hoor" er uit te zetten. Nu dat hoefde voor mij niet, ik beet liever m'n tong af dan' me door die jochies te laten dwars zitten. Het is zonder hem ook goed gegaan, (aldus de lachende predikant).

In Veenendaal had ik volop contact met ds. R. Kok die toen overgekomen is met zijn gemeente. We ruilden toen ook wel, ik preekte in de kerk van de Hoofdstraat en hij in de Beatrixstraat. Later is daar wel wat heen en weer geloop gekomen.

Tijdens zijn ambtsperiode was ds. Heerma lid van de Generale Synode en curator van de Theologische Hogeschool te Apeldoorn.

De predikant vindt het een groot voorrecht, al is hij sinds 1973 met emeritaat, dat hij elke zondag nog kan preken. „Ik krijg meer verzoeken dan ik aan kan ook preek ik overal eender. Zondag was ik in Werkendam, daar preek ik net zo als een andere keer in Delfzijl, om maar eens iets te noemen. Ik gebruik altijd de Oude vertaling van de Bijbel en laat uit de oude psalmberijming zingen.

Ik meen dat het zo moet zijn in de prediking dat de boodschap van het Woord sterk door moet klinken. Waar ik ook preekte in het zuiden of in het noorden op het inhoudelijk van mijn preken heb ik nooit kritiek gehad.

Wisse

Bij mijn preken gebruikte ik wel een schets maar ik heb er nooit preeklezen van gemaakt. Dat komt, ik heb mijn opleiding onder meer gehad van Ds. W. Heerma is sinds 1 oktober 1973 emeritus predikant van de Christelijk Gereformeerde kerk van Utrecht-Noord. In deze kerk werd zondagavond een herdenkingspreek gehouden in verband met het vijftigjarig ambtsjubileum van de predikant. prof. G. Wisse. Ja, die Wisse dat was een preekmeester. Hij kon het zelf, maar wilde het ook ons leren. Als je moest preken op de school, dan mocht je een briefje met drie punten gebruiken, maar verder niets. Daar heb ik toch wel gemak van gehad", zo vertelt onze gastheer ons.

Heel wat meer zaken komen in ons gesprek nog aan de orde, de tijd vliegt om, het vervullen van spreekbeurten voor de Evangelische omroep, het bestuurslidmaatschap van de Van Lodensteinscholengemeenschap. Zeven maanden was de familie uitgeleend aan de Free Reformed Church in Noord Amerika, „ik heb daar ook gepreekt en ook ben ik daar wel beroepen geweest".

Ja, en jiu ben ik in hét stadium gekomen, dat ook van mij gezegd moet worden met de Oude vertaling: ik ben afgaande onder de mannen. In januari hoop ik 74 jaar te worden. Hier op 'aarde hebben we de beste tijd gehad. Maar er staat ons toch wat beters te wachten, we mogen uitzicht hebben op een ander leven.

Rustig

In de achterliggende jaren ben ik rustig mijn gang gegaan, ik hoop niet dat het eigenwijs klinkt, ik had belangstelling voor de jongeren, ik was geen voorstander van speciale jeugddiensten. De preek moet zo zijn, dat ook de jeugd zich aangesproken voelt, je moet niet overdrijven.

Ten slotte vertelt ds. Heerma (die in Apeldoorn ook college liep bij de hoogleraren P. J. M. de Bruin en A. van der Heijden, F. Lengkeek en J. J. van der Schuit) dat hij'vanuit zijn Studeerkamer in de Trompstraat te Apeldoorn kbh horen, als er kerk was bij de Gereformeerde Gemeenten in de Rustenburgstraat. In die tijd gingen daar dan ds. J. Fraanje en ds. H. Kieviet voor.

Ds. Heerma, die zo z'n eigen manier van zeggen heeft moet van allerlei nieuwe tierelantijnen niets hebben. Hij is dan ook tegen de vrouw in het ambt: „dat is uit den boze". Bij ons is dat gelukkig zover nog niet hier en daar stemmen ze wel mee, daar heb ik me altijd tegen verzet".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen