Spurgeons biografie: bijdrage tot verstaan van zijn prediking

Nu is het al heel wat als er over iemand gedacht wordt. Er zijn mensen die in het geheel niet meer aan Spurgeon denken. Een aankondiging in het dagblad Trouw bewees weinig waardering voor Spurgeon. Zijn werk scheen taal uit een andere wereld. Zoals prof. dr. C. Augustijn in een recente bespreking in dat dagblad Calvijns Institutie als min of meer achterhaald leek te beschouwen.
 In de lezerskring van het RD wordt evenwel niet slechts over Spurgeon gedacht, er wordt verschillend over hem gedacht. „Spurgeon bewijst ontegensprekelijk dat de Gereformeerde geloofsovertuiging de mildste en ruimste Evangelienodiging niet uitsluit", zo schreef eens ds. J. P. Tazelaar. En daar zit dan net het probleem.

Geen Arminiaan
 Want wie loopt met die mildheid en ruimheid niet eens de kans voor arminiaan versleten te worden? Toch wilde Spurgeon daar niet van weten. In 1850 schrijft hij in zijn dagboek: „Het arminiaanse lijkt mij thans niet. Als mijne loomheid en dodigheid lang moesten duren, zou ik nauwelijks kunnen leven."
Spurgeon is lichamelijk niet in orde, als hij dit schrijft. Hierdoor ziet hij te meer de onmogelijkheid om aan geestelijke dodigheid in eigen kracht te ontkomen. Op dezelfde dag belijdt hij ook zijn geloof in de dubbele predestinatie: „Ik kan mij niet begrijpen hoe ds. S. kon zeggen dat hij geloofde, dat Ezau bekeerd werd, daar de Heere toch zegt: Ezau heb Ik gehaat."
Was Spurgeon dan een antinomiaan? Een wetsbestrijder die zei: laat ons de zonde doen opdat de genade des te groter worde? Of was Spurgeon iemand die de noodzaak van heiligmaking afwees? In hetzelfde jaar, 1850, het jaar van zijn (jonge) bekering, schrijft hij: „Ik las in Fuller „over antinomianisme". Mijn God, welk een afgrond is gans dicht bij mij. Ik geloof te kunnen zeggen, dat ik deze godsdienst haat. Ik zou wensen God lief te hebben, en even heilig te wezen als God, mijn Vader, zelf."

Prediking
Stellig kan men ook de gereformeerde beginselen van harte (menen te) onderschrijven en toch dwalen. In het vurig verlangen om Jezus Christus te prediken dreigt de menselijke verantwoordelijkheid ook in onze tijd niet zelden tot menselijke mogelijkheid te worden verheven. Men moet nu juist Spurgeons levensbeschrijving gelezen hebben om kennis te maken met zijn afhankelijk leven dat — indien God Zijn aangezicht in Christus verborg — spoedig kwijnde en dat zichzelf niet kon helpen. Zijn afkeer van arminianisme wordt erin onderstreept.
 Ongetwijfeld hangt het feit dat er „verschillend gedacht wordt" over Spurgeon samen met iemands kijk op de inhoud van de prediking. Wat verwacht men daarvan? Om twee uitersten te noemen: wil men slechts horen de weg, de route waarlangs God zijn volk bekeert? Of verwacht men niets anders dan louter afkondiging, proclamatie van en algemene nodiging tot het heil in Christus?

Dilemma
Reeds gedurende een ganse kerkgeschiedenis hebben velen deze twee zaken opgevat als een dilemma, als elementen die elkaar min of meer uitsluiten. In plaats dat men die zaken samen— mits voortvloeiend uit de tekst — zag als twee noodzakelijke elementen in de bediening van het Woord.
In het ene geval is het gevaar van valse lijdelijkheid niet denkbeeldig, in het andere geval wordt het moeilijk het etiket van arminianisme te ontgaan. Het feit dat de reeds genoemde Tazelaar Spurgeons preken „soms motto-prediking noemt - eenvoudig gezegd, de spreker verwerkt eerst zijn  eigen gedachten in de preek zonder grondige exegese van Gods Woord — doet aan het bovenstaande niets af. Ik denk uiteindelijk, dat er onder ons net zo verschillend over Spurgeon gedacht wordt als over de prediking.
Hoewel Spurgeons aanpak in zijn toespraken er niet door verandert, acht ik kennisname van zijn levensverhaal, zoals nu bij Wever verschenen, voor het verstaan van zijn bedoeling van belang. Ik vond het boeiend en verrassend.

Inhoud
"Het leven van Charles Haddon Spurgeon" is geen autobiografie in de eigenlijke zin van het woord. De uitgave is naar bescheiden uit zijn dagboek, aantekeningen en brieven samengesteld door zijn weduwe. De vier delen verschenen tussen 1897 en 1900 in Engeland en werden — vertaald door Elisabeth Freystadt — in de periode 1900-1902 uitgegeven bij Daamen in Rotterdam.
 Niet elke passage in de biografie is even belangwekkend. Hoewel het aandoenlijk is hoe de jonge Charles, een dreumes nog, een man uit het café haalt en hoewel het wonderlijk is, dat een reizend predikant van de tienjarige knaap profeteert dat hij eenmaal het Evangelie zal prediken voor grote schare mensen - er zijn gedeelten die meer aanspreken: zijn bekering en vooral zijn dagboeknotities, waarin hij iets weergeeft van zijn persoonlijke, verborgen omgang met God.
Toch doorspekt Spurgeon ook zijn herinneringen aan allerlei voorvallen uit zijn jeugd met theologische toespelingen. Humor is hem daarbij niet vreemd. Nadat hij verhaald heeft dat de keukenmeid te New Market, een godvrezende vrouw, hem meer leerde dan de plaatselijke predikant, spreekt hij er zijn verbazing over uit dat zij nog steeds bij die leraar te kerk gaat. Hij vraagt naar de reden. „O", antwoordde zij, „ik had het vanavond veel beter, want bij alles, wat de predikant zeide, heb ik het woordje niet gevoegd, en zo is het werkelijk een evangelische preek geworden.

Openbaring
Het is ondoenlijk in een paar regels zoals hier een indruk te geven van de inhoud van meer dan 1200 pagina's. Men leze zelf van Spurgeons contacten met Cesar Malan of Merle d' Aubigné. Men leze zelf van de bouw van de tabernacle; van Spurgeons blad „Het zwaard en de truffel". Maar men leze ook vooral hoe aan een al jaren in zonden zuchtende jonge Spurgeon in de simpele preek van een methodist over de tekst „Ziet op Mij en wordt behouden, alle gij einden der aarde" Christus geopenbaard werd.
Spurgeons biografie bevat tal van treffende passages. Vader, ook predikant, ging elders preken, maar werd innerlijk aangevallen omdat hij daardoor zijn huisgezin verwaarloosde. Teruggekeerd in stilte hoort hij zijn vrouw bezig in gebed met zijn huisgezin. "Toen gevoelde mijn vader, dat hij gerust op de dienst zijns Meesters kon uitgaan, terwijl zijn lieve vrouw thuis zo goed voor de geestelijke belangen zijner kinderen zorgde".

Moeite
Ik heb weleens moeite met bepaalde uitdrukkingen van Spurgeon in sommige van zijn publicaties. Dat neemt de diepe indruk niet weg van zijn dagelijks worstelen met de zonde en zijn dorst naar Christus maakt. Dat neemt de indruk niet weg van Spurgeons eenvoudige argumenten om zondagsavonds in de openlucht bij de rivier te preken.

Ik geloof dat het lezen van Spurgeons levensbeschrijving een goede bijdrage kan leveren aan het verstaan van zijn prediking, die van genade alleen. 
N.a.v. „Het leven van Charles Haddon Spurgeon"; uitgave T. Wever, Franelier; 2 banden, te zamen 1236 pagina's; prijs ƒ 129,75.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen