Hebe Kohlbrugge, Twee maal twee is vijf. Getuige in Oost en West. Uitg. Kok, Kampen; 240 blz ; € 14,90.

'Hebe Kohlbrugge heeft getracht de door het systeem gebouwde barrières te slechten en een gesprek tussen theologen en filosofen van Oost en West gaande te houden. Zij deed dit met enorm elan, waardoor velen van ons kennis konden nemen van hetgeen in het Westen werd gedacht, terwijl de westelijke docenten onze vragen en problemen leerden kennen.' In 1990 sprak Jakub Trojan deze woorden tot Hebe Kohlbrugge (1914), achterkleindochter van dr. H. F. en jongste zus van islam-kenner prof. Hanna Kohlbrugge. Hebe ontvangt in dat jaar aan de Karelsuniversiteit een eredoctoraat vanwege haar restloze inzet voor de slachtoffers van het communistische regime in het naoorlogse Oost-Europa. Die inzet lag voor haar in het verlengde van de daadwerkelijke hulp aan nazislachtoffers tijdens de laatste wereldoorlog.

Op hoge leeftijd schreef Hebe Kohlbrugge haar biografie, een boeiend boek dat de contacten beschrijft die zij vanuit de vredesconferenties met Oost-Europese christenen en strijders voor mensenrechten heeft opgebouwd. Na de oorlog werd Hebe lid van de Duitsland-commissie van de Hervormde Kerk. Als ze in 1961 voor de Generale Diakonale Raad gaat werken, doet ze dat onder voorwaarde dat ze haar Oost-Europa-werk mag voortzetten. Ze fungeerde immers zodanig als een spin in het web van vredesconferenties en studentenuitwisselingen dat prof. dr. Hannes de Graaf in dat jaar tegen haar zei: 'Als jij eens uitvalt, is er niemand die op de hoogte is van het dagelijks leven in Oost-Europa.' Die kennis had Hebe Kohlbrugge buiten de officiële paden om opgebouwd. Over Roemenië schrijft ze bijvoorbeeld: 'In Nederland had men vooral ook bij de vredesgroepen een 'vriendbeeld', zodat thuis niemand je geloofde als je vertelde hoe beroerd de situatie in Roemenië was. En dat wat wij hoorden en beleefden was nog altijd veel vriendelijker gekleurd dan de werkelijkheid, die je pas langzaam leerde kennen.' Vaak eenzaam en steevast onder verdenking ging ze haar weg - wat haar begrip voor de Oost-Europese dissidenten juist vergrootte.

Dit aansprekende tijdsdocument laat zien hoe mensen de grenzen van samenwerking met een wreed regime opzoeken, zonder hun innerlijke vrijheid te verliezen. Achterin is een lijst met namen van degenen opgenomen, die ten tijde van het communisme achter het Ilzeren Gordijn studeerden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen