Boxtelse vijfling nooit een attractie geweest

De eerste jaren van de vijfling zijn gedomineerd door strakke, zeer strakke schema's. Waren alle kinderen net aangekleed, dan was het alweer tijd voor de volgende voeding. Tropenjaren, zegt vader Jan Brands in een boek dat journaliste Ineke Plate! schreef over de Boxtelse vijfling. De familie Brands heeft het gered, maar komt tegenwoordig hoe langer hoe meer in financiële zorgen. Op de overheid hoeven ze, buiten de kinderbijslag, niet te rekenen. De familie vindt dat er een speciaal fonds moet komen. Vooral door de toepassing van hormoonpreparaten is het aantal meerlingen de laatste decennia fors toegenomen.
De geboorte van een vijfling komt spontaan eens in de 250 jaar voor. Bekend voorbeeld is de eeneiige Dionne-vijfling uit Canada, die in 1934 werd geboren. Vader Dionne, een houthakker, aarzelde niet zijn dochters voor reclamecampagnes te gebruiken, waarna het echtpaar uiteindelijk zelfs uit de ouderlijke macht werd ontzet. Het dorpje werd overstroomd met toeristen en er kwamen Dionne-hamburgers, Dionne-poppen, Dionne-posters en andere onzinprullaria.
De meisjes werden opgesloten in een huis en verschenen op gezette tijden tegen betaling voor het raam. Op hun 21e verjaardag waren de vrouwen allen miljonair maar ze bleven voor de rest van hun leven ongelukkig en trokken zich helemaal terug.

Pr-functionaris
Het gezin Brands regelde dat anders. Er werd een speciale pr-functionaris ingesteld en de primeur van verhaal en foto's bij de geboorte ging naar de Telegraaf, zodat de rest van de pers kon worden geweerd.
Jan en Mia zien hun kinderen als vijf verschillende mensen, hebben hen nooit dezelfde kleren aangetrokken en plaatsten hen zo veel mogelijk in verschillende klassen. Toen de schoolkrant bij de eerste schooldag een foto van het vijftal wilde plaatsen, smeekte het echtpaar Brands dat niet te doen. Zij willen van hun kinderen geen attractie maken.
Begin vorig jaar telde Nederland 2100 drielingen, 25 vierlingen en vier vijflingen (uit Heemskerk, 's-Gravenzande. Boxtel en Diessen). De medische wetenschap heeft veel kritiek op de geboorte van vijflingen na een vruchtbaarheidsbehandeling met hormonen. „Dat hoeft tegenwoordig niet meer voor te komen".

Overproduktie
Tijdens de hormoonbehandeling besloot Mia Brands' vrouwenarts de dosis iets te verhogen om de kans op succes te vergroten. Dat had een overproduktie van eicellen tot gevolg. Uiteindelijk werd een vijfling geconstateerd. Tijdens de eerste maanden werd om de zo veel tijd wéér een extra hartje geteld.
Vader Jan was inmiddels druk bezig bij allerlei bedrijven een tegemoetkoming in de kosten te vragen. Veel verzekeringsmaatschappijen en enkele speelgoedbedrijven gingen niet op dat verzoek in. Wel kwamen er luiers, blikken poedermelk, speelgoed en spaarbankboekjes. De plaatselijke wasserij bood aan twee jaar lang gratis de witte was te doen.

Groter huis
Er werd een groter huis gekocht en het plaatselijke bureau voor maatschappelijk werk rekende een speciaal tarief omdat het gezin jarenlang op de hulp van verschillende gezinsverzorgsters zou zijn aangewezen.
De zwangerschap verliep moeizaam. Na twintig weken was de buik van Mia Brands even dik als bij een normale zwangerschap van veertig weken. Vanaf dat moment moest ze het bed houden: het borstbeen stak naar voren, alle ribben waren gekneusd en het ademhalen ging moeilijk. „Morgen ben ik weer mens", dacht ze één dag voor de bevalling werd opgewekt. Een geboortekaartje ging pas na enkele maanden de deur uit, omdat nog altijd het risico bestond dat de te vroeg geboren kinderen het niet allemaal zouden overleven.

Kritiek
Direct na de bevalling kwam er ernstige kritiek van hoogleraar J. de Haan, die vond dat een vijflingzwangerschap als een „ernstige complicatie" mag worden beschouwd. Hij verweet de Boxtelse vrouwenartsen dat de zwangerschap niet beter was gecontroleerd. In Amerika zouden Jan en Mia in één klap miljonair zijn geworden als ze een schadeclaim zouden hebben ingediend tegen de behandelend arts. In Nederland kan dat niet. Het echtpaar besloot geen juridische stappen te nemen.
Het nieuwe huis kwam vol te staan met luiers, hempjes, spuugdoekjes, slabbetjes, wipstoeltjes, badjes, flessewarmers en flessen. Er kwam een grotere auto. Toen de eerste drie kinderen thuiskwamen, waren er constant twee gezinshulpen in huis en werden de dagen aan de hand van een schema ingedeeld. In de weekeinden was er hulp voor halve dagen en sprongen familieleden en vrienden bij.
Het eerste jaar willen Jan en Mia Brands „voor geen goud" overdoen. Voor hobby's en vrienden was geen tijd meer. Eén keer ging het gezin met vijf brullende baby's en een peuter op verjaarsvisite. Dat was meteen voorlopig de laatste keer. Babysit bleek moeilijk te regelen omdat er minstens drie of vier oppassers nodig waren. Inmiddels liepen er drie gezinsverzorgsters rond in Huize Brand.

Eten
Bij het wandelen moesten alle kinderwagens ongezellig achter elkaar worden gereden, een eenvoudig klusje als nagelknippen duurde uren omdat er 120 nageltjes in het geding waren. Er werd twee keer per dag gekookt. Bij het eten zaten de kinderen op een rij. Ze kregen om de beurt een hap, maar het was moeilijk bij te houden wie te veel en wie te weinig had gekregen. Zolang alles maar op tijd gebeurde volgens het schema, zou de dag redelijk verlopen.
Het tweede levensjaar bleek nóg drukker omdat de kinderen steeds minder slaap nodig hadden. Huishoudelijk werk en boodschappen werden gedaan als de kinderen sliepen, maar dat schema moest steeds weer worden aangepast. „We wisten dat het druk zou worden. Maar dat het zo hollen en draven was...", vertelt het echtpaar in het boek.
Vooral omdat niet alle kinderen even gezond waren, bleken de eerste vijf jaren een enorme opgave. En vooral financieel valt het nog steeds niet mee. De vader vertelt in het boek dat hij zich in de kou gezet voelt. „Eigenlijk vind ik het te gek dat je hier in Nederland niet eens weet tot welke instantie je je moet wenden. Ik ben bij de gemeente geweest en bij de sociale dienst, maar daar weten ze niet goed raad met onze situatie".
In België krijgen meerlinggezinnen op kosten van de Staat een gezinsverzorgster plus drie keer in de week hulp in de huishouding. Franse gezinnen kunnen rekenen op extra kortingen bij aanschaf van kleding en schoenen. In Amerika krijgen de gezinnen extra belastingvoordelen. In Nederland zou er volgens Jan Brands een speciaal fonds moeten komen.
Samenstelster Ineke Platel heeft voor haar boek een reactie gevraagd bij ethica H. Dupuis. Zij stelt: „Mensen kunnen allerlei dingen meemaken in hun leven, maar ik denk dat het een goede zaak is als ze voor hun eigen problemen oplossingen zoeken en deze niet altijd automatisch afwentelen op de overheid".
Inmiddels is er naast de Vereniging voor Tweelingen ook een vereniging voor ouders van meerlingen opgericht. Daar zijn nu zeventig gezinnen bij aangesloten. Het echtpaar Brands komt in het boek over hun vijfling ten slotte met een groot aantal tips. „Regelmaat is één van de belangrijkste zaken", is hun centrale stelling geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen