Verkorte bijbelverklaring Matthew Henry voltooid

De 'kleine' Matthew Henry is een initiatief van uitgeverij "De Banier" in Utrecht. Zes jaar geleden vroeg de uitgever dr. C. A. Tukker om diens medewerking aan de vertaling van de Engelstalige uitgave van Leslie F. Church uit Amerika. De toen nog Urker predikant moest zijn bijdrage door tijdgebrek uitbesteden aan zijn vrouw.

Mevrouw Tukker, die evenals haar man theologie studeerde aan de Rijksuniversiteit te Leiden, stond jarenlang voor dag en dauw op om een bladzijde Henry te vertalen. Dat kostte haar gemiddeld twee uur. „Ik typ snel, maar ik ben natuurlijk geen rasvertaler", zegt ze. In het begin kreeg mevrouw Tukker hulp van een aantal studenten, maar de meesten haakten na kortere of langere tijd af. Een advertentie resulteerde ooit in dertig aanmeldingen, maar ook daarvan bleven slechts enkelen over.

Vertalers die het net als mevrouw Tukker volhielden, zijn leraar Engels en Nederlands A. Jongeneel uit Oud-Alblas, emeritus predikant A. Stekelenburg uit Houten en mevrouw M. de Kuiper uit Hardinxveld-Giessendam. Daarnaast zette uitgever Otte van De Banier een tweetal correctoren in. Otte verzorgde zelf coördinerende werk. De vertalers en correctoren hadden onderling alleen telefonisch contact.

Bijbels Nederlands

De vertaling volgt de Amerikaanse uitgave op de voet. Wel stelde de commissie voorop dat de vertaling niet oubollig moest worden. Specifieke vertaalproblemen betroffen volgens mevrouw Tukker niet alleen het soms verouderde Engels, maar ook het bijbels Nederlands. Begrippen als zonde en genade, barmhartigheid en algenoegzaamheid zijn echter net zo overgezet als in de door de commissie gebruikte Statenvertaling.

Mevrouw Tukker: „Secret communion" heb ik vertaald door „verborgen omgang". Dat deed dr. H. Bavinck in de oude uitgave van Kok anders. Van „food convenient" maakte ik „het brood van hun bescheiden deel". „Grateful return" werd "dankerkentenis". En „present season of grace" heb ik verwoord als „heden der genade". Voor zulke dingen kies je bewust voor het ook nu nog gangbare woordgebruik in de gereformeerde gezindte".

Pastoraal

Zelf zegt ze enorm aangesproken te zijn door de pastorale toon van Henry's bijbelverklaring. Die inzet is vooral te merken in het door hem bewerkte Oude Testament en in de eerste vijf boeken van het Nieuwe Testament. Daarin komt volgens haar het meest tot uitdrukking dat „de Heilige Schrift ons is gegeven om ons tot God te brengen, en om heiligen van ons te maken". Juist deze karaktertrek maakt Henry zo boeiend, vindt mevrouw Tukker.

Exegetische verschillen laat Henry links liggen. Ook slaat hij teksten die tekstkritische vragen oproepen consequent over. De door hem wel behandelde teksten omkranst hij met tal van verwijzingen naar andere bijbelplaatsen. „Misschien maakt dat hem wel zo vertrouwd", aldus de vertaalster.

Ook is het haar opgevallen dat Henry in zijn commentaar op het Nieuwe Testament nooit spreekt over de naam Jezus. Die naam was toen al zo zeer gemeengoed geworden, dat het voetstoots gebruik ervan oneerbiedig op Henry overkwam. Hij sprak daarom —anders dan de eigenlijke bijbeltekst- van Christus, van „onze Heere Jezus Christus" of van „onze Zaligmaker".

Grote schrijvers

In het Engelse taalgebied wordt Henry met respect aangehaald door Charles Wesley, door William Cowper en door George Whitefield. Zelfs de taal werd door hem beïnvloed, zo citeert mevrouw Tukker uit het ten geleide bij de Engelstalige uitgave. „Het is net als met Homerus. Er zijn schrijvers wier werk betekenis blijft houden, door de jaren heen. Dat voor Henry hetzelfde geldt, is volgens haar door de geschiedenis bewezen.

Met name zij die het Engels niet of niet voldoende beheersen, zullen Henry in vertaling blijven gebruiken, meent mevrouw Tukker. Dat geldt blijkens de verkoopcijfers voor leden van de gereformeerde gezindte, maar ook voor pinkstermensen en voor bezoekers van de Vergadering van Gelovigen. Dat komt door „Henry's naamsbekendheid als bijbelgetrouw commentator".

Na zes jaar vertaalwerk heeft mevrouw Tukker inmiddels een nieuwe vertaalopdracht in huis. Van een particulier weliswaar, maar ook hierin zit het nodige werk. De predikantsvrouw heeft dit werk voorlopig op de lange baan geschoven. „Door Henry is het bezoekwerk in de gemeente eigenlijk een beetje blijven liggen. En ik moet hier nodig aan de schoonmaak".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen