„Tendens richting verfoeide gereformeerden''

Deze voorspelling deed de gereformeerde godsdienstsocioloog prof. dr. G. Dekker gisteren op het jubileumsymposium Vijftig jaar Vrijmaking in Kampen. De ontwikkeling ligt volgens hem voor de hand omdat vrijgemaakten hun geloof op alle aspecten van het leven willen betrekken. Alleen als zij de relatie tussen geloof en leven losser maken, zal Dekkers voorspelling niet uitkomen.

Dekker wees op het synodebesluit van vorig jaar om vrouwen te laten deelnemen aan de verkiezing van ambtsdragers. Sommige vrijgemaakten spraken toen van „een hellend vlak" en vreesden verlies van de eigen identiteit. In diezelfde tijd besloten het Nederlands Dagblad en het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) hun deuren voor niet-vrijgemaakten open te stellen.

De vrijgemaakten (op dit moment 120.000) hebben zich altijd sterk verzet tegen moderniserende invloeden uit de samenleving, aldus Dekker.

Dankzij een zeer hecht organisatiewezen hebben zij hun identiteit „vrijwel ongeschonden kunnen handhaven". Maar zelfs een buitenstaander als Dekker kan zien „dat dit de laatste tijd de grootste moeite kost en dat er in het sterke en homogene bolwerk scheurtjes optreden". Naast de groeiende openheid naar andersdenkenden en het ontstaan van allerlei subgroepen valt er in vrijgemaakte kring een „opbloei van zelfkritiek" te constateren. De vrijgemaakte prof. dr. K. Veling vindt dat geen ramp. „Vooral niet omdat bij de critici een grote betrokkenheid voelbaar is. Hun kritiek is geen aankondiging van een afscheid, maar een oproep tot christelijke bezinning".

Kerkisme

De critici hekelen „kerkisme", rationalisme, activisme en het gebrek aan bevinding in hun eigen kerk. Zij bepleiten volgens Veling niet slechts „een zekere correctie", maar „een bekering van een verkeerde weg". Zij roepen om verandering „van Godswege". Enige correctie lijkt ook Veling op z'n plaats. Zo is de stijl van de vrijgemaakten -„principeel en verantwoordelijk"- door de jaren heen wel wat „krampachtig" geweest. „Wie principeel wil zijn in de lijn van de gereformeerde traditie, loopt inderdaad risico's. Een principiële houding kan verworden tot scherpslijperij en eindeloze redeneringen", aldus de hoogleraar.

Zijn collega dr. M. te Velde wees erop dat juist door de principiële houding van de kerkleden de Vrijmaking van 1944 tot op vandaag invloed heeft. Nog altijd gaan van de Vrijmaking „krachtige impulsen" uit voor „een gezond bijbels denken". Op zoek naar de waarheid, mag er best scherp worden gepolemiseerd. Maar bescheidenheid past ook de vrijgemaakten.

Dat laatste is lange tijd te weinig het geval geweest, benadrukte ook de christelijke gereformeerde hoogleraar W. H. Velema. Te lang hebben vrijgemaakten beweerd dat zij de enig ware kerk Normen. Deze visie op de kerk zal zeker op tafel moeten komen tijdens de „samensprekingen" met de Christelijke Gereformeerde Kerken. De vrijgemaakten willen gaan graag samen met dit kerkgenootschap (75.000 leden), maar de andere partij houdt vooralsnog de boot af.

Drs. J. Messelink, plaatsvervangend directeur van het Gereformeerd Pedagogisch Centrum, pleitte er al wel vast voor christelijk-gereformeerde ouders toe te laten tot vrijgemaakte schoolverenigingen. Tot nu toe hebben alleen vrijgemaakte ouders invloed op het beleid van de 119 basisscholen en tien middelbare scholen die sinds 1944 zijn opgericht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen