Twee visies op de vrouw in het ambt

Christelijke gereformeerde deputaten voor de vragen rond vrouw en ambt leggen aan de synode uit waarom zij een minderheids- en een meerderheidsrapport aanboden. Vanmiddag zette de synode zich aan de bespreking.

Het meerderheidsrapport adviseert de synode uit te spreken "dat binnen het kader van de gereformeerde schriftbeschouwing en ambtsopvatting het onmogelijk is de ambten open te stellen voor zusters der gemeente". De gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen wordt erkend, "maar dat neemt niet weg dat de positie van elk verschillend is op grond van de door God ingestelde orde tussen man en vrouw in schepping en herschepping".

Het minderheidsrapport wil juist dat de synode uitspreekt "dat de openstelling van de kerkelijke ambten voor de vrouw noch in strijd is met wat de Schrift als Woord Gods leert, noch met de belijdenis der kerk die op de Schrift gegrond is". Op grond van dit schriftverstaan en de gehanteerde hermeneutische beslissingen schrijven de opstellers van het minderheidsrapport dat er "vanuit de aangedragen bijbelgedeelten geen gevolgtrekking te maken zijn die het dienen van de vrouw in de kerkelijke ambten (diaken, ouderling en dienaar des Woords) verhinderen".

Zierikzee

Voor het minderheidsrapport tekenden de drie predikanten G. L. Born, J. Groenleer en R. W. J. Soeters. Voor het meerderheidsrapport zijn zes deputaten: de predikanten P. den Butter, J. W. van Pelt, W. Kok en H. Korving alsmede de dames drs. A. Veldhuizen-de Graaf en G. van der Laan-d e Boer. Ds. M. J. Kater was notulist. Het rapport wordt door alle deputaten ondertekend, met uitzondering van de paragrafen 5 en 6 en de daaruit voortvloeiende verschillende conclusies en aanbevelingen.

Het 106 pagina's tellende rapport ontstond omdat de synode van Zierikzee (1995/1996) daartoe opdracht gaf. Tijdens deze synode kwam een wettig verzoek op tafel dat vroeg om een schriftuurlijk gefundeerde uitspraak rond de vrouw in het ambt. Dat moest ten dienste staan van de eigen kerken en het gesprek over deze kwestie met andere kerken dienen. De opdracht luidde dat er binnen het raam van de gereformeerde schriftbeschouwing een schriftuurlijk gefundeerde verantwoording moest komen, zodat de synode tot besluitvorming kan komen.

Het rapport schildert de actualiteit van de vraag. In 1982 stelde de uit het christelijke gereformeerde zendingswerk ontstane Gereja Toraja Mamasa in Indonesië alle ambten voor vrouwen open. Verder verwijst het rapport naar de praktijk bij de Nederlands gereformeerden, waarmee plaatselijk soms intensief wordt samengewerkt. Hierdoor is de kwestie in een stroomversnelling geraakt, meldt het rapport. Ook wordt verwezen naar de vragen van de christelijke gereformeerde Landelijke Werkgroep Kerk en Vrouw. Alle deputaten spreken uit dat in het licht van nieuwe ontwikkelingen behoefte bestaat aan een officieel kerkelijk standpunt.

Het rapport trekt lijnen vanuit het Oude en het Nieuwe Testament en schenkt aandacht aan de kwestie van de charismata, de Geestesgaven, en de diaconia, het ambtelijk dienen. Ook is er een historisch overzicht, inclusief de visies van Luther, Zwingli, Oecolampadius, Bucer en Calvijn.

Hermeneuse

Bij hoofdstuk 5 gaan de wegen van deputaten uiteen. Daarvoor leggen zij uit wat hermeneuse inhoudt. Vanouds is het de taak van de hermeneuse regels te zoeken en te toetsen voor de uitleg van een bijbeltekst. In deze eeuw krijgt de hermeneuse een belangrijker plaats dan voorheen. Het heeft te maken met de moderne schriftkritiek die het gezag van de Bijbel aantast, modern historisch onderzoek en de opkomst van moderne communicatietheorieën. Exegese (uitleg) en hermeneuse waren altijd sterk met elkaar verweven. Hermeneutiek is nu meer geworden tot theorie achter de exegese. Het gevaar bestaat echter dat hermeneuse een zelfstandige grootheid wordt waarbij het getuigenis van de Geest ondersneeuwt. Het geding tussen deputaten gaat over de hermeneutische kwestie.

De meerderheid van deputaten houdt dan vast aan de klassiek gereformeerde visie en laat dat tot uitdrukking komen in een aantal hermeneutische beslissingen onder andere met betrekking tot de verhouding man/vrouw. Ook stelt het meerderheidsraport dat "het verstaan van de Schrift niet mogelijk is zonder volkomen afhankelijkheid van de Heilige Geest als de grote Schriftvertolker", dat "De Schrift haar eigen uitlegster is", dat "De boodschap van de Schrift tijdbetrokken is en heilshistorisch gelezen en geïnterpreteerd moet worden en dat bij de schriftuitleg rekening gehouden moet worden met onderscheid in literaire vormen. De genoemde hermeneutische richtlijnen zijn geen formules", vervolgt het rapport, "die met wiskundige precisie een sluitend systeem vormen. Het zijn hulplijnen voor de exegese waarbij vraagtekens mogelijk blijven".

Oud en nieuw

Het minderheidsrapport merkt bij het hoofdstuk "Hermeneutiek" op dat het gegeven "dat in het Nieuwe Testament de positie van de vrouw -ook in de praxis van de gemeenten van Christus- nog een zekere mate van ongelijkwaardigheid ten opzichte van de man blijft bestaan", nauw samenhangt met "de verhouding tussen het "nieuwe" in Christus en het "oude" van de cultuur en de samenleving".

De minderheidsnota concludeert dat deze nauwe samenhang het onmogelijk maakt de positie van de vrouw in de gemeente en de eredienst in het Nieuwe Testament direct te transponeren (door te trekken, red.) naar vandaag. "Vandaag hebben wij opnieuw te bevragen wat de werkelijkheid van Christus (vgl. Galaten 3:28) betekent voor de positie van de vrouw, mede in relatie tot de cultuur en de samenleving".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen