Crematie: mogen wij daarheen?

Begraven of cremeren: er zal wel niemand onder de lezers zijn voor wie dat een vraag is. Maar wat moet je nu doen, als een familieüd of collega van buiten de kerk gecremeerd gaat worden? Mag je daarheen of moetje dan thuisblijven? Bij een bespreking van een brochure, geschreven door ds. J. Veenendaal in de serie "Lectori Salutem", heb ik ooit eens beloofd op die vraag wat nader in te gaan. Vandaar het stukje dat nu volgt. Ik heb daarbij gebruik gemaakt van die brochure.

Wat is crematie?

Crematie is een vreemd woord voor lijkverbranding. Je zou ook kunnen spreken van ver-assing. Het lijk wordt bij hoge temperaturen (800 tot 1000 "C) in een oven door verbranding tot as omgezet. Dat proces duurt anderhalfuur. De opgevangen as, die gemiddeld drie kilo weegt, wordt meestal verstrooid, hetzij op een zg. vrij terrein van het crematorium of in zee d.m.v. een vHegtuig of boot. De as kan ook in een bus worden verzameld, die dichtgesoldeerd wordt en in een sierurn wordt geplaatst. De urn kan in een columbarium (een van nissen voorziene wand) worden bijgezet, maar ook in een urnenveld of in een bestaand graf

De situatie in Nederland

De propaganda van de ver-assing van overledenen begon in de vorige eeuw. Zij kwam vooral van onchristelijke of antichristelijke zijde en was doorgaans verworteld in een materialistische levensbeschouwing. In 1874 werd de Vereniging voor Lijkverbranding in Nederland opgericht. Op 1 april 1914 (dus nu 80 jaar geleden!) werd de Schiedamse arts dr. Vailland gecremeerd. Er werd toen nog proces-verbaal opgemaakt. In 1923 werd aan rijksambtenaren nog uitbetaling van verblijfs­ kosten geweigerd, als men bij een crematie aanwezig was. In 1955 gaat het roer om in de wetgeving en in 1968 worden begraven en cremeren volledig gelijkgesteld.

Op dit ogenblik wordt ongeveer 45% van alle overledenen gecremeerd. Dertig jaar geleden was dat percentage nog maar 5%. Het einde van deze onrustbarende groei lijkt nog niet in zicht. De ruim 30 crematoria verbranden jaarlijks zo'n 55.000 lichamen. Meer dan de helft van alle gecremeerden was onkerkelijk, ongeveer een kwart was rooms en de overigen waren vooral hervormd. In Nederland wordt meer gecremeerd dan in veel andere landen van Europa. In Duitsland en België gaat het om 'maar' 19 procent, in Frankrijk om slechts 3 procent. Ook in de V.S. is de situatie beter dan bij ons. De ontkerstening schrijdt met grote stappen voort!

Wat zijn de motieven?

In het verleden werd crematie wel gezocht uit afkeer van wat de Bijbel zegt over de opstanding der doden en het laatste oordeel. Men dacht soms op deze wijze dit alles te ontlopen. Vandaag leeft dat niet meer zo. Iedereen begrijpt wel dat begraven de opstanding niet 'mogelijker' maakt evenmin als cremeren haar onmogelijker maakt.

Voor de crematie worden thans bijna alleen zakelijke argumen ten genoemd. Vier motieven springen daarbij in het oog:

a) het zg. hygiënische motief: een begraafplaats zou gevaar voor de volksgezondheid kunnen opleveren;

b) het ruimtelijk motief: crematie legt minder beslag op onze beperkte grond dan begraven;

c) het economische motief: cremeren is voordeliger dan begraven en ook hoeft er geen graf te worden onderhouden; d) het esthetisch motief: wie begraven wordt gaat tot ontbinding en verrotting over.

Ik laat deze argumenten hier verder rusten. Vooral op de eerste twee valt heel veel af te dingen en het derde vind ik te onwaardig om zelfs maar te bespreken. Ik wil echter vooral op het laatste wijzen. Heel opmerkelijk! Hier openbaart zich de (bewuste of onbewuste) drang van de mens om het oordeel te ontlopen dat krachtens de zonde op ons rust: Gij zijt stof, en tot stof zult gij wederkeren" (Gen. 3:19).

Wat de Schrift ons zegt

Daarmee zijn we al gekomen bij een beoordeling van de crematie vanuit Gods Woord. We kunnen hier kort zijn: egraven is dè manier van lijkverzorging in de Bijbel! Verbranding gold als een straf op vreselijke zonden (Lev. 20; 14 en 21:9; Jozua 7:25). Niet-begraven wordt in de Bijbel gezien als een schandelijke zaak. Dat is zo in het Oude èn het Nieuwe Testament. Van oude tijden af is het volk van God begraven. Ook de Heere Jezus is die weg gegaan. Hij heeft daar Zelf van gesproken, toen Hij Zich vergeleek met het tarwegraan dat in de aarde valt en sterft om op deze wijze vrucht te dragen. De apostel Paulus gaat daarop door in 1 Corinthe 15. Een heel belangrijk hoofdstuk! Zie vooral vers 42! Dit Schriftgedeelte verliest heel zijn betekenis bij een crematie-oven of in een urnentuin.

Zij die de Heere vrezen zullen geen andere weg begeren te gaan dan de weg van Gods Woord. Nee, begraven worden is niet tot onze eer, maar het is nochtans de weg die Sions Borg heeft willen gaan. In Zijn dood heeft Hij de schuld der Zijnen betaald. In Zijn begrafenis heeft Hij hun graf geheiligd en gemaakt tot slaapsteden waarop zij zullen rusten tot de jongste dag. De graven van Gods kinderen zijn de kroondomeinen van Christus. Hij waakt over hun stof En eenmaal zal Hij komen om het lichaam dat Hij kocht met Zijn dierbaar bloed.

Hoe moet onze houding zyn?

Vanuit dit alles mag het duidelijk zijn dat we ons verre moeten houden van het crematorium. Als een predikant meent dat hij aanwezig moet zijn bij een crematie om daar het Evangelie te laten horen, dan be- driegt hij zichzelf. Zijn boodschap wordt ontkracht. Hij hoort daar niet. En dat geldt ons allemaal. Wij mogen door onze tegenwoordigheid geen deel hebben aan dit heidense gebruik. Wie zwijgt stemt immers toe? Meeleven met een bedroefde familie is geboden, maar daar zijn andere mogelijkheden voor (condoleantie vantevoren, bezoek achteraf, etc). Tijdens zo'n bezoek kan eenvoudig worden uitgelegd waarom wij niet aanwezig kunnen zijn bij

een lijkverbranding. Gezien onze belijdenis is het ons onmogelijk om een crematie bij te wonen of op enigerlei wijze onze medewerking hieraan te geven. Kost dat vriendschap of klandizie, het zij zo. De gunst des Heeren moet ons meer waard zijn dan de gunst van mensen. Immers, "alle vlees is als gras, maar het Woord onzes Gods bestaat tot in der eeuwigheid"!

Krimpen a.d. IJssel,

ds. C. Sonnevelt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen