Stilstaan, toezien, vragen, kiezen en rusten

In de jaren zestig verschenen in de Christelijke Gereformeerde Kerken diverse opvallende bladen. Deze hadden hun oorsprong in de Haagse regio. Te denken is aan "Eenheid overwint alles" en zijn opvolger "Branding". Aan deze bladen werkte iemand mee onder het aardige pseudoniem dr. D. I. A. Gnosis, die woonachtig was in Mésech. Deze zogenaamde dokter vol van Griekse kennis beschreef een bepaalde pastorale situatie en stelde daarbij de diagnose. Nergens was te vinden wie deze schuilnaam had aangenomen. Voor het Documentatiecentrum van de Christelijke Gereformeerde Kerken, dat in Veenendaal is gevestigd, voerde ik een gesprek met een oud-redacteur van "Branding", drs. Herman van Well. Van Well woonde in Den Haag. Hij onthulde dat dr. D. I. A. Gnosis niemand minder dan ds. L. S. den Boer was.

Eigen ontwikkeling

Ds. Lieven Stoffel den Boer was een opvallende christelijke gereformeerd predikant. Hij leefde van 30 april 1898 tot 19 april 1979. Hij was in het begin zeer duidelijk een leerling van prof. G. Wisse, die hem in zijn eerste gemeente Leerdam in 1931 bevestigde. Zijn bijzondere zeggingskracht en prediking deden ook aan Wisse denken. De vele gedrukte preken met opvallende titels waren sprekend. Wij noemen "De troon boven de volkerenzee", "De stille lach van een gehavende boer" en "De as van de jonge koe".

Den Boer ging na Leerdam in 1934 naar Arnhem, in 1940 naar Amsterdam-West, in 1946 naar 's-Gravenhage-West en ten slotte naar Sassenheim in 1958. Daar bleef hij tot zijn emeritaat in 1973.

In Amsterdam was hij gedurende een tijdje ook collega van prof. Wisse, die in Amsterdam preekte. Beiden zijn als enige christelijke gereformeerde predikanten door D. van der Stoep geportretteerd in zijn boeken - ds. L. S. den Boer in "In de houten broek".

Theologisch maakte Den Boer door de jaren heen duidelijk een eigen ontwikkeling door.

Reis der bekering

Uit zijn eerste periode dateert een beroemde preek die op 20 augustus 1939 in de prekenserie "Uit de levensbron" verscheen. De omvang was achttien bladzijden. De tekst was Jeremia 6:16a: "Staat op de wegen, en ziet toe en vraagt naar de oude paden, waar toch de goede weg zij en wandelt daarin, zo zult gij rust vinden voor uw ziel."

In de preek wijst ds. Den Boer op vijf stations in de reis der bekering: stilstaan, toezien, vragen, kiezen en rusten. De toepassing luidt: "Wel, gemeente, hebt ge mee kunnen reizen in deze ure? Tot hoever? Vanzelf nog niet tot het einde. Want dan waren we in de hemel! Bij welk station moest gij halt houden, omdat ge niet verder zijt geweest? Zijt gij staande gehouden op uw zondeweg? Is Jezus Christus u ontmoet? Dan weet ge ook waar uw kracht ligt. Nooit meer in uzelf. Het grote hemelkapitaal is u wel toegezegd, maar gij hebt het nog niet in handen! En God zet Zijn volk hier op rantsoen. Maar de erfenis wordt voor u bewaard en gij voor haar. Houd goede moed, kind des Heeren."

Tien minuten

"De vier paradoxen van Pniël", luidde de titel van een radiopreek die ds. L. S. den Boer op 8 november 1953 onder tragische omstandigheden hield in de Jeruzalemkerk in Den Haag. Tien minuten voor de aanvang van de radiodienst overleed zijn dochtertje. "Uitgewerkt, verslagen, geen grond meer om op te staan, hulpeloos en machteloos gemaakt, kan God het wonder aan de mens kwijt, dat Hij zondaren rechtvaardigt."

Een evenwichtig en interessant boekje is de uitgave "Innerlijke vrede", dat verscheen in het bekende ds. H. Janssenfonds. Het was een expliciet vroom christelijk gereformeerd boekje.

Den Boer was predikant in de kerk van 's-Gravenhage-West, in de jaren vijftig en zestig een bloeiende gemeente met veel studerende jeugd. Deze jongeren gaven van september 1958 tot 1963 ambitieus een eigen blad uit, onder de titel "Eenheid overwint alles." Van september 1963 tot oktober 1972 ging het verder onder de titel "Branding". Branding wilde schoonspoelen en een frisse blik op zaken werpen. Een methode die wel bij L. S. den Boer paste. Toch vond hij het blijkbaar verstandiger om zijn bijdragen onder het goed gevonden pseudoniem dr. D. I. A. Gnosis te geven. Het is te overwegen om zijn bijdragen te bundelen en met een historische toelichting uit te geven.

Catechisant

Aline Alblas was een trouwe catechisant in de christelijke gereformeerde kerk van Gouda. Zij herinnerde zich ds. L. S. den Boer als een heel bijzondere verschijning, om diverse redenen. Hij kwam aanrijden in een opvallende rode sportwagen. Zo'n auto had geen enkele predikant.

Hij droeg verder diverse gouden ringen en -voor de catechisanten het bijzonderst- een echte pruik. Inhoudelijk bleef de herinnering aan een boeiende verteltrant en een speciale zegwijze.

Ds. J. H. Velema typeerde Den Boer in De Wekker als volgt: "Een markante persoonlijkheid, met een brede kijk, die platgetreden paden meed. Hij legde een sterke nadruk op de christelijke vrijheid. Traditionele en eigengemaakte vroomheid kon hij vlijmscherp ontmaskeren, maar de radicaliteit van Gods vrije genade wilde hij ruim en rijk prediken. Hij was fris van geest."

Opvallend was dat ds. Den Boer een grote voorliefde had voor het nieuwtestamentische lied. Hij was een van de eerste christelijke gereformeerde predikanten die het Ere zij God in de eredienst lieten zingen. En dat werd tot op de classis besproken. Later heeft de generale synode het lied vrijgegeven voor de eredienst.

Ds. Den Boer heeft voor de Christelijke Gereformeerde Kerken veel betekend in het curatorium, de deputaten eenheid en het jaarboek. Ook was hij 24 jaar lang werkzaam voor het deputaatschap evangelieverkondiging onder Israël. In de advertentie die deze deputaten bij zijn overlijden plaatsten, lezen we: "Door Joods bloed verlost, was het hem een zaak van dank en roeping zich in te zetten voor Israël." Was getekend dr. T. Brienen en ds. M. Drayer.

In breder verband was hij voorzitter van de Vereniging ter Verspreiding van de Heilige Schrift. Dr. Jac. J. Rebel schreef in het jaarboek van 1980 een typerende sfeerimpressie bij het overlijden van ds. L. S. den Boer. Maar er blijft behoefte aan een kritische en samenvattende biografie met een selectie uit zijn werk.

Leerdam, 1939

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen