"Niet om geld, eer of vrije tijd"

Wijnand Sonnenberg werd geboren in Ooltgensplaat, groeide op in de pastorie en zag haarscherp de claim die de gemeente op zijn vader en de pastoriebewoners legde. Het deed hem zeggen, toen zijn vader er ooit een keer naar vroeg, dat hij de pastorie niet in wilde. "Maar toen ik tot de overtuiging kwam wel te moeten, gaf hij dat korte antwoord."

De jubilaris had gedacht alleen in zijn eerste gemeente Langerak en in de huidige gemeente Ermelo stil te staan bij het jubileum. Hij preekt daar respectievelijk op 2 en 9 september. Maar tijdens zijn vakantie werd het jubileum ook aangekondigd in de kerkbode van Ede. Tijdens zijn eerstvolgende preekbeurt daar zal nu ook bij deze mijlpaal worden stilgestaan.

"Me dienstbaar opstellen in de breedte van de Hervormde Kerk is als het ware mijn grondhouding", formuleert hij bedachtzaam. Hij diende dan ook de kerk als visitator: provinciaal, generaal en momenteel weer provinciaal. "Met Herman Bavinck zou ik willen zeggen dat christen mijn hoofd- en gereformeerd mijn bijnaam is. Het mag en kan nergens anders om gaan dan om de rechtvaardiging van de goddeloze."

Breed en smal

De nu 52-jarige predikant weet snel en direct zijn profiel te omschrijven als daarnaar wordt gevraagd: "Ik ben breed als het gaat om de vormen, maar smal als het gaat om de poort waardoor we naar binnen gaan. Hoewel men mij niet zal plaatsen in de rechterflank van de kerk, weet ik me wel verwant met 'zware' mensen, mits hun getuigenis eerlijk en niet kerkpolitiek getint is: we moeten van dezelfde Christus leven."

In de turbulentie van het zeer diverse kerkelijk leven onderscheidt de jubilaris allerlei stromingen. In de richting van hen die de gaven van de Geest nogal benadrukken, zegt hij liever meteen de hoogste gave die het Woord noemt na te streven: de liefde. "Kijk eens in welk kader Paulus 1 Korinthe 13 schrijft. Bescheidenheid past ons zeer. Als dominee moet je leren te dienen en de gemeenteleden respectvol te bejegenen. Velen worstelen ook met allerlei vragen. Je moet trachten het goede ook te zien."

Als voorbeeld geeft hij het feit dat kerkverlating schrikbarend toeneemt en de secularisatie toeslaat. "Maar is er nog wel de verwondering dat er nog steeds heel veel mensen wél zondag aan zondag naar Gods Woord luisteren?"

Verschuiving

In de kwarteeuw dat hij de gemeenten Langerak, Den Ham, Hoogeveen, Ede en Ermelo diende, zag hij verschuivingen, bij zichzelf en zeker ook bij de gemeenten. "Ik heb persoonlijk niet het idee dat ik inhoudelijk ben opgeschoven. Ik heb in die zin wel hervormd-gereformeerde gemeenten zien oprekken." Hij verduidelijkt dat door erop te wijzen dat "toen ik in 1982 een beroep kreeg naar Den Ham, waar men nu uit het Liedboek zingt, het de vraag was of ik ooit nog wel eens een beroep naar een andere bondsgemeente zou krijgen.

Dat lag toen zo. Liet je een gezang zingen, dan had je afgedaan in hervormd-gereformeerde kring. Maar later kreeg ik desalniettemin beroepen naar gemeenten die in het 'bondsboekje' staan. Het tekent de verandering in sommige bondsgemeenten. In Den Ham stond ik naast collega W. Balke, de latere hoogleraar. We hebben toen het Liedboek ingevoerd om op één lijn te blijven als confessionelen en bonders."

Zorgen over die verschuiving heeft ds. Sonnenberg ook. "Het raakt mij als de accenten veranderen en de aandacht afgetrokken wordt van de rechtvaardiging van de goddeloze. Christus komt dan niet aan Zijn eer. Dan komt enerzijds de ernst, het ingrijpende en allesdoortrekkende van de zonde niet meer aan de orde, maar ook niet het wonder van Christus' verdienste aan het kruis. Voor dat gevaar moeten we in hervormd-gereformeerde kring ook beducht zijn."

Kerkpolitiek

Herman Bavinck komt opnieuw ter sprake als het gaat over het staan in de kerk. Deze theoloog zei dat politiek soms veel smerigs in zich bergt, maar dat kerkpolitiek vrijwel altijd een smet met zich draagt. "Ik houd me er dan ook verre van."

Zelf zegt de predikant "ontspannen" om te gaan met Samen op Weg. "Theologisch ben ik er niet zo bang voor." Angst dat Augsburg de Drie Formulieren overschaduwt heeft hij niet. "De Heidelberger kan dat makkelijk aan. Ik ben wel bezorgd over de inbreng van de gereformeerden, die vergadertechnisch nogal dominant kunnen zijn."

Het zingen van gezangen tijdens de dienst heeft voor hem iets marginaals. "De psalmen kunnen de gezangen wel aan. Psalmen hebben een meerwaarde, want alles zit erin. Wel zie ik sommige gezangen als een verrijking, zij het dat in de diensten waarin ik voorga de psalmen meestal de overhand hebben. De psalmen spreken over de diepe werkelijkheid van het bestaan en het geloofsleven. Soms is er alleen de stem die roept uit de diepte. Maar er is ook sprake van de overwinning in Christus."

Afscheid

Afscheid nemen van een gemeente was steeds iets waar ds. Sonnenberg veel meer moeite mee had dan hij wilde weten. "Dat had steeds iets van het losgescheurd worden." Maar vreugde is er ook als jonge mensen in het ambt bevestigd worden. "Het stemt tot dankbaarheid dat ik op 30 september mijn vicaris B. Bakelaar in mijn eerste gemeente Langerak mag bevestigen. Hij komt net als ik uit Ooltgensplaat."

De jeugd en hun belevingswereld houden ds. Sonnenberg bezig. "Vroeger dacht ik dat als mijn verhaal maar goed in elkaar stak, het wel goed was. Maar ik kwam erachter dat het Woord ook een landingsplaats moet vinden in het leef- en denkpatroon van jongeren. Ik zeg niet dat het me lukt, Maar ik probeer het." Praktisch betekent het "dat je in de regel niet te lang moet preken, behalve als je veel gaven hebt. Je moet wél eigentijds maar niet gewild joviaal of populistisch doen en geen gedateerde taal gebruiken. Je moet bewogen zijn met jongeren, want ook zij moeten Christus kennen. Tegelijk kan ik om principiële redenen ook niet in alle wensen van jongeren meegaan.

We moeten alle zeilen bijzetten om de jeugd bij het christelijk geloof te bewaren en het is nog moeilijker om dat in gereformeerde zin te doen. Soms missen we een beetje de frisheid van de evangelischen, die op hun beurt de diepte van het gereformeerde belijden nodig hebben."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen