Een cursus die grenzen doorbreekt

De nieuwe wind stak op in Londen en waait nu over de hele wereld. In de Anglicaanse gemeente Holy Trinity Brompton is de Alpha-cursus, een kennismakingscursus met het christelijk geloof, uitgebroed. Zo'n twintig jaar geleden. Lange tijd wist de wereld er nauwelijks van af. Totdat Nickey Gumbel zich in 1990 aan de Londense kerk verbond. Onder zijn leiding kreeg Alpha vleugels. De website van het Alpha-hoofdkantoor in Londen meldt dat er inmiddels 18.000 cursussen in 118 landen zijn gegeven. Het aantal cursisten is de 2 miljoen gepasseerd. Een onderzoek binnen de Anglicaanse Kerk in Engeland heeft uitgewezen dat 20 procent van de deelnemers zichzelf na afloop van de cursus een "nieuwe christen" noemt. Conclusie van het Alpha-hoofdkantoor: "Alpha is de meest effectieve cursus voor vriendschapsevangelisatie die voorhanden is."

Alpha timmert vooral in het Verenigd Koninkrijk flink aan de weg. "De cursus gaat geschiedenis maken", zei Gumbel eens en hij lijkt daar hard aan te werken. Deze zomer was op de Britse televisie zelfs een serie te zien over Alpha.

Het nieuwste fenomeen is een nationale advertentiecampagne die in september van start gaat. Gumbel kondigt de campagne aan als "een van de grootste religieuze reclame-initiatieven van Engeland ooit." Via 1500 billboards en 3000 autobussen door heel Engeland zullen mensen worden aangemoedigd de cursus te volgen. Sandy Millar, hoofdpredikant van Holy Trinity Brompton, verwacht veel van de reclameposters, die volgens hem "op een briljante wijze de fun en de relaxte aard van Alpha overdragen."

IZB

In Nederland was het de hervormde Bond voor Inwendige Zending op Gereformeerde Grondslag (IZB), die, in samenwerking met de Evangelische Alliantie en Youth for Christ, zich in 1996 achter de Alpha-cursus stelde. Aanvankelijk leefde er binnen de eigen hervormd-gereformeerde achterban nogal wat aarzeling ten opzichte van Alpha. Die twijfel bestaat nog steeds. Toch gaat een toenemend aantal gemeenten in zee met de evangelische cursus.

Uit het overzicht op de website van de Nederlandse Alpha-stichting blijkt dat er vooral in hervormde, christelijke gereformeerde, gereformeerd vrijgemaakte en Nederlands gereformeerde, alsmede in baptisten- en pinkstergemeenten veel belangstelling bestaat voor de cursus. Maar ook binnen het Leger des Heils en rooms-katholieke parochies is de cursus in opkomst. Ook binnen de Gereformeerde Gemeenten bestaat bij sommigen belangstelling voor de cursus. In totaal wordt de cursus op zo'n 400 plaatsen gegeven.

Diverse organisaties varieerden bovendien op het thema Alpha en dachten vervolgcursussen uit. En de Evangelische Omroep kwam op het idee om via internet een interactieve cursus te geven als opstapje richting Alpha. 'Gezicht' van deze cursus is Peter Scheele, oprichter van de wat hij noemt "Jezus-fanclub".

Laagdrempelig

Waarom slaat de cursus zo aan in een tijd dat kerken leegstromen en dat andere evangelisten uit de gereformeerde gezindte weliswaar interesse opwekken maar vaker op onwil en onverschilligheid ten opzichte van de bijbelse boodschap stuiten?

Een veel gegeven antwoord is dat de opzet van de cursus zowel laagdrempelig als ongedwongen is. Woorden als relaties en vriendschap staan binnen de Alpha-context centraal. Deze zijn, volgens de handleiding die de IZB bij de Alpha-cursus heeft uitgegeven, vaak een "belangrijke factor" bij de "uiteindelijke beslissing" om christen te worden.

Een vast ingrediënt tijdens de cursusavonden is een gezamenlijke maaltijd. Daarmee wordt een informele sfeer in Alpha gebracht waarbinnen de cursisten zich prettig voelen en waarbinnen hun vragen en ervaringen volop een plaats krijgen. "Leren en lachen gaan bij ons hand in hand", aldus Gumbel. De cursusleiders kunnen zelfs beschikken over "Alpha-moppen", zodat de deelnemers zich prettig voelen. "Er heerst een open, relaxte en vrijblijvende sfeer", aldus Jan Bakker, coördinator van de Alpha-cursus Nederland.

Dat de formule van Gumbel resultaat heeft, blijkt uit de berichten dat wereldwijd honderden buitenkerkelijken christen zijn geworden. Zij moedigen op hun beurt vrienden, buren en bekenden aan om ook de cursus te gaan volgen. De drang tot evangelisatie is een belangrijk element binnen Alpha.

Overigens klinken er ook "niet onverdeeld gelukkige" stemmen over het succes van Alpha. "De cursus", kritiseerde de Kamper predikant ds. A. W. Vos in een overigens aanbevelend artikel in het Nederlands gereformeerde blad Opbouw, "kan als de succesformule van de eeuw worden gezien. 'Doe maar een Alpha-cursus en je gaat wat meemaken'."

Kerkmuren

Opmerkelijk is dat de cursus met gemak over kerkmuren weet heen te springen. Alpha, vertelde Gumbel tijdens de toerustingsconferentie in 1997 te Houten, is geschikt voor elke kerkelijke denominatie. De cursus claimt zelfs de grondstukken van het christelijk geloof zodanig te presenteren dat het christenen van elke denominatie kan verenigen, meldt de website van het hoofdkantoor. We moeten, schrijft Gumbel, op alle kerkelijke niveaus naar eenheid streven.

In "Een kwestie van leven", het cursusboek dat de predikant uit Londen schreef, zijn de hoofdwaarheden van het christelijk geloof zodanig geformuleerd dat zowel protestanten als rooms-katholieken, presbyterianen als pinkstermensen, gereformeerden en charismatischen zich erin zouden kunnen vinden. Gumbel vindt de verschillen tussen protestanten en rooms-katholieken zelfs "totaal onbelangrijk" in vergelijking met "wat ons bindt." De vraag of de vertegenwoordigers van de genoemde denominaties hun eigen achtergrond trouw zijn, blijft daarbij buiten beschouwing.

Op de website van de moederorganisatie van de Alpha-cursus staan de Anglicaanse Kerk, de Rooms-Katholieke Kerk en de Vineyard Kerk -de pinksterkerk die bekend werd door de heftig omstreden Toronto-zegen- broederlijk naast elkaar. Met een zekere trots meldt de website wat de Engelse rooms-katholieke bisschop Ambrose Griffiths ooit over Alpha zei: "Hij bevat niets dat strijdig is met de katholieke leer. Meer nog, hij biedt in een geweldige vorm de basis van het christelijk geloof die veel katholieken nooit hebben gesnapt."

Oecumene

Ook in Nederland lijken kerkmuren te verdwijnen onder een gezamenlijke aanpak met de Alpha-cursus. In het IZB/GZB-blad Transmissie sprak IZB-directeur ds. D. Ph. C. Looijen van een "nieuwe, ongeorganiseerde vorm van oecumene." Volgens de website van Alpha-Nederland werkt de hervormde gemeente van Brandwijk (vanouds van de signatuur van de Gereformeerde Bond) voor de Alpha-cursus bijvoorbeeld samen met de plaatselijke gereformeerde kerk, terwijl de hervormd-gereformeerden in Ameide met de Nederlands gereformeerden optrekken. In Stadskanaal kwam er een samenwerkingsverband tot stand tussen christelijke gereformeerden, baptisten en het Leger des Heils.

Dat de cursus zo'n grote verscheidenheid aan kerken bereikt, verbaast Alpha-coördinator Jan Bakker niet. Met Alpha dragen de kerken uit wat ze gemeenschappelijk hebben, zei hij in een interview met HN Magazine. Dat gemeenschappelijke is dat ze "het verhaal van Jezus" vertellen.

Zie ook pag 15

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen