"HHK moet verantwoordelijkheid nemen"

Te veel wordt er, volgens de predikant, in de media gekeken naar de negatieve kanten van de kerkvereniging. "Je hoort maar weinig over die gemeenten die juist door de vereniging nieuw elan hebben gekregen. En als ik kijk naar onze contacten met kerken in het buitenland dan valt het me op dat daar vrijwel iedereen blij is met de kerkvereniging in Nederland. Daarmee zeg ik niet dat ik de pijn in onze kerk als gevolg van de fusie niet ken en herken. Zeker niet."

Ds. Heetderks is er de man niet naar om harde woorden te spreken. Toch stoort het de predikant zichtbaar dat er bij alle problemen die er ontstaan door breuken in gemeenten, naar de synode wordt gewezen. "Natuurlijk weten we allemaal waarom veel gemeenteleden, vooral in hervormde kring, de vereniging van de kerken niet konden meemaken. Een deel van deze mensen heeft besloten de kerk te verlaten. Dat accepteren we, hoe erg we het ook vinden. Maar ik vind het niet fair dat dan steeds weer alle verantwoordelijkheid voor de breuk bij de synode en bij de Protestantse Kerk wordt neergelegd."

Volgens de predikant heeft het moderamen van de hervormde synode "er werkelijk alles aan gedaan om een scheuring te voorkomen. Als vervolgens de generale synode met meer dan tweederde van de stemmen tot het verenigingsbesluit komt en je accepteert dat niet, kun je dan de schuld van de gevolgen van het feit dat je die beslissing niet accepteert wel bij de kerkelijke leiding blijven leggen?

Waarschuwingen werden in de wind geslagen. De kerkrechtelijke weg werd niet bewandeld. Besluiten van wettig gekozen ambtelijke vergaderingen werden genegeerd en er is eigenmachtig een nieuw kerkverband gevormd. Wie draagt dan de verantwoordelijkheid voor breuken en scheuren in gemeenten, in families, gezinnen en huwelijken? Als ik nu een gemeentelid hoor zeggen dat er in zijn hervormde gemeente in de Protestantse Kerk niet anders gepreekt wordt dan voor 1 mei 2004, hoe kun je het dan verantwoorden om weg te gaan? Dat moeten we ook heel eerlijk naar elkaar toe durven stellen. De hersteld hervormden moeten hun eigen verantwoordelijkheid serieuzer nemen dan ze nu doen en niet steeds de slachtofferhouding aannemen."

De commissie van bijzondere zorg is volgens ds. Heetderks nog nergens in gemeenten toegekomen aan het treffen van definitieve regelingen. "Voor we tot definitieve afspraken kunnen komen, is er een aantal obstakels die echt uit de weg geruimd moeten worden. Ik noem er twee: de ledenadministratie en de "verklaring voor recht"-procedure.

Wat de ledenadministratie betreft: het kan niet zo zijn dat leden die in de Protestantse Kerk willen blijven, door een kerkenraad die besluit toe te treden tot de Hersteld Hervormde Kerk, worden meegenomen. Daarover zijn we nu met elkaar in gesprek als moderamina.

Wat betreft de "verklaring voor recht"-procedure die de hersteld hervormden zijn begonnen: zolang die gewoon doorloopt, kunnen we eenvoudig niet tot een definitieve regeling komen. Je kunt zaken die onder de rechter zijn niet samen gaan regelen."

Hoewel het werk voor de kerk de afgelopen maanden soms veel was en intensief, is ds. Heetderks blij met de goede sfeer die er zowel in de generale synode als in het moderamen is. "Wat de vergaderingen van de synode betreft: Je merkt breed dat de synodeleden blij zijn dat we de laatste tijd over inhoudelijke thema's spreken. Daarbij valt mij op dat met name het orthodoxe geluid, zeker ook vanuit de Gereformeerde Bond, sterk aanwezig is. En ik ben niet de enige die dat signaleert."

Over de gesprekken die er momenteel gevoerd worden met het moderamen van de HHK wil ds. Heetderks niet veel zeggen. "We hebben besloten dat we daarover naar buiten toe zwijgen. Dat is ook beter. Ik hoop echt dat we over bepaalde zaken tot overeenstemming kunnen komen."

Of er voor gemeenteleden die wel mee willen blijven leven met de plaatselijke gemeente maar landelijk geen lid willen worden van de Protestantse Kerk nog een regeling getroffen kan worden, zegt ds. Heetderks: "We hebben in de kerk regels opgesteld. En aan die regels moeten we ons houden. Maar dat wil niet zeggen dat we als moderamen niet alles doen om op de een of andere manier ruimte te vinden terwijl we toch binnen de grenzen van de kerkorde blijven. Die bereidheid is er absoluut."

KADER

De Protestantse Kerk in Nederland

De Protestantse Kerk in Nederland is officieel ontstaan op 1 mei 2004. Op vrijdag 12 december 2003 namen de synodes van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden in hun vergaderingen de beslissing om op 1 mei 2004, 's nachts om 00.00 uur, officieel te verenigen in de Protestante Kerk in Nederland (PKN).

De Protestantse Kerk telt ongeveer 2,5 miljoen leden, die verspreid zijn over circa 2500 (wijk)gemeenten. Volgens eigen opgaven telt de PKN in totaal ongeveer 3000 predikanten. Daar horen ook die predikanten bij die werken in ziekenhuizen, gevangenissen en het leger. De predikanten binnen de PKN worden opgeleid aan drie universiteiten: in Utrecht, Leiden en Kampen.

In de protestantse kerkorde is vastgelegd dat de Protestantse Kerk vier soorten gemeenten kent: hervormde gemeenten, gereformeerde kerken, evangelisch-lutherse gemeenten en protestantse gemeenten. Protestantse gemeenten zijn gemeenten waarin -voorzover ze in een bepaalde plaats aanwezig waren- de voormalige hervormde gemeente, de gereformeerde kerk en de evangelisch-lutherse gemeente zijn verenigd. In artikel II van de kerkorde is vastgelegd dat plaatselijke hervormde gemeenten, gereformeerde kerken of evangelisch-lutherse gemeenten zelf besluiten of zij zich met een andere gemeente verenigen. De aanduidingen hervormde gemeente, gereformeerde kerk en evangelisch-lutherse gemeente blijven dan ook behouden.

Dat dit is opgenomen in de zogenaamde Romeinse artikelen van de kerkorde, en niet alleen in de ordinanties, betekent dat aan deze regel niet getornd kan worden dan na een wijziging van de kerkorde. En daarvoor is een zware procedure nodig. Het feit dat de gemeenten op plaatselijk gebied hun eigenheid kunnen bewaren, is een grondlijn in de protestantse kerkorde: er is een landelijke kerk, die bestaat uit gemeenten met een grote mate van zelfstandigheid. Hierbij heeft de hervormde synode uitgesproken dat plaatselijke gemeenten zich, door middel van een verklaring, "ten volle" gebonden mogen weten aan de gereformeerde belijdenisgeschriften. Een groot aantal hervormde gemeenten heeft zich bovendien verbonden aan het zogenaamde convenant van Alblasserdam, waarin zij uitspreken zich alleen gebonden te weten aan de gereformeerde belijdenisgeschriften.

In de praktijk blijkt dat vooral de voormalige hervormd-gereformeerde gemeenten (van gereformeerdebondssignatuur) hun hervormde identiteit willen behouden en niet verenigen tot protestantse gemeenten.

De Protestantse Kerk zal op termijn 75 classes tellen. Iedere kerkenraad vaardigt een of twee leden af naar deze regionale kerkvergadering. In ieder geval tot 1 mei 2009 kent de Protestantse Kerk echter nog drie soorten classes: verenigde classes, hervormde classes en gereformeerde cla sses. Anders dan bij de gemeenten ligt het in de bedoeling om deze classes op termijn te verenigen tot 75 protestantse classes.

Momenteel vaardigt iedere verenigde classis twee afgevaardigen af naar de generale synode en iedere hervormde en/of gereformeerde classis een. De synode van de Evangelisch-Lutherse Kerk is na de vereniging blijven bestaan, maar heeft voornamelijk een adviserende taak. Naast de 150 afgevaardigden uit de verenigde, hervormde of gereformeerde classes telt de generale synode van de PKN ook vijf leden uit de lutherse achterban, een lid uit de Waalse (Franstalige) gemeenten en twee uit de Duitse Evangelisch Altreformierte Kirche. Met deze Noord-Duitse Kerk heeft de PKN een associatieovereenkomst gesloten.

De synode heeft ds. J. G. Heetderks verkozen tot preses en dr. B. Plaisier tot scriba.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen