"God geeft om de Groningers"

Dinsdagochtend, 10 uur. Grote gele deuren aan de Padangstraat in de Indische buurt te Groningen staan wijd open. "Het Pand" staat op een blauw uithangbord. Binnen zitten zeven, acht bezoekers. Er is geroezemoes, er is koffie, er wordt wat geginnegapt. Maar om 10.15 uur vindt evangelist Jan Waanders dat het stil moet zijn. Tijd voor de dagopening, tijd voor gebed.

Waarvoor zullen we bidden, vraagt Waanders. Willem, uit Sappemeer, een beetje moedeloos van de zoveelste bomaanslag in Irak vanmorgen: "Bidden helpt toch niet". Maar Rob, die naast hem zit, zegt dat bidden wel helpt. Dat heeft hij meerdere keren ervaren. Nu is hij vorige week in elkaar geslagen. Zijn linkeroog, half dicht, beetje scheef, verbergt hij achter een donkere zonnebril. Natuurlijk was hij net op het verkeerde moment op de verkeerde plek, geeft hij toe. "Waarom moest dat nu? Zou God daar ietsjes uitleg bij kunnen geven?"

Kan er, vraagt Rob, ook om vergeving voor hem worden gevraagd? "Toen ik die klappen kreeg, toen heb ik gevloekt. Daar heb ik spijt van. Ik wil dat niet, en toch heb ik 't gedaan. Twee keer."

IZB

In 1988 werd ontmoetingscentrum Het Pand geopend, als initiatief van de hervormde wijkgemeente Centrum-Oost. Het Pand is bedoeld als een missionair en diaconaal huis-van-de-kerk, vooral bestemd voor de Korrewegwijk en de Oosterparkwijk.

Sinds begin dit jaar is Jan Waanders hier als evangelist in dienst van IZB (organisatie in de Protestantse Kerk voor zending in Nederland). Het centrum is de uitvalsbasis voor het evangelisatiewerk van de hervormde Martinigemeente.

Wat beoogt Waanders met Het Pand? "We proberen mensen te bereiken die meer zouden willen weten over het christelijk geloof, over wie Jezus is. Heel laagdrempelig gaan we in op de vraag of God bestaat. En ook waarom Hij nodig is in ons leven. Hier leggen we de link tussen de mens en God. Wat we willen doorgeven is dat God om de Groningers geeft."

Binnen Het Pand moet altijd iets te doen zijn, vindt Waanders. Er zijn veel activiteiten. Er is een kinderclub (met een bijbelverhaal, een spelletje en wat knutselen), een tieneravond (met veel spel, een sketch en gesprekken), een openmaaltijdproject (waarbij soms een luchtig en soms een serieus thema aan de orde komt), open huis op dinsdag- en vrijdagmorgen, gebedssamenkomsten en de Alpha- en de Emmaüs-cursus. "Allemaal langetermijnwerk."

Tinus is op dinsdagochtend een van de vaste bezoekers. Hij komt grotendeels voor de gezelligheid, zegt hij. "Dan ben ik weer even onder de pannen." En dat hier ook de Bijbel opengaat? "Dat vind ik geen probleem." Met een ferme knik in de richting van Jan Waanders: "Hij krijgt van mij een tien."

Twee vrouwelijke vrijwilligers schenken koffie. Een van hen leest vanuit een multomap de dagopening. Waanders: "We proberen in de dagopeningen de grote lijnen van de Bijbel te volgen. Anders krijg je algauw dat je vandaag een stukje uit Ezechiël leest, morgen een psalm, en overmorgen Lukas 14. Dan snappen deze mensen er nog niets van."

Bezoekwerk

We bieden de bijbelse boodschap vrijblijvend aan, zegt de evangelist. "Maar we willen wel toewerken naar het moment waarop mensen een keus maken. Want het geloof is niet vrijblijvend. Je hoopt dat er wonderlijke dingen gebeuren. Dat kunnen wij niet maken, dat doet God. God heeft het beste met ons voor. Hij staat altijd voor ons klaar."

Voor folderwerk en straatwerk wordt bewust niet gekozen. "Wat ik wel doe, is samen met gemeenteleden mensen bezoeken, vooral de randkerkelijken van onze gemeente, de mensen uit de kaartenbak van de hervormde gemeente. Daar bel je dan aan: "Meneer, wilt u bezoek, wilt u een gesprek?" "Mevrouw, komt u weer eens bij ons op bezoek?"

"In een buurt als deze betekent evangeliseren algauw dat je mensen binnenkrijgt die het moeilijk hebben, die in de problemen zitten. Dan moet je helpen, luisteren, proberen problemen op te lossen. Je moet vertrouwen winnen, voor God en voor Zijn Evangelie.

Zondags worden er in Het Pand geen diensten gehouden. "Maar voor deze mensen is dit wel hun kerkje."

Oosterhogebrug

In de Groningse wijk Oosterhogebrug loopt een evangelisatieproject vanuit de plaatselijke christelijke gereformeerde kerk. Ans Boven is hier voor een paar uur per week aangesteld als kerkelijk werker. "De kerk moet in een onkerkelijke stad als Groningen laten zien hoe geweldig God is. Christenen mogen getuigen van Hem, zodat zij die niets van Hem afweten, erdoor geraakt worden."

In Groningen zit er groei in de christelijke gereformeerde kerk. Er zijn ongeveer 1800 leden. De gemeente heeft twee kerken, de Jeruzalemkerk (W. A. Scholtenstraat) en de Maranathakerk (wijk Helpman).

Voor Oosterhogebrug is gekozen omdat er geen enkele kerk in deze wijk staat. Het project begon als een kinderclub, op vrijdagavond en zaterdagmiddag. Later kwam er een volledige bijbelweek tijdens de zomervakantie. "Voor de oudere jeugd organiseerden we een tienersoos. Het mooie van deze aanpak is dat kinderen van de kinderclub doorstromen naar de tienersoos. Zo zijn we enkele jaren achtereen met dezelfde jongens en meisjes in gesprek."

Tijdens zo'n evangelisatieweek komen er per dag zo'n tachtig kinderen, de meesten onkerkelijk. "Dan vertellen we verhalen uit de Bijbel, we spelen toneel, we doen spelletjes en zingen liedjes over God. Deze zomer hadden we een weekthema: "Op reis". We hebben aan de kinderen verteld dat we allemaal op reis zijn door dit leven, en dat het 't beste is als ze die reis met God maken."

Omstanders

De ouders van de kinderen maken nauwelijks bezwaar, zegt Ans Boven. "Er is wel eens een kind dat zegt: "Mijn moeder vindt het maar niks dat ik hier zit." Er is ook een jongetje dat altijd netjes door zijn vader met de auto wordt gebracht. Dat jochie zei: "Maar mijn pa houdt niet van God."

De wijk reageert niet negatief, zegt Ans Boven. "Het is wel belangrijk hoe je je zelf opstelt. Na iedere bijbelweek bezorgen we in de buurt een kleine attentie, zo van: Mochten we toch overlast hebben gegeven, dan bieden we hierbij onze verontschuldigingen aan. En dan reageert iedereen best vriendelijk."

De christelijke gereformeerde kerk participeert in Groningen in een nieuw interkerkelijk initiatief: Prayer Station. Dat is een vorm van evangelisatie waarbij gemeenteleden met elkaar de straat opgaan. "Allemaal dragen we dan een sjerp met daarop de tekst "Bidden helpt". Je spreekt voorbijgangers aan en vraagt of je voor hen mag bidden. We willen daarmee mensen dichter bij God brengen, zodat Hij Zijn werk kan doen. Je merkt dan wel dat mensen niet echt openstaan voor het Evangelie. Pas zei iemand: "Bidden helpt? Bidden helpt helemaal niet." Op zo'n moment zou je graag verder willen praten. Soms merk je dat iemand negatieve ervaringen met de kerk heeft gehad. Dat is wel erg. Want de God van de kerk is groot."

Ik zal nooit zeggen dat iemand die niet in de kerk komt, niet gelovig kan zijn, zegt Ans Boven, "maar het is toch Gods bedoeling dat je als gemeente bijeenkomt, om samen Hem te dienen, Zijn Woord te lezen, Zijn plan met deze wereld uit te dragen."

Is er iets te zeggen over resultaat, over vrucht? "Ik vind het al geweldig als je iemand kunt laten nadenken over God, over de zin van zijn leven. Dat is voor mij resultaat. Resultaat is er dus niet alleen als je iemand terugziet in de kerk."

En de kern van alle activiteiten? "We willen graag tegen iedereen zeggen: Zoek naar God. Hij houdt van je. Als je Hem zoekt, zul je Hem ook vinden, want Hij is niet ver weg."

Magnalia Dei

De gereformeerde gemeente te Groningen komt zondags bijeen in de Magnalia Dei-kerk in de wijk Corpus den Hoorn. De meeste leden wonen echter buiten de stad, in Appingedam, Slochteren, Zuidbroek, Noordhorn, Bedum, Haren. "De stad zelf is nogal onkerkelijk", zegt ouderling J. C. Weststrate. Dat was lang geleden anders. "In de stad Groningen hebben bekende knechten van God gestaan: Abraham Trommius, Cornelius van Velzen en Petrus Laan, bijvoorbeeld."

Volgens Weststrate (hij is voorzitter van het overlegorgaan voor het evangelisatiewerk van zijn gemeente) is de ontkerkelijking vooral na de oorlog begonnen. "Groningen heeft gaandeweg een rode kleur gekregen. En aan het socialisme zat natuurlijk een stuk onkerkelijkheid vast."

Begin jaren negentig groeide er in de gereformeerde gemeente bewustwording van de opdracht om buitenkerkelijken met het Woord in aanraking te brengen. In 1992 werd tijdens de zomervakantie op het parkeerterrein van de kerk voor de eerste keer een grote evangelisatietent neergezet. In de tent konden buurtkinderen kennismaken met de mensen van de kerk. Er werd een bijbelverhaal verteld, er werd gezongen en er werd een spelletje gedaan. Gemiddeld waren er zo'n vijftien tot twintig kinderen aanwezig. Het was het begin van kinderevangelisatieclub De Fontein.

"In die tijd ging de vraag dringen hoe de kerk zich presenteren moet in een onkerkelijke samenleving, zegt Weststrate. "We werden ons bewust dat hier een opdracht voor de kerk lag. De buurt bijvoorbeeld moet weten wie we zijn en wat wij hier zondags aan het doen zijn. Mensen uit de omgeving moeten minimaal het gevoel hebben dat ze hartelijk welkom zijn. Ik denk dat de buurt dat inmiddels ook wel weet."

Zangavond

De afgelopen vijftien jaar is er in de stad behoorlijk gefolderd. "We hebben bijbelcursussen aangeboden aan belangstellenden. Verenigingen hebben De Evangeliebanier verspreid. Ieder jaar spreekt er een evangelist op een kerstzangavond. Op zangavonden durfden mensen uit de buurt nog wel eens de stap over de drempel te zetten", zegt Weststrate. "Maar daarmee schoof men nog niet ook zondags in de kerkbank."

Daarom zocht de evangelisatiecommissie naar andere vormen van ontmoeting. In 1997 werden voor het eerst ontmoetingsochtenden voor buurtbewoners georganiseerd. Het programma bestond dan uit gesprek en een eenvoudige bezinning op een bijbelgedeelte. "Sedertdien hebben wij de ervaring dat het het beste werkt als je zelf de wijk ingaat en huis aan huis aanbelt om de mensen uit te nodigen: "Goedemorgen mevrouw, wij zijn van de kerk daar, van die Magnalia Dei-kerk. Wij zouden het wel gezellig vinden als u eens een kopje koffie kwam drinken." Volgens ons werkt dat beter dan folderen."

Ook wordt er een enkele maal een maaltijdproject georganiseerd. Mensen uit de buurt krijgen dan een maaltijd aangeboden. "We proberen door middel van bidden, bijbellezen en zingen op zulke momenten ook iets van het Woord door te geven."

Nog steeds worden er voor de kinderbijbelclub zomers een paar legertenten op de parkeerplaats gezet. "Dat doen we bewust niet in de kerk, want moslimkinderen mogen niet in een kerk komen." Ook in de wijk Hoornsemeer werd kinderbijbelclub gehouden. De belangstelling nam daar niet toe. "Er zijn flats gesloopt. Er is een asielzoekerscentrum gesloten. Er kwamen daardoor ook minder kinderen. In het begin kwamen er wel eens twintig kinderen. Later soms nog maar vier, of vijf. In Hoornsemeer zijn we nu gestopt. In het evangelisatiewerk merken we hoe afhankelijk we zijn en blijven van de zegen van de Heere."

Verdriet

In het voorjaar en rond de Kerst is de gereformeerde gemeente ieder jaar met een evangelisatiestand present op een markt aan het Overwinningsplein. "Daar staan we dan met het Woord, te midden van allerlei andere stands. We proberen dan een beetje in gesprek te raken. Dat is voor mensen redelijk vrijblijvend: Men kan doorlopen of even blijven staan. Je bent blij als je een folder, een Levensbron of soms zelfs een Bijbel kunt weggeven."

In het evangelisatiewerk merk je, zegt Weststrate, dat de mens ten diepste een religieus schepsel is. "Iedereen zoekt houvast in deze onzekere wereld. Iedereen heeft troost nodig, want iedereen heeft verdriet. Soms vertellen mensen je dan zomaar wat eraan scheelt, waarom ze zo alleen zijn, zo ongelukkig. Dat biedt aanknopingspunten voor een dieper gesprek. Want troost en vrede worden in deze troosteloze wereld niet gevonden. Dan mag je mensen soms zeggen waar die wel gevonden worden, bij Hem Die gezegd heeft treurigen te willen troosten, bij Hem Die een Zaligmaker wil zijn voor ongelukkige mensen."

En de vrucht? Je zou er soms moedeloos van worden, maar dat ligt in onze aard. De Heere Zelf zal de wasdom geven."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen