"Kerkpolitiek hoort niet op de preekstoel"

In Opheusden is ds. Heemskerk predikant van de Grote Kerk. "Maar we zijn de kleine kerk, als je het vergelijkt met de veel grotere kerkgebouwen van de gereformeerde gemeente en de gereformeerde gemeente in Nederland in deze plaats."

Of de kerk nu groot of klein is, de predikant is gehecht aan het monumentale godshuis waar hij zondags mag voorgaan. "Het is een prachtige kerk, ook vanbinnen. We staan nu aan de vooravond van een grote restauratie, die erg veel geld gaat kosten. Die restauratie was ook een van de redenen waarom de commissie van bijzondere zorg (cbz) heeft besloten de kerk in eigendom over te dragen aan de hersteld hervormde gemeente en niet te kiezen voor erfpacht. Daar zijn we blij om."

In zijn studeerkamer zijn in de talrijke boekenkasten de oude schrijvers in de meerderheid. "Ik heb maar een paar moderne verklaarders. De oude schrijvers hebben zo'n diep inzicht in de Schrift, daar ben je zomaar niet in uitgelezen."

Ds. Heemskerk werd pas op latere leeftijd predikant. "Ik heb eerst allerlei gewone functies in de maatschappij gehad. Het laatst bij een psychiatrisch ziekenhuis. Niet als verpleegkundige, maar meer administratief. Ik heb daar heel veel zien langskomen aan problemen in huwelijken en relaties en noem het verder allemaal maar op. In m'n predikantschap heb ik van die ervaring veel baat gehad."

Zijn theologiestudie volgde hij aan de Universiteit Leiden. "We woonden in Katwijk aan Zee en dan is Leiden het dichtst bij. Ik heb er een goede tijd gehad en heb de studie in vier jaar kunnen afronden. We waren al getrouwd, hadden kinderen en dus wilde ik het zo snel mogelijk doen."

In januari 1983 werd hij als predikant bevestigd in Maartensdijk. "Dat was misschien niet echt een kandidaatsgemeente, maar we hebben er een goede tijd gehad. Er waren daar, en ook in m'n latere gemeenten, authentieke christenen. Mensen die achting hadden in het dorp. Daar kon je, ook als predikant, van leren."

Over de prediking heeft ds. Heemskerk vaste opvattingen. "Schrift- en tekstgebonden prediking. Het Woord moet aan het woord komen. Bij de tekst blijven, geen bijzondere dingen. Uitleg en toepassing van het Woord van God. De preekstoel mag niet gebruikt worden voor kerkpolitiek. Ook ten tijde van de scheuring, in 2004, heb ik me er altijd verre van gehouden de woordverkondiging te gebruiken om andersdenkenden aan te vallen. Natuurlijk, je mag duidelijk maken waar je staat, maar je moet wel bij de tekst blijven. En in de prediking moet iedereen aangesproken worden. Niet een prediking voor een gearriveerde verbondsgemeente, maar evenmin een prediking voor enkel Gods volk."

Grijze rand

Na Maartensdijk werd ds. Heemskerk predikant in Ouddorp. "Een gemeente die misschien wel wat vergelijkbaar is met Maartensdijk. En ook weer met Garderen, waar ik later heb gestaan, en met mijn huidige gemeente Opheusden. Noem het gemeenten met een grijze rand van onkerkelijken. Dat heb ik altijd belangrijk gevonden. Dat de kerk nooit zelf leden uitschrijft, maar alleen die mensen uitschrijft die zichzelf uitschrijven. Zeker, er moet tucht zijn en rond de sacramenten is die er ook. Maar dat je bij mensen die nooit in de kerk komen toch op ziekenbezoek kunt gaan, of gevraagd wordt de begrafenis te leiden, dat vind ik heel wezenlijk voor de kerk. Dat is een stuk evangelisatie dat we niet kunnen en mogen opgeven. Gods Woord zal niet ledig wederkeren, maar doen wat Hem behaagt. Noem het de hervormde gedachte van de volkskerk. Dat heeft me altijd aangesproken."

In Nieuwleusen diende ds. Heemskerk een hervormde buitengewone wijkgemeente. "Dat is een ander soort gemeente dan de andere gemeenten die ik gediend heb. Dat heeft alles te maken met de ontstaansgeschiedenis. Nieuwleusen is ook een echte streekgemeente."

Toen in mei 2004 de Protestantse Kerk ontstond, stond ds. Heemskerk in Garderen. "We besloten een noodsynode bijeen te roepen en ik werd tot m'n verrassing door de classis afgevaardigd omdat de stemmen na twee rondes staakten tussen ds. J. Post uit Putten en mij. En omdat ik net iets ouder ben werd ik, naar de regel van de kerkorde, afgevaardigd naar de noodsynode in Opheusden. Nooit had ik kunnen vermoeden daar tot preses gekozen te worden. Ik had geen enkele synodale ervaring, maar durfde ook niet te weigeren. Zeker in het begin kwam er ongelooflijk veel op ons af. Veel verdrietige dingen. We mogen zeggen dat het nu toch iets meer tot rust is gekomen."

Voor alles is ds. Heemskerk echter gemeentepredikant gebleven. "Ik ben ontzettend dankbaar dat we hier in Opheusden tot een goede regeling hebben kunnen komen met de cbz. Wij als kerkenraad wilden de zorg voor de randkerkelijken niet opgeven. Die zouden namelijk tussen de wal en het schip vallen, ook omdat er in Opheusden geen hervormde gemeente is in de Protestantse Kerk. Dat erkende de cbz en we zijn er op een goede manier uitgekomen. Verreweg de meeste randkerkelijken zijn gewoon bij de gemeente gebleven. Anderzijds zijn hier ook kerkgangers die lid zijn van de PKN, maar die zondags wel tweemaal onder mijn gehoor zitten."

SGP

Ds. Heemskerk is ook actief als hoofdbestuurslid van de SGP en in de stichting Adullam. "Ja, soms is het allemaal wel veel. Maar als je bijvoorbeeld ziet wat we toch mogen doen in Adullam, dan ervaar ik ook in dat werk bijzonder veel voldoening."

Hoe druk het soms ook mag zijn, met de voorbereiding van de preken kan niet gemarchandeerd worden, vindt de predikant uit Opheusden. "Zeker niet. Ik wil best toegeven dat er van het echte studeren te weinig komt. Maar een preek voorbereiden kan niet zonder studie. Het Woord van God is het waard om bestudeerd te worden. En dan zie je ook de lijnen lopen naar onze belijdenisgeschriften. Zowel de Heidelberger als de NGB en de Dordtse Leerregels. Boog men zich in de gereformeerde gezindte maar eens wat meer over wat bijvoorbeeld in de Dordtse Leerregels geschreven staat over de roeping, de verkiezing en de verzekering. Dan zouden er bressen geslagen worden in de kerkmuren, daar ben ik van overtuigd."

Levensloop

Geboren op 15 oktober 1951.

Bevestigd als hervormd predikant in Maartensdijk op 12 januari 1983.

Bevestigd als predikant in Ouddorp op 29 juni 1988.

Bevestigd als predikant in Nieuwleusen op 6 januari 1993.

Bevestigd als predikant in Garderen op 12 december 1997.

Synodepreses Hersteld Hervormde Kerk sinds mei 2004.

Bevestigd als hersteld hervormd predikant in Opheusden op 7 oktober 2004.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen