"Ik heb weer moeten leren bidden"
Ds. C. H. Bax 25 jaar predikant
EDE - Na vele jaren met vreugde te hebben gewerkt, in de hervormde gemeenten te Amsterdam, Heteren, Emmeloord en Ede, brak er in 2003 iets bij ds. C. H. Bax (57). "Ik heb een jaar in de stoel gezeten en kon niets meer. Een totale burn-out. Terugkijkend moet ik zeggen dat ik veel geleerd heb. Maar het blijft een pijnlijk proces."
Consequent spreekt de predikant over die gebeurtenis in 2003 als over "een knak." Zijn levensverhaal is op te delen in de tijd ervoor en de tijd erna. "Op dit moment werk ik weer voor 40 procent. En ik merk dat méér doen er gewoon niet in zit. De oude word ik niet meer."
Als student aan de kweekschool werd Kees Bax zich meer en meer bewust van de roeping tot het ambt van predikant. "Dat ging heel geleidelijk. Ik was in Wormerveer, waar wij lid waren van de hervormde evangelisatie, erg actief in het jeugdwerk. We deden dat samen met mensen van de christelijke gereformeerde kerk, de Nederlands gereformeerde kerk en de gereformeerde gemeente. Een geweldige tijd was dat. Interkerkelijk? Nee hoor, zo noemden we dat helemaal niet. Het gebeurde gewoon, dat was het mooie."
Op de kweekschool werd hem steeds duidelijker dat hij geen onderwijzer maar predikant moest worden. "Dan zie je ook hoe God het leven leidt. Ik kwam namelijk via mijn toekomstige schoonouders in aanraking met de predikant van de Noorderkerkgemeente in Amsterdam, ds. C. Vos. Die was op zoek naar ene kandidaat Bax, die hij wilde vragen een dag in de week in zijn gemeente pastoraal werk te doen. Nou, m'n toekomstige schoonouders wisten natuurlijk wel wie dat was. Ik werd voor een dag in de week benoemd en gaandeweg mijn studie werd dat steeds verder uitgebreid. Acht jaar lang heb ik daar, terwijl ik studeerde, met veel zegen mogen werken."
Betrokkenheid bij het jeugdwerk noemt ds. Bax een rode draad in zijn kerkenwerk. "Toen ik in Heteren bevestigd werd, zeiden de mensen: Nu hebben we een jongerendominee. Dat vond ik niet zo fijn, want een predikant moet er voor de hele gemeente zijn. Maar feit is wel dat ik nog steeds geloof dat je als predikant vooral bij ontspannende activiteiten met jongeren tot echt contact kunt komen. Zoals met dat meisje dat me tijdens een dropping in het pikkedonker begon te vertellen over de problemen bij haar thuis. Ze was dat verhaal echt niet in de pastorie komen vertellen."
Moe
Amsterdam, Heteren, Emmeloord en Ede. Vier plaatsen die in het leven van ds. Bax een belangrijke rol hebben gespeeld. Heteren noemt hij een leerzame gemeente, Emmeloord een ondernemende gemeente en Ede een zorgzame gemeente. "Waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat ik in Ede niets geleerd heb of dat ze in Heteren niet voor me zorgden. Zeker niet. Maar als je trefwoorden zoekt, dan kom je hier ongeveer bij uit."
De verhuizing van Emmeloord naar Ede was moeilijk. "Ze hadden in Emmeloord toch een beetje het gevoel dat Ede hun enige schaap kwam afpakken, terwijl ze in Ede nog zeven andere dominees hadden. Zelf heb ik daar ook mee gezeten. Zo van: wat moet ik nu toch in Ede gaan doen? Maar het was wel de weg die me gewezen werd."
In september 1993 werd ds. Bax bevestigd als predikant van wijkgemeente 6 in De Ark. "En ook hier was het toch weer het jeugdwerk waar m'n hart lag. En ik preekte veel. Overal en altijd. Preken, preken, preken."
Toch dacht de Edese predikant dat hij er nog wel wat werk bij kon doen. Hij schudt zijn hoofd als hij vertelt hoe hij naast het gemeentewerk voor enkele uren aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) les ging geven in gemeenteopbouw. "Prachtig werk, natuurlijk. Maar later, tijdens een sollicitatie om daar fulltime te gaan werken, ging het mis in het gesprek. Ik dacht: Ik kan het niet, het gaat niet. Dat was het begin van de omslag."
In april 2003 was er "de knak." "Er waren enkele kinderen gestorven in de wijk en dat trok ik me bijzonder aan. Daarbij was ik vreselijk moe. Ik kon niet meer. Ik had vijf keer griep in een jaar. Ik kwam bij de dokter en via de dokter bij de psycholoog en dat was het dan. Een jaar lang heb ik echt helemaal niets anders gedaan dan in de stoel zitten. En dan vraagt zo'n therapeut: "Van wie moet jij eigenlijk zo hard werken? Van God, of van jezelf?" Toen zag ik in dat het voor mij allemaal vrome smoezen waren. Dat de Heere je toch roept tot dit werk en dat Hij dan ook wel de kracht zal geven. God vraagt niet het onmogelijke van een mens. En daarbij deed ik het werk echt heel graag. Maar ik moest leren dat ook werk dat je met blijdschap doet je helemaal stuk kan maken."
Bidden en Bijbellezen
De Edese hervormde gemeente zorgde voor vervanging van ds. Bax. "Ze zijn hier echt heel goed voor me, maar toch is het moeilijk. Want de therapeut vond eigenlijk dat ik niet meer in mijn eigen gemeente naar de kerk mocht gaan. Maar ik wilde het zo graag. Het is toch onmogelijk om als herder je schapen te horen blaten en dan weg te lopen?"
God zorgde, concludeert de predikant. "Het klinkt misschien raar, maar ik heb de Heere door die ziekte van een andere kant leren kennen. Ik leerde wat bidden was. Niet voor een ander, maar voor mezelf. Ik las in de Bijbel. Niet voor een ander, maar voor mezelf. Voor die burn-out ging het namelijk altijd om de ander. Bidden, Bijbellezen, het was altijd een middel om die ander iets mee te geven. Maar nu ging het ineens om het directe contact tussen God en mij. Ik leerde genieten van de stilte, van wandelen op de hei. Ik zag ineens hoe mooi het was om me heen. Dat had ik nooit gezien, daar was ik te druk voor."
Langzaam maar zeker was er de terugkeer naar het actieve gemeentewerk. "Maar het wordt nooit meer als vroeger. Ik mag maar 25 keer per jaar preken en ook alleen in mijn eigen gemeente. Voor de jubileumdienst die ik graag in Heteren wil leiden, heeft mijn kerkenraad met vreugde een uitzondering gemaakt. Maar dat is het dan ook wel. En verder is er nog wat bezoekwerk. Maar meer dan 40 procent herstel zit er niet in.
M'n keuringsarts zei destijds tegen me: "En, wat heb je hier nu van geleerd?" Gelukkig ging hij na die vraag even thee zetten, zodat ik kon nadenken. En toen zei ik: "Ik heb ervan geleerd dat de Heere Kees Bax niet nodig heeft." Zoals ik ben, met alles wat ik niet kan of niet meer kan, zó wil Hij mij gebruiken."
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 14 januari 2009
Reformatorisch Dagblad | 18 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 14 januari 2009
Reformatorisch Dagblad | 18 Pagina's