Een dominee in het klaslokaal

Ds. Capellen snelt door de drukbevolkte gangen van de Fruytier Scholengemeenschap in Apeldoorn, op zoek naar een vrije ruimte. Onderweg groet hij menige leerling en wordt hij door verschillende jongeren aangesproken. "Kijk, dat zijn twee van mijn vrienden", zegt hij, wijzend op een paar jongens die aan het tafeltennissen zijn. "Een van hen doet voor exegese 1 Korinthe 13. Mooi hè?"

De christelijke gereformeerde predikant is binnen de schoolmuren duidelijk in zijn element. Hij had al een loopbaan in het basis- en voortgezet onderwijs achter de rug, toen hij werd geroepen tot het ambt van predikant. Van 1994 tot 2006 diende hij de gemeente van Scheveningen. Daarna werd "de weg zo geleid" dat hij opnieuw fulltime in het onderwijs werkzaam werd. "Als ik niet een periode gemeentepredikant was geweest, zou ik inmiddels mijn 40-jarig onderwijsjubileum hebben gevierd."

Op de Fruytier Scholengemeenschap besteedt de predikant in bijzondere dienst driekwart van de week aan lesgeven. Hij doceert in de bovenbouw van havo en lyceum godsdienst en toerusting en vorming. "Bij het laatste vak, ook wel maatschappijleer plus genoemd, komen onder meer wereldgodsdiensten aan de orde. We spreken dan bijvoorbeeld over de vraag hoe je met moslims in gesprek gaat", aldus de predikant, die ook een reader apologetiek schreef, met name vanuit de visie van Blaise Pascal.

Een kwart van zijn tijd heeft ds. Capellen beschikbaar voor pastorale taken ten behoeve van het personeel van de school. Hij legt uit dat het accent hierbij ligt op beginnende docenten. "We hebben voor deze groep een cursus ontwikkeld in het kader van het versterken van de identiteit. Daarbij denken we na over vragen als: Wat is een authentieke christelijke leraar en ben je een identificatiefiguur? Er wordt nagedacht over een vervolgtraject. Het is belangrijk om met elkaar te blijven werken aan een gezond geestelijk klimaat binnen de school."

Met zijn pastorale taken komt de predikant niet in het vaarwater van de ambtsdragers die docenten in hun eigen gemeente hebben. "In het kader van deze cursus voer ik met beginnende docenten persoonlijke gesprekken over de manier waarop zij een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan de vorming van hun leerlingen. Het uitgangspunt is dat het om schoolgerelateerde zaken gaat", zegt ds. Capellen. Ook met leerlingen heeft hij regelmatig contacten met een pastoraal karakter. "Ze komen soms bij me met persoonlijke vragen. Met sommigen voer ik daarover een brief- of mailwisseling."

Ds. Van Dijk, sinds 2008 docent godsdienst aan de Pieter Zandt Scholengemeenschap in IJsselmuiden, besteedt eveneens een deel van zijn tijd aan pastoraat binnen de schoolmuren. In een week met een overvolle agenda -lessen, een docentenvergadering en een smartboardcursus- blikt hij in zijn woning in Nunspeet terug op zijn geleidelijke overgang van de gemeente naar de school.

Toen ds. Van Dijk in 2003 een beroep aannam van de grote gemeente Urk-Maranatha naar de veel kleinere gemeente in Ameide, besloot hij in goed overleg met zijn kerkenraad tien uur per week godsdienst te gaan geven op het Driestar College in Gouda. Hij was er ook betrokken bij de godsdienstpedagogische vorming van zijinstromers. Mede doordat de gemeente in de loop der jaren verder in omvang afnam, groeide hij uiteindelijk toe naar het aanvaarden van een fulltimefunctie |in het onderwijs. "Dat verliep heel natuurlijk. Vijf jaar Driestarervaring was de basis waarop ik verder kon bouwen."

De godsdienstdocent maakt deel uit van het leerlinghulpteam op de Pieter Zandt, de scholengemeenschap waaraan hij eerder tien jaar als bestuurslid was verbonden. Lesgeven en leerlingenzorg liggen in elkaars verlengde, stelt hij. "Zowel in de klas als in persoonlijke ontmoe-tin-gen ben ik met leerlingen in gesprek. Daarin heb ik ook een herderlijke taak, wat pastoraat in wezen is. In het leerlinghulpteam breng ik 25 jaar pastorale ervaring in."

Vanuit dit team komt de pastor in contact met jongeren die allerlei problemen hebben. "Sommigen komen uit gebroken gezinnen, andere hebben bijvoorbeeld met verslaving te maken. Het gesprek met hen heeft een pastorale kant. Dit aspect van mijn werk heeft de liefde van mijn hart. Als ik alleen les zou geven, zou ik niet die vreugde hebben die ik nu in mijn werk ervaar."

Ook tijdens de dagopeningen klopt het herdershart van de docent. "Vorige week hoorde ik onderweg naar school dat de 12-jarige Milly Boele uit Dordrecht was vermoord. Op het rooster voor die dag stond Jesaja 40: "Troost, troost Mijn volk." Van daaruit kon in aansluiten bij het actuele nieuws. Als je zo direct vanuit het Woord een link kunt leggen naar de praktijk wordt het stil in de klas."

Zou het goed zijn als elke reformatorische scholengemeenschap een predikant in dienst zou hebben? "Ik zou dat wel begeren", reageert ds. Van Dijk. "De leerlingenzorg wordt steeds complexer. Elke school krijgt vroeg of laat te maken met situaties als ernstige ongevallen of suïcide. In onder meer die situaties is geestelijke zorg van belang. Een predikant kan daarin een rol vervullen, niet als een tegenover van docenten maar aanvullend."

Bijzondere arbeid

"Een dienaar des Woords zal een benoeming tot bijzondere arbeid zoals het geven van godsdienstonderwijs verbonden met pastorale arbeid aan protestants-christelijke scholen, geestelijke verzorging van militairen of varenden, in de gezondheidszorg, in penitentiaire inrichtingen en dergelijke alleen mogen aannemen wanneer hij verbonden blijft aan een gemeente. De verhouding waarin deze dienaar tot de betrokken gemeente staat, dient geregeld te worden onder goedkeuring van de classis" (artikel 6 kerkorde CGK).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen